Przejdź do zawartości

Zandowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zandowie
‏سلسله زندی‎
1750–1794
Godło Flaga
Godło Flaga
Ustrój polityczny

monarchia

Stolica

Sziraz

Władca

Lotf Ali Chan (1789–1794)

Mapa opisywanego kraju
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Zandowie”
32°N 53°E/32,000000 53,000000

Zandowie (pers. ‏سلسله زندی‎) – dynastia panująca w Iranie w latach 1750–1794, założona przez Karim Chana.

Historia dynastii

[edytuj | edytuj kod]
Nowożytny portret Karima Khana Zanda

Dynastia została założona przez Karim Chana, należącego do kurdyjskiego[1] plemienia Zandów. W trakcie rządów Nadir Szacha był on jednym z jego generałów. Po śmierci Nadira w 1747 dynastia Aszfarydów stanęła na krawędzi wojny domowej. Karim Chan podporządkował sobie cały kraj z wyjątkiem Chorasanu, gdzie nadal panował Szahruch Szah, wnuk Nadira Szaha. Przywrócił tym samym spokój w kraju. W wyniku walk z Osmanami zdobył prowincję Basra[2].

Karim Chan wraz z Abu'l Fath Chanem i Alim Mardan Chanem uzgodnili podział kraju między siebie, sprawując faktyczną władzę w Iranie – formalnie władcą był małoletni Ismail III. Współpraca ta zakończyła się jednak w 1779, w chwili śmierci Karima Chana i po morderstwie Abu'l Fath Chana, którego zabił Ali Mardan Chan. W wyniku wewnętrznych waśni monarchowie w roku śmierci Karim Chana zmieniali się czterokrotnie[2].

Wewnętrzny zamęt przerwał w 1789 Lotf Ali Chan, jednak wdał się on w walki z Kadżarami. W 1794 Loft Ali został pojmany i brutalnie zamordowany w twierdzy w Bam. Wraz z jego śmiercią dynastia upadła. Nowym monarchą został Agha Mohammad Chan z dynastii Kadżarów, która Iranem rządziła do 1925[2].

Władcy

[edytuj | edytuj kod]

Dynastia Zandów

[edytuj | edytuj kod]
 
 

Bodaq Khan Zand
 
 
 
Agha Beygom
 
 
 
Inaq Khan Zand
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Allah Morad Khan
 
Agha Beygom
 
 
 
Karim Chan Zand
1750–1779
 
 
 
Sadik Chan
1779–1781
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Koda Morad Khan
 
Ali Murad Chan
1782–1785
 
Abu'l Fath Chan
1779
 
Mohammad Ali Chan
1779
 
Dżafar Chan Zand
1785–1789
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Sejd Morad Chan
1789
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Lotf Ali Chan
1789–1794

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. the bulk of the evidence points to their being one of the northern Lur or Lak tribes, who may originally have been immigrants of Kurdish origin., Peter Avery, William Bayne Fisher, Gavin Hambly, Charles Melville (ed.), The Cambridge History of Iran: From Nadir Shah to the Islamic Republic, Cambridge University Press, 1991, ISBN 978-0-521-20095-0, p. 64
  2. a b c Zand Dynasty. www.iranchamber.com. [dostęp 2010-08-13]. (ang.).