Przejdź do zawartości

Wacław Król

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wacław Król
9 zwycięstw
Ilustracja
pułkownik pilot pułkownik pilot
Data i miejsce urodzenia

25 grudnia 1915
Krakówka k/Sandomierza

Data i miejsce śmierci

15 czerwca 1991
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1937–1971

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne
ludowe Wojsko Polskie

Formacja

Lotnictwo Wojska Polskiego
Armée de l’air
RAF
Lotnictwo ludowego Wojska Polskiego

Jednostki

2 pułk lotniczy
III/2 dywizjon myśliwski
dywizjon 302
dywizjon 316
Polski Zespół Myśliwski
3 Polskie Skrzydło Myśliwskie
131 Polskie Skrzydło Myśliwskie

Stanowiska

zastępca dowódcy eskadry
dowódca eskadry
dowódca dywizjonu
dowódca skrzydła

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
kampania wrześniowa
Kampania francuska 1940
bitwa o Anglię
kampania w Tunezji

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (od 1941, czterokrotnie) Medal Lotniczy Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie Krzyż Wojenny 1939–1945 (Francja) Krzyż Wybitnej Służby Lotniczej (Wielka Brytania)
PZL P.11c ze zbiorów Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie w barwach 121 Eskadry Myśliwskiej. Prawdopodobnie tym samolotem latał we wrześniu 1939 ppor. Wacław Król
Części samolotu ppor. Wacława Króla
Grób Wacława Króla na Powązkach Wojskowych w Warszawie
Pomnik w Kłaju, w miejscu zestrzelenia PZL 11C Wacława Króla.

Wacław Szczepan[1] Król (ur. 25 grudnia 1915 we wsi Krakówka koło Sandomierza[2], zm. 15 czerwca 1991 w Warszawie) – pułkownik pilot Wojska Polskiego, as myśliwski, kawaler Orderu Virtuti Militari, publicysta i historyk lotnictwa.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był trzecim dzieckiem Jana i Marianny z domu Kędziora. W latach 1926–1934 uczęszczał do Państwowego Gimnazjum Męskiego w Sandomierzu. Po maturze w 1934 ukończył szkolenie szybowcowe w Wojskowym Obozie Szybowcowym w Ustjanowej i wstąpił do Szkoły Podchorążych Piechoty w Różanie. W 1935 został przyjęty do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 października 1937 i 29. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa, grupa liniowa[3]. Został wcielony do 2 pułku lotniczego w Krakowie i przydzielony do 121 eskadry myśliwskiej. W marcu 1939 był zastępcą dowódcy eskadry[4].

W lipcu dowodził zasadzką w Wieluniu, a w sierpniu 1939 – w Aleksandrowicach. 1 września zestrzelił wspólnie z kpr. Pawłem Kowalą samolot obserwacyjny Henschel Hs 126. 3 września podczas walki z samolotem bombowym Heinkel He 111 został zestrzelony i wyskoczył ze spadochronem we wsi Kłaj. 5 września wraz z kpr. Piotrem Zaniewskim zestrzelił Heinkel He 111. Zestrzelenie He 111 zostało potwierdzone dopiero po wojnie na podstawie dokumentów Luftwaffe.

17 września dotarł z dywizjonem do Rumunii. Został tam internowany i osadzony w obozie w Fokszanach. Po ucieczce z obozu przedostał się do Francji i już w grudniu 1939 odbył szkolenie myśliwskie w Szkole Lotniczej w Montpellier. Uzyskał przydział do nowo formowanego polskiego II dywizjonu Krakowsko-Poznańskiego (myśliwskiego). W momencie rozpoczęcia ofensywy niemieckiej, odbywał staż we francuskim II/7 dywizjonie myśliwskim (Groupe de Chasse II/7) stacjonującym w Luxeuil-les-Bains i ostatecznie w jego składzie walczył w kampanii francuskiej (Klucz Frontowy Nr 6 „Go”). W trakcie walk zestrzelił na pewno 2 niemieckie samoloty (Heinkel He 111 i Dornier Do 17) i prawdopodobnie jeden (Dornier Do 17).

Po upadku Francji został ewakuowany, przez Afrykę, do Anglii. W dniu 20 sierpnia 1940 dołączył do 302 dywizjonu myśliwskiego „Poznańskiego”, w którego składzie wziął udział w bitwie o Anglię. 15 października 1940 nad Londynem strącił jednego Bf 109, 3 marca 1941 wspólnie z ppor. Marcelim Neyderem oraz z ppor. Bronisławem Bernasiem uszkodził Ju 88. 22 listopada 1941 odszedł na odpoczynek – podjął pracę instruktora w 58 OTU w Grangemouth.

Do latania operacyjnego powrócił w czerwcu 1942, kiedy został dowódcą eskadry w 316 dywizjonie myśliwskim „Warszawskim”. W tym okresie zestrzelił 2 niemieckie samoloty (Messerschmitt Bf 109 oraz Focke-Wulf Fw 190). 1 grudnia 1942 objął funkcję kontrolera lotów w 315 dywizjonie „Dęblińskim”.

W 1943 ochotniczo walczył w Libii i Tunezji w tzw. „Cyrku Skalskiego”. W trakcie walk zestrzelił na pewno trzy samoloty (2 niemieckie Messerschmitt Bf 109 oraz włoski Macchi MC.202).

Po powrocie z Afryki, w październiku 1943 roku został mianowany dowódcą 302 dywizjonu myśliwskiego. Od 1 października 1944 był dowódcą 61 OTU w Rednal. 10 marca 1945 objął dowództwo 3 Polskiego Skrzydła, a w lipcu 1945 – 131 Polskiego Skrzydła. 25 kwietnia 1945 r. poprowadził dwa dywizjony skrzydła (303 i 316) na eskortę Lancasterów atakujących rezydencję Adolfa Hitlera w Berchtesgaden w Alpach.

Wacław Król wykonał 286 lotów bojowych, zestrzelił na pewno 9 (niektóre opracowania podają 8 1/2) i prawdopodobnie 3 nieprzyjacielskie samoloty oraz uszkodził 4. Daje mu to 12 miejsce na liście polskich asów myśliwskich (zajmuje 15. pozycję na Liście Bajana z 8 i 1/2 zwycięstwami pewnymi, 1 prawdopodobnym i 1/3 uszkodzonym)[5].

8 grudnia 1945 w Bethen w Niemczech (na terenie brytyjskiej strefy okupacyjnej) poślubił Leokadię Pomorską, swoją sympatię z lat gimnazjalnych. 26 października 1947 powrócił do kraju i zamieszkał w Jędrzejowie (w rodzinnym mieście żony), gdzie pracował jako sprzedawca. Rok później przeniósł się do Warszawy, podjął pracę w PLL „Lot” jako dyżurny ruchu. W 1949 roku został zwolniony z pracy z powodów politycznych. Kupił ciężarówkę i założył małą firmę przewozową.

W listopadzie 1949 urodził mu się pierwszy syn. Żona po porodzie zmarła w styczniu 1950. Opiekę nad maleńkim dzieckiem przejęła siostra, którą sprowadził z Sandomierza. Niedługo ożenił się ponownie, z Janiną Filaber.

W 1951 został magazynierem w Chemicznej Spółdzielni Pracy, jednak po roku został usunięty z pracy. Zatrudniono go wtedy w związanych z PAX-em zakładach Veritas, gdzie był również magazynierem. Po odwilży politycznej w Polsce, 19 stycznia 1957 został powołany do LWP, do Dowództwa Lotnictwa Operacyjnego. W 1957 roku przeszkolił się na odrzutowcach w Oficerskiej Szkole Lotniczej nr 5 w Radomiu. W lipcu 1958 został awansowany do stopnia podpułkownika, 28 września 1965 roku został mianowany pułkownikiem. W ludowym wojsku nie pełnił eksponowanych funkcji.

13 października 1971 odszedł ze służby na emeryturę w stopniu pułkownika i zajął się pisarstwem. Był członkiem Związku Literatów Polskich, a od 1985 członkiem Rady Naczelnej ZBoWiD. Zmarł 15 czerwca 1991 w Warszawie. Pochowany 22 czerwca z honorami wojskowymi na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w kwaterze Polskich Sił Zbrojnych (kwatera C 30 rz. X m. 32)[6].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Autor wielu książek o tematyce historyczno-lotniczej, m.in.:

  • Mój Spitfire WX-L (1968),
  • Lotnicy spod znaku poznańskiego kruka (1971),
  • Krakowskie skrzydła (1974, Biblioteka Żółtego Tygrysa nr 4/74),
  • Pod niebem Tunezji (1975),
  • Poznańskie skrzydła (1975, Biblioteka Żółtego Tygrysa, nr 7/75),
  • Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940-1945 (1976),
  • 302 na start (1976, Biblioteka Żółtego Tygrysa, nr 4/76),
  • 131 w ataku (1977, Biblioteka Żółtego Tygrysa, nr 4/77),
  • Walczyłem pod niebem Francji (1978),
  • U-booty poszły na dno (1978, Biblioteka Żółtego Tygrysa, nr 11/78),
  • Za sterami odrzutowca (1978),
  • Oczy nad frontem (1979, Biblioteka Żółtego Tygrysa, nr 5/79),
  • Myśliwcy (1980),
  • Front bez myśliwców (1980, Biblioteka Żółtego Tygrysa, nr 4/80),
  • Trzydzieści sekund nad celem (1980, Biblioteka Żółtego Tygrysa, nr 19/80),
  • Mustangi nad kontynentem (1982, Biblioteka Żółtego Tygrysa, nr 12/82),
  • Walczyłem pod niebem Londynu (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1982),
  • Polskie skrzydła w inwazji na Francję (1983),
  • Dębliniacy z kodem PK (1984, Biblioteka Żółtego Tygrysa, nr 10/84),
  • Zgłaszam zestrzelenie Me 262 (1985, Biblioteka Żółtego Tygrysa nr 7/85),
  • Polskie skrzydła nad Francją (1986),
  • 306 na start (1986, Biblioteka Żółtego Tygrysa, nr 9/86)
  • Kosynierzy z trzysta trzeciego (1987, Biblioteka Żółtego Tygrysa, nr 13/87),
  • Pod niebem Francji (1988, Biblioteka Żółtego Tygrysa, nr 10/88),
  • W Dywizjonie "Kubusiów" (1990, Biblioteka Żółtego Tygrysa),
  • Wielka Brytania 1940 (1990), seria Historyczne Bitwy
  • Walczyłem pod niebem Europy i Afryki (1991),
  • Podniebni rycerze,
  • Polacy w bitwie o Atlantyk,
  • W Dywizjonie Poznańskim.

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]
Po środku ronda znajduje się rzeźba skrzydła, która nawiązuje do kariery Wacława Króla
Rondo im. płk. Wacława Króla w Sandomierzu

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Wacław Król, Walczyłem pod niebem Europy i Afryki, Warszawa 1994, str. 126
  2. Wacław Król, Walczyłem pod niebem Francji, Warszawa 1978, str. 10
  3. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 220.
  4. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 777.
  5. Lista Bajana. Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej. [dostęp 2021-07-31].
  6. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-30].
  7. Król Wacław Szczepan. listakrzystka.pl. [dostęp 2019-02-24].
  8. Krzyże Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie dla kombatantów. „Nowiny”. Nr 252, s. 1, 31 października - 1 listopada 1989. 
  9. Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m. Krakowa, nr 20, 10 października 1968, s. 4

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]