Przejdź do zawartości

Teofil Iwanowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Teofil Iwanowski
Teofil Reich, Teófilo Iwanowsky
Ilustracja
generał
Data i miejsce urodzenia

1827
Poznań

Data i miejsce śmierci

24 września 1874
San Luis

Pomnik w Merlo

Teofil Iwanowski (ur. jako Teofil Reich, także w Argentynie: Teófilo Iwanowsky, ur. 1827 w Poznaniu, zm. 24 września 1874 w San Luis[1] w Argentynie) – polski powstaniec 1846, generał armii argentyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Ojciec Teofila Iwanowskiego był Niemcem, a matka Polką. Sam Iwanowski deklarował zawsze narodowość polską[2]. W Poznaniu ukończył gimnazjum. W 1846 walczył podczas powstania wielkopolskiego pod dowództwem Ludwika Mierosławskiego.

Zagrożony represjami uciekł do Hamburga i zmienił nazwisko na Iwanowski (po matce). W 1848, nadal zagrożony przez Prusaków, zgłosił się do brazylijskiego legionu cudzoziemskiego, celem wsparcia Montevideo, obleganej przez Argentyńczyków stolicy Urugwaju. W 1850 przyłączył się do argentyńskich federalistów. Pod rozkazami generała Bartolomé Mitre wsławił się w rozstrzygającej bitwie z secesjonistami pod Pavon (1861). Otrzymał wówczas awans na kapitana armii argentyńskiej. Po zwycięstwie tłumił powstania secesjonistów w prowincji Entre Ríos oraz Mendoza. Brał też udział w krwawych wojnach Argentyny z Urugwajem i Paragwajem. 1 maja 1869 został mianowany rzeczywistym pułkownikiem[3].

W 1873 otrzymał tytuł generała z rąk prezydenta Domingo Faustino Sarmiento, pod którego rozkazami wcześniej walczył (była to pierwsza lista awansów generalskich po zaprzysiężeniu Sarmiento)[3]. W tym czasie otrzymał również nominację na dowódcę okręgu wojskowego ciągnącego się przy granicy z Chile. Zginął w trakcie tłumienia jednego z ostatnich buntów secesjonistów w San Luis[4].

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Jeden ze szczytów w Cordillera de Santa Clara, o wysokości 5.070 m n.p.m. nazwano Generał Teofil Iwanowski[2]. W mieście Merlo stoi pomnik Iwanowskiego w formie popiersia[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Stanisław Gonzaga. Polak generałem argentyńskim. „Polska Zbrojna”. 350, s. 3, 1937-12-19. Warszawa.