Przejdź do zawartości

Republika Raguzy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Republika Raguzy
Respublica Ragusina
Repubblica di Ragusa
1358–1809
Godło Flaga
Godło Flaga
Dewiza: Libertas!
(Wolność!)
Ustrój polityczny

republika

Stolica

Dubrownik (Raguza)

Data powstania

27 czerwca 1358

Data likwidacji

14 października 1809

Władca

Auguste Marmont

Powierzchnia

1500 km²

Populacja (1808)
• liczba ludności


30 000

• gęstość

20 os./km²

Strefa czasowa

UTC +1 (zima)
UTC+2 (lato)

Język urzędowy

łacina, od 1492 dalmatyński

Mapa opisywanego kraju
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata, u góry znajduje się punkt z opisem „Republika Raguzy”
42°39′N 18°04′E/42,650000 18,066667

Republika Raguzy (czasami Republika Dubrownicka) – wolna republika kupiecka, istniejąca od połowy średniowiecza do 1809 r., o ustroju arystokratycznym, pod zwierzchnością kolejno: Bizancjum (do 1205), Wenecji (do 1358), Węgier (do 1526), a w końcu Imperium Osmańskiego[1]. Rozciągała się od Kleku na północnym zachodzie do Zatoki Kotorskiej na południu, ze stolicą w Raguzie (w 1909 r. nazwa miasta została zmieniona na Dubrownik).

Utrzymywała swoją niepodległość głównie dzięki zręcznej dyplomacji, polegającej na sprytnym lawirowaniu między Imperium Osmańskim a Wenecją.

Podstawą bytu republiki było przede wszystkim pośrednictwo w handlu między Wschodem a Zachodem. Miała flotę z 300 okrętami i własny system monetarny. Okresami, zwłaszcza po dużych stratach floty weneckiej w XVI w., jej flota była największą na Adriatyku i jedną z większych na Morzu Śródziemnym. Poza milicją miejską, strzegącą potężnych fortyfikacji miasta Raguzy, Republika nie posiadała armii.

Jej przedstawicielstwa dyplomatyczne oraz kupieckie faktorie rozrzucone były na Bałkanach i na wybrzeżu Adriatyku. Przez Raguzę wędrowały towary z Azji Mniejszej do Włoch i odwrotnie, przede wszystkim złoto i srebro, skóry i wełna, miedź i wosk, jedwab i sukno, przyprawy korzenne i broń. Rosnąca siła gospodarcza powodowała rozwój kulturalny miasta, którego największy rozkwit przypadł na XV-XVI w.

W Republice panował demokratyczny, jak na owe czasy, system rządów. Władza należała do 29 rodów szlacheckich oraz wybieranego na rok lub miesiąc księcia-rektora. Rolę parlamentu pełniły Wielka Rada i Mała Rada, zaś Rada Uproszonych stanowiła odpowiednik dzisiejszego senatu.

Patronem Republiki był św. Błażej, symbolem – biała flaga. Zawołaniem i hasłem było „libertas” (wolność).

Republika straciła na znaczeniu po odkryciu Ameryki i związanej z tym zmianie szlaków handlowych. Prawdopodobnie w wyprawie Kolumba brało udział co najmniej dwóch mieszkańców Raguzy. Paradoksalnie, niekorzystne dla niej okazało się również osłabienie potęgi tureckiej.

Tragedii dopełniły również klęski żywiołowe, epidemie i zarazy, także zdarzające się coraz częściej trzęsienia ziemi, w tym najtragiczniejsze w 1667 roku. Odtąd republika chyliła się ku upadkowi.

W 1806 roku do zagrożonej przez wojska rosyjskie Raguzy wkroczyły wojska Napoleona. W 1808 roku Francuzi zadecydowali o likwidacji republiki, a w kolejnym roku Dubrownik wcielono do Prowincji Iliryjskich[2].

Ważne daty z historii Republiki:

  • 1296 – budowa kanalizacji w Dubrowniku
  • 1317 – otwarcie najstarszej, do dziś działającej apteki
  • 1395 – najstarsze w Europie prawo o ubezpieczeniach
  • 1172, 1196, 1215, 1228, 1252–1254, 1265–1268, 1275, 1301–1302, 1317–1318, 1325, 1328 – oblężenia Dubrownika przez Serbię
  • 1667 – trzęsienie ziemi

Znane postacie

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Branko Ćirlić: Przewodnik po Jugosławii. Wyd. III, zaktualizowane i uzupełnione. Warszawa: Sport i Turystyka, 1989, s. 242-253. ISBN 83-217-2277-6.
  2. Rapacka 1977 ↓, s. 235, 258.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]