Przejdź do zawartości

WFM Osa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Osa M50 (M52)
Ilustracja
Producent

WFM

Klasa

skuter

Okres produkcji

1959–1965

Miejsce produkcji

Polska Warszawa

Napęd
Silnik

jednocylindrowy dwusuwowy chłodzony powietrzem

Pojemność

147,9 cm³ M50
172,2 cm³ M52

Stopień sprężania

6.5:1 M50
6.3:1 M52

Moc

6.5 KM przy 4800 obr./min M50
8 KM przy 4800 obr./min M52

Skrzynia biegów

3 stopniowa

Ogumienie
Rozmiar opon

3,25 × 14

Wymiary i masa
Długość

1880 mm M50
1950 mm M52

Szerokość

610 mm

Wysokość

920 mm M50
970 mm M52

Wysokość siedzenia

740 mm

Rozstaw osi

1280 mm M50
1300 mm M52

Masa własna

125 kg na sucho M50
130 kg na sucho M52

Pojemność baku

7,5 l

Osiągi
Prędkość maks.

80 km/h M50
85 km/h M52

Inne
Modele pokrewne

Rajdoot Runabout

Modele podobne

SR 59 Berlin
Lambretta

Widok z boku
Widok z przodu
Widok silnika S33
Widok z tyłu
Osa M-52 w Muzeum Techniki i Komunikacji w Szczecinie

Osa M50 (M52) – polski skuter produkowany w latach 1959–1965 w WFM w Warszawie. Jedyny skuter produkowany seryjnie w PRL.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Kalendarium

[edytuj | edytuj kod]
  • 1955 – pierwszy prototyp o nazwie Żuk
  • 1956 – drugi prototyp o nazwie Bąk
  • 1957 – prototypy o nazwie Odra 1 i Odra 2
    • – pięć prototypów Osa
  • 1959 – pierwsza seria: Osa M-50
  • 1962 – model Osa M-52
  • 1963 – prototyp Osa M-55
  • 1965 – zakończenie produkcji.

W 1952 r. przy dziale Głównego Konstruktora Warszawskiej Fabryki Motocykli utworzona została komórka doświadczalna, a w pierwszej połowie 1955 r. powstały trzy pierwsze prototypy skuterów: Żuk, Bąk oraz Osa skierowana do produkcji.

Głównymi twórcami skutera byli inżynierowie Krzysztof Brun, Jerzy Jankowski i Tadeusz Mathia. Do napędu zastosowano silnik S-06A. Oś cylindra usytuowano poziomo w osi głównej skutera, a skrzynia biegów znalazła się w górze pod kątem 105 stopni w stosunku do kierunku jazdy. Zmusiło to konstruktorów do opracowania specjalnego, obiegowego smarowania sprzęgła i skrzyni biegów. Olej czerpany był za pomocą łańcucha sprzęgłowego i rozbryzgiwany po całej komorze sprzęgła. Żeberka silnika były ułożone promieniście, aby nie hamować ruchu powietrza w tunelu chłodzącym.

Dzięki zawieszeniu kół na wleczonych wahaczach i nisko usytuowanemu środkowi ciężkości komfort jazdy Osą był wysoki. Sprzyjały temu duże 14-calowe koła, ułatwiające jazdę w terenie.

Po uruchomieniu seryjnej produkcji skuter zadebiutował w Rajdzie Tatrzańskim. W terenowych rajdach szybkich i obserwowanych Osy były najlepsze w swojej klasie. Podczas XXXV Sześciodniówka Enduro w Bad Aussee w Austrii w 1960 r. zespół fabryczny Warszawskiej Fabryki Motocykli zdobył trzy medale: Mirosław Malec – złoty, Józef Rewerelli – srebrny i Maciej Piątkowski – brązowy. Wszyscy pojechali na Osach z silnikami 175 cm³. Rok później Mirosław Malec ukończył tzw. Szkocką Sześciodniówkę, jeden z najtrudniejszych na świecie rajdów obserwowanych. Osy znalazły uznanie za granicą i były eksportowane do wielu krajów.

Przygotowanie produkcji, testowanie prototypów, wprowadzanie zmian i usprawnień, trwało kilka lat ze względu na trudne warunki w socjalistycznej gospodarce. Mimo to plany było dalekosiężne, a dążenie konstruktorów zmierzały nawet do wprowadzenia wersji z elektrycznym rozrusznikiem w 1960 roku.

Montaż próbnej serii skuterów Osa M50 warszawska fabryka rozpoczęła w drugiej połowie lutego 1959 r, zaś pierwsze Osy pojawiły się w sklepach w lipcu lub w sierpniu. W trzecim kwartale tego roku ruszyła produkcja seryjna.

W 1962 r. pojawił się nowy model Osy M52. Miał on cały szereg zmian, a zwłaszcza nowy, większy silnik 175 cm³ o wymuszonym dmuchawą chłodzeniu (symbol S-33). Początkowo nowy skuter produkowany był wyłącznie na eksport, głównie do Indii, później zaczął trafiać na polski rynek. W większej Osie zastosowano bagażnik i zwiększono długość kanapy. Decyzją władz w 1965 r. Warszawską Fabrykę Motocykli połączono z innym przedsiębiorstwem, a produkcję skuterów zakończono.

Dane techniczne skuterów Osa M50 (w nawiasach M52)

[edytuj | edytuj kod]

Silnik

  • Typ: S06A (S33) dwusuwowy, chłodzony powietrzem (z obiegiem wymuszonym dmuchawą)
  • Układ: jednocylindrowy, z leżącym cylindrem
  • Rozrząd: przepłukiwanie zwrotne
  • Pojemność skokowa: 147,9 cm³ (172,2 cm³)
  • Średnica × skok tłoka: 57 (61,5) mm × 58 mm
  • Stopień sprężania: 6,5 (6,3)
  • Moc maksymalna: 6,5 KM przy 4800 obr./min (8,0 KM przy 4800 obr./min)
  • Zasilanie: gaźnik G 20S (GM 24 U2 Pegaz), filtr powietrza z wkładem siatkowym zwilżanym olejem. Kranik paliwa bez rezerwy.
  • Smarowanie: mieszankowe 1:25
  • Rozruch: nożny
  • Prądnica i zapłon: Iskrownik – prądnica z wirującym kołem magnesowym na czopie wału silnika, prądnica 6 V 28 W, minus na „masie”, prostownik selenowy, sygnał dźwiękowy elektromagnetyczny, reflektor ze światłem drogowym i mijania 25/25 W, i postojowym 3 W. Tylna lampa: pozycja 3 W, stop *5 W, oświetlenie szybkościomierza 0,6 W (1,5 W), kontrolka świateł postojowych 1,5 W. Przerwa na przerywaczu 0,3–0,4 mm. Wyprzedzenie zapłonu *4,9/-0,2 mm przed ZZ (4,4 mm). Świeca zapłonowa 14 mm o wartości cieplnej według Boscha 240 (225). Odstęp elektrod 0,4–0,6 mm.
  • Akumulator: 6 V 7 Ah

Przeniesienie napędu

  • Silnik-sprzęgło: pojedynczy łańcuch tulejkowy 3/8" × 7,5 × 44 ogniwa (3/8" × 7,5 × 48 ogniw)
  • Sprzęgło: mokre, trzytarczowe o sześciu sprężynach (czterotarczowe, ze sprężyną centralną)
  • Skrzynia biegów: trzystopniowa
  • Przełożenia: 1:2,935 (2,89), 2:1,486 (1,47), 3:1,0 (1,0)
  • Napęd tylnego koła: łańcuch tulejkowy 1/2" × 7,75 × 98 ogniwek (1/2" × 7,75 × 9, przełożenie 2,79 (2,93))

Podwozie

  • Rama: rurowa, spawana, otwarta
  • Zawieszenie przednie: wahacz wleczony, dwa elementy resorująco-tłumiące, skok koła 105 mm
  • Zawieszenie tylne: wahacz wleczony, dwa elementy resorująco-tłumiące, skok 106 mm
  • Hamulec przedni: bębnowy
  • Hamulec tylny: bębnowy
  • Opony przód/tył: 3,25 × 14, koła wzajemnie wymienne, ciśnienie powietrza przód: 1,2 kG/cm², tył 1,6 kG/cm², w dwie osoby 1,9 kG/cm²

Nadwozie

  • Tłoczone z blachy stalowej, głęboki błotnik przedni, podnóżki w formie stopni wykładane gumą, pojemnik na narzędzia w obudowie lampy, zbiornik *paliwa pod siedzeniem, dostęp do wlewu paliwa po odchyleniu siedzenia do tyłu (bagażnik)

Wymiary i masy

  • Długość: 1880 (1950) mm
  • Szerokość: 610 mm
  • Wysokość: 920–970 mm (940 mm)
  • Wysokość siedzenia: 740 mm
  • Rozstaw osi: 1280 mm (1300 mm)
  • Minimalny prześwit: 160 mm
  • Masa bez płynów: 125 kg (130 kg)
  • Dopuszczalna masa całkowita: 305 kg (310 kg)
  • Zbiornik paliwa: 7,5 l
  • Pojemność skrzyni biegów: 0,95 l

Dane eksploatacyjne

  • Prędkość maksymalna: 80 (85) km/h
  • Zużycie paliwa: 3,2 l / 100 km

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]