Obwód odeski
Obwód | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Siedziba | |||||
Kod ISO 3166-2 |
UA-51 | ||||
Przewodniczący ODA | |||||
Powierzchnia |
33 310 km² | ||||
Populacja (2021) • liczba ludności |
| ||||
Numer kierunkowy |
+380-48 | ||||
Kod pocztowy |
65000-68999 | ||||
Tablice rejestracyjne |
BH; НН | ||||
Adres urzędu: 65032 Odessa, Prospekt Szewczenki 4
| |||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||
Liczba rejonów |
7 | ||||
Położenie na mapie Ukrainy![]() | |||||
Strona internetowa |
![](http://178.128.105.246/host-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B5_%D0%BC%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BE_%D0%A2%D1%96%D1%80%D0%B04%21.jpg/220px-%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B5_%D0%BC%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BE_%D0%A2%D1%96%D1%80%D0%B04%21.jpg)
Obwód odeski (ukr. Одеська область) – jeden z 24 obwodów Ukrainy. Leży w południowej części Ukrainy, na zachodzie i południowym zachodzie graniczy z Mołdawią i Rumunią, na północy z obwodem winnickim i obwodem kirowohradzkim, na wschodzie z obwodem mikołajowskim.
Obwód leży na terenie zachodniego Jedysanu, Budziaku i na południowo-wschodnich krańcach Podola. Stolicą obwodu jest Odessa.
W starożytności mieściły się tu greckie kolonie Tyras, Nikonion, Isiaka i Istrian (obie ostatnie na terenie dzisiejszej Odessy). Północne ziemie obwodu (historyczne Pobereże) leżały w granicach Polski do II rozbioru w 1793 roku.
W dwudziestoleciu międzywojennym zachodnia część (37% terytorium) obwodu, czyli Budziak, znajdowała się w granicach Rumunii - częścią Rumunii był też wtedy Obwód czerniowiecki.
Administracja
[edytuj | edytuj kod]30 maja 2015 roku gubernatorem został były prezydent Gruzji Micheil Saakaszwili, naturalizowany na Ukraińca przez Petro Poroszenkę, prezydenta Ukrainy[2].
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Skład narodowościowy obwodu w 2001 roku[3]:
- Ukraińcy: 1542,3 tys. (62,8%)
- Rosjanie: 508,5 tys. (20,7%)
- Bułgarzy: 150,7 tys. (6,1%)
- Mołdawianie: 123,8 tys. (5,0%)
- Gagauzi: 27,6 tys. (1,1%)
- Żydzi: 13,4 tys. (0,6%)
- Białorusini: 12,8 tys. (0,5%)
- Ormianie: 7,4 tys. (0,3%)
- Romowie: 4,0 tys. (0,2%)
- Polacy: 3,2 tys. (0,1%)
- Niemcy: 2,9 tys. (0,1%)
- Gruzini: 2,8 tys. (0,1%)
- Azerowie: 2,8 tys. (0,1%)
- Tatarzy: 2,6 tys. (0,1%)
Większość spośród żyjących w obwodzie Polaków mieszka w Odessie (2,1 tys.).
- Rozmieszczenie mniejszości narodowych
Największe miasta
[edytuj | edytuj kod]![](http://178.128.105.246/host-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/%D0%9A%D0%B0%D1%84%D0%B5%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80_%D0%9F%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D1%97_%D0%91%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%86%D1%96_%D1%96_%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D0%B2._%D0%9C%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%8F_09.jpg/220px-%D0%9A%D0%B0%D1%84%D0%B5%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80_%D0%9F%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D1%97_%D0%91%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%86%D1%96_%D1%96_%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D0%B2._%D0%9C%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%8F_09.jpg)
Lista największych miast obwodu oraz ich skład narodowościowy w 2001 roku (dane ze spisu powszechnego):
miasto | populacja (2016)[4] |
region historyczny |
najliczniejsze narodowości | |
---|---|---|---|---|
1. | ![]() |
1 010 848 | Jedysan | Ukraińcy (61,6%), Rosjanie (29%), Bułgarzy (1,3%) |
2. | ![]() |
72 178 | Budziak | Rosjanie (43,7%), Ukraińcy (38%), Bułgarzy (10%) |
3. | ![]() |
59 825 | Jedysan | Ukraińcy (66,5%), Rosjanie (28,5%), Białorusini (1,1%) |
4. | ![]() |
50 131 | Budziak | Ukraińcy (62,9%), Rosjanie (28,2%), Bułgarzy (3,7%) |
5. | ![]() |
40 582 | Jedysan | Ukraińcy (82,2%), Rosjanie (10,3%), Mołdawianie (5,1%) |
6. | ![]() |
32 154 | Jedysan | Ukraińcy (65,9%), Rosjanie (29%), Białorusini (1,1%) |
7. | ![]() |
20 060 | Budziak | Ukraińcy (48,6%), Rosjanie (35,4%), Mołdawianie (9,8%) |
8. | ![]() |
18 965 | Budziak | Mołdawianie (50%), Ukraińcy (17,5%), Rosjanie (15,5%) |
9. | ![]() |
18 955 | Jedysan/Podole | Ukraińcy (86%), Rosjanie (10%), Mołdawianie (2%) |
10. | ![]() |
18 015 | Jedysan | |
11. | ![]() |
15 423 | Budziak | |
12. | ![]() |
14 859 | Budziak | |
13. | ![]() |
13 543 | Jedysan | |
14. | ![]() |
11 950 | Jedysan | |
15. | ![]() |
11 873 | Jedysan |
W czasach panowania polskiego Bałta (wówczas Józefgród) i Sawrań były prywatnymi miastami szlacheckimi Lubomirskich. Miasto Bołgrad zostało założone przez Bułgarów i pozostaje ich głównym ośrodkiem w regionie.
Bałta w latach 1924–1928 i Podilśk (wówczas Birzuła) w latach 1928–1929 były stolicami Mołdawskiej ASRR.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Pozostałości starożytnych greckich miast Tyras i Nikonion
- Zabytki Odessy
- Twierdza Akerman (Białogród nad Dniestrem)
- Kościoły polskie: kościół św. Stanisława w Bałcie, kościół św. Piotra i katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Odessie
- Kościół ormiański w Białogrodzie nad Dniestrem z XIV w.
-
Pałac Szydłowskiego w Odessie
-
Twierdza Akerman
-
Kościół ormiański w Białogrodzie nad Dniestrem
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2021 року [online] [dostęp 2021-07-31] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-26] (ukr.).
- ↑ Saakaszwili oficjalnie szefem administracji obwodu odeskiego. www.tvn24.pl, 2015-05-30. [dostęp 2015-06-01].
- ↑ Всеукраїнський перепис населення 2001 | English version | Results | General results of the census | National composition of population | Odesa region [online], 2001.ukrcensus.gov.ua [dostęp 2017-11-25] .
- ↑ http://ukrstat.gov.ua/druk/publicat/kat_u/2016/zb/06/zb_chnnu2016pdf.zip