Przejdź do zawartości

Tlaxcala (stan)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tlaxcala
stan
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Meksyk

Siedziba

Tlaxcala de Xicohténcatl

Data powstania

9 grudnia 1857[1]

Kod ISO 3166-2

MX-TLA

Gubernator

Marco Mena (PRI)

Powierzchnia

4016 km²

Populacja 
• liczba ludności


1 072 311

• gęstość

241 os./km²

Położenie na mapie Meksyku
Położenie na mapie
Strona internetowa

Tlaxcalastan w południowo-środkowym Meksyku. Graniczy ze stanami: Puebla (na północy, wschodzie i południu), México (na zachodzie) i Hidalgo (na północy i zachodzie) .

Podział administracyjny

[edytuj | edytuj kod]

Tlaxcala dzieli się na 60 gmin (hiszp. municipios).

Warunki geograficzne i klimatyczne

[edytuj | edytuj kod]

Ukształtowanie terenu

[edytuj | edytuj kod]

Przez stan przebiegają trzy pasma górskie: Tlaxco (na północy), Caldera nazywana też Huamantlą (południowy wschód) oraz wulkaniczne pasmo przy granicy z Pueblą (znajduje się tu wulkan Malinche, o wysokości 4,451 m). Oprócz tego na południe od Tlaxco Sierra znajdują się tereny równinne.

Większość rzek jest mała, z reguły wpadają one do Balsas. Największymi są: Zahuapan i Atoyac

Klimat

[edytuj | edytuj kod]

Klimat jest generalnie chłodny. Średnia roczna temperatura wynosi ok. 16 °C. Średnia roczna opadów w stolicy sięga 79 cm.

Rośliny i zwierzęta

[edytuj | edytuj kod]

Najczęściej spotykanymi drzewami są: jodła, sosna i dąb. Niektóre rejony są porośnięte przez niskopienne jałowce. Część dolin i równin zajmują pastwiska. Na faunę zwierzęcą składają się m.in.: zające, ryjówki, wiewiórki i oposy. Z ptaków tereny te zamieszkują: orły, jastrzębie i przepiórki.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Prehistoria

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze ślady obecności człowieka na tym terenie są datowane na 10 tys. lat p.n.e. Były to jednak jedynie grupy zbieracko-myśliwskie, które prowadziły wędrowny tryb życia. Pierwsze stałe osiedla należały do Indian Quinametin. Quinametin podlegali wpływom kultur Otomi i Teotihuacanu, później zostali podbici przez ludy Olmec-Xicalanca, które miały za przodków Majów. Olmec-Xicalanca stworzyli kilka ośrodków miejskich i pozostawili po sobie wiele przedmiotów o charakterze religijnym i z zakresu życia codziennego.

Tlaxcallanie

[edytuj | edytuj kod]

W X w. n.e. Indianie z kręgu kultur Toltecko-Cziczimeckich rozciągnęli swoje panowanie nad tym regionem. Ok. 1330 n.e. przybywają tu Tlaxcallanie, którzy podporządkowują sobie mniejsze grupy etniczne. W 1348 zakładają oni pierwszą stolicę swojego państwa – Tepectícpac. Pomiędzy 1418 i 1430 Tlaxcalanie udzielają wsparcia Nezahualcóyotlowi – królowi Texcoco, późniejszemu sojusznikowi Azteków. Ciągłe zagrożenie ze strony potężnego Imperium Azteckiego wymusiło na Tlaxcalanach stworzenie nowej organizacji swojej armii, która słynęła z waleczności. Hernán Cortés, który przybył ze swoją ekspedycją w 1519, wykorzystał wrogość Tlaxcalan w stosunku do Azteków i uczynił z nich swoich sojuszników. Po zniszczeniu Tenochtitlánu Tlaxcalanie towarzyszyli konkwistadorom w podboju innych części kraju i osiedlali się razem z nimi.

Po konkwiście

[edytuj | edytuj kod]

Przez większość XVI w. Hiszpanie szanowali porozumienie zawarte przez Cortesa ze starszyzną tlaxcalańską. Dzięki temu Indianie z tego terenu nie musieli płacić podatków, nie zabierano im także ziemi. Później zaczęło się to zmieniać na niekorzyść dla Indian, którzy wzniecali powstania przeciwko Hiszpanom w odpowiedzi na coraz to nowe obciążenia i niesprawiedliwość. W XVIII w. los tutejszej ludności był podobny do tego, jaki przypadł w udziale Indianom w innych częściach Meksyku. Oznaczało to eksploatację na polach i w kopalniach. Oprócz tego Kościół Rzymskokatolicki rozpoczął akcję intensywnej ewangelizacji.

Niepodległość

[edytuj | edytuj kod]

W czasie trwania walk o niepodległość (1810–1821) Tlaxcala pozostawała niepodzielnie w rękach rojalistów. Po uzyskaniu przez Meksyk niezależności od Hiszpanii w 1821 region został przyłączony do nowego państwa. W 1824 Tlaxcala uzyskała status stanu. Rozwój gospodarczy był hamowany przez brak stabilności politycznej i ciągłe walki o władzę pomiędzy stronnictwami liberałów i konserwatystów. Po ostatecznej wygranej liberałów i po objęciu urzędu prezydenta przez Benito Juareza w 1867 Tlaxcala staje się ośrodkiem handlowym i włókienniczym. Swoje lata świetności stan przeżywa za rządów Porfirio Diaza, co było możliwe dzięki rozbudowie infrastruktury kolejowej.

XX wiek

[edytuj | edytuj kod]

W czasie rewolucji meksykańskiej, która rozpoczęła się w 1910, dochodzi do kilku powstań chłopskich. Dopiero po uchwaleniu nowej konstytucji w 1917 sytuacja zaczyna się normalizować. Dalsze lata to okres pomyślnego rozwoju Tlaxcali, która staje się jedną z najgęściej zaludnionych części kraju.

Gospodarka

[edytuj | edytuj kod]

Poszczególne sektory gospodarki stanu, według ich udziału w PKB, kształtują się następująco: przemysł (28%), usługi (21%), handel (12%), transport (9%), finanse (16%), rolnictwo (8%), budownictwo (5%) i górnictwo (1%). Głównymi gałęziami przemysłu są: branża włókiennicza, chemiczna i farmaceutyczna. Zakłady tekstylne są zlokalizowane głównie w rejonie Santa Ana Chiauhtempan. Z innych sektorów można wymienić jeszcze: przemysł maszynowy, motoryzacyjny. Pewną rolę odgrywa też drobne rzemiosło.

Rolnictwo zaopatruje głównie miejscowych mieszkańców, ale nie ma dużego wpływu na całą gospodarkę stanu. Uprawia się m.in. kukurydzę, lucernę, jęczmień i pszenicę. Wyrabia się też słynny napój pulque. Hoduje się bydło, świnie i kozy.

Tlaxcala często cierpi ze względu na susze, dlatego dużą wagę przywiązuje się tu do gospodarki wodnej.

Turystyka

[edytuj | edytuj kod]

Stolica stanu, Tlaxcala de Xicohténcatl, jest często nazywana "czerwonym miastem", ze względu na kolor budynków. Na Pałacu Gubernatora znajdują się murale przedstawiające historię Tlaxcali. Oprócz tego jest tu wiele kościołów i muzeów, które są związane z przedkolonialnym Meksykiem.

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Historia de Tlaxcala. Información del Estado de Tlaxcala. [dostęp 2014-11-01]. (hiszp.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]