Przejdź do zawartości

Morski Dywizjon Żandarmerii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Morski Dywizjon Żandarmerii
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1937

Rozformowanie

1939

Nazwa wyróżniająca

„Morski”

Patron

nie posiadał

Tradycje
Święto

13 czerwca

Nadanie sztandaru

nie posiadał

Kontynuacja

Wydział Żandarmerii Wojskowej w Gdyni

Dowódcy
Pierwszy

mjr żand. Władysław Hercok

Ostatni

mjr żand. Władysław Hercok

Działania zbrojne
Obrona Wybrzeża w kampanii wrześniowej
Organizacja
Dyslokacja

Garnizon Gdynia
(Obszar Nadmorski)

Rodzaj sił zbrojnych

Wojsko

Rodzaj wojsk

Żandarmeria

Podległość

Dowództwo Żandarmerii M.S.Wojsk.
Dowództwo Floty

Żandarmi na schodach swojej siedziby Gdynia ul. Morska 7 (zdjęcie sprzed 1939 r.)
Gdynia ul. Morska 7. Przedwojenna siedziba 3 plutonu Morskiego Dywizjonu Żandarmerii.

Morski Dywizjon Żandarmerii (mors. dżand.) – pododdział żandarmerii Wojska Polskiego.

Historia dywizjonu

[edytuj | edytuj kod]

Morski Dywizjon Żandarmerii był jednostką wojska utrzymywaną z budżetu Marynarki Wojennej[1]. Wraz z podporządkowanymi pododdziałami stacjonował na terenie Obszaru Nadmorskiego. Dowódca dywizjonu pełnił równocześnie funkcję szefa żandarmerii w Dowództwie Floty.

Oddziałem gospodarczym dla dowództwa dywizjonu oraz 1 i 3 plutonu był 1 Morski Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej w Gdyni, natomiast dla 2 plutonu Dywizjon Artylerii Nadbrzeżnej w Helu. Zaopatrzenie w przedmioty mundurowe dla całego dywizjonu leżało w gestii 2 Morskiego Batalionu Strzelców.

Jednostka nie posiadała sztandaru i odznaki pamiątkowej. Oficerowie i podoficerowie mogli otrzymać odznakę pamiątkową Żandarmerii. W 1939 roku zamierzano wprowadzić do użytku „Znak Służbowy Żandarmerii”. Znaki miały być numerowane. Dla morskiego dywizjonu żandarmerii przewidziano numery od 11.000 do 11.999. Święto obchodzono 13 czerwca[2].

Morski Dywizjon Żandarmerii był jednostką mobilizującą. Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” dywizjon mobilizował w grupie jednostek oznaczonych kolorem zielonym:

  • dowództwo morskiego dywizjonu żandarmerii w Gdyni (pozostawało na etacie pokojowym),
  • 1 morski pluton żandarmerii w Gdyni Oksywiu według organizacji wojennej krajowego plutonu żandarmerii,
  • 2 morski pluton żandarmerii w Helu według organizacji wojennej plutonu pieszego żandarmerii,
  • 3 morski pluton żandarmerii w Gdyni według organizacji wojennej krajowego plutonu żandarmerii,
  • Dowództwo grupy fortyfikacyjnej nr 83 w Gdyni[3].

11 czerwca 2015 roku Wydział Żandarmerii Wojskowej w Gdyni otrzymał imię majora Bolesława Żarczyńskiego oraz przejął dziedzictwo tradycji Morskiego Dywizjonu Żandarmerii w Gdyni[4].

Organizacja pokojowa i obsada personalna morskiego dywizjonu w 1939

[edytuj | edytuj kod]

Dowództwo Morskiego Dywizjonu Żandarmerii w Gdyni Oksywiu, budynek nr 48[5]

1 Morski Pluton Żandarmerii Gdynia Oksywie, budynek nr 42

  • dowódca plutonu - por. żand. Marian Litwiniak

2 Morski Pluton Żandarmerii Hel, ul. Wiejska 52a

3 Morski Pluton Żandarmerii Gdynia, ul. Morska 7

  • dowódca plutonu - por. żand. Adam Krzywicki
  • Posterunek Żandarmerii Wejherowo

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Siły Zbrojne RP dzieliły się ówcześnie na wojsko (wojska lądowe) i marynarkę wojenną.
  2. Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych 12 grudnia 1935 r., Nr 6, poz. 142.
  3. Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny "W" i jego ewolucja, s. 719.
  4. Decyzja Nr 202/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 11 czerwca 2015 roku w sprawie przejęcia dziedzictwa tradycji i nadania imienia patrona Wydziałowi Żandarmerii Wojskowej w Gdyni (Dziennik Urzędowy Ministra Obrony Narodowej z 11 czerwca 2015 roku, poz. 158. Decyzja weszła w życie z dniem ogłoszenia.
  5. Według Grzegorza Ratajczyka wiosną 1939 roku w skład Morskiego Dywizjonu Żandarmerii wchodził 1 Morski Pluton Żandarmerii Gdynia Oksywie z posterunkami w Gdyni Mieście i Wejherowie oraz 2 Morski Pluton Żandarmerii Puck z posterunkiem w tej samej miejscowości.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Bolesław Żarczyński, Wspomnienia ze służby w 2 Morskim Plutonie Żandarmerii na Helu, w: Ostatnia Reduta. Sprawozdania z walk i relacje obrońców Helu, wyboru dokonał, opracował i wstępem opatrzył Rafał Witkowski, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1973, wyd. I, s. 276-302.
  • Grzegorz Ratajczyk, Żandarmeria Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, Toruń: Dom Wydawniczy DUET, 2004, ISBN 83-89706-20-2, OCLC 309915820.
  • Ryszard Rybka, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny "W" i jego ewolucja, Kamil Stepan, Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Adiutor", 2010, ISBN 978-83-86100-83-5, OCLC 674626774.
  • Jan Suliński, Żandarmeria organ bezpieczeństwa armii 1918-1945, Warszawa: Kompas II, 2003, ISBN 83-912638-5-1, OCLC 189611436.
  • Jan Suliński, Żandarmeria Wojskowa w latach 1918-1947. Szkic organizacyjno-historyczny, Drukarnia Warszawskiego Okręgu Wojskowego, Warszawa 1994.