Przejdź do zawartości

Zenon Kosidowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zenon Kosidowski
Ilustracja
Imię i nazwisko

Zenon Alojzy Kosidowski

Data i miejsce urodzenia

22 czerwca 1898
Inowrocław

Data i miejsce śmierci

14 września 1978
Warszawa

Narodowość

polska

Język

polski

Alma Mater

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Uniwersytet Jagielloński

Ważne dzieła

Opowieści biblijne,
Opowieści ewangelistów

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Komisji Edukacji Narodowej Srebrny Wawrzyn Akademicki Odznaka Honorowa Miasta Poznania
Grób Kosidowskiego na warszawskim Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Zenon Alojzy Kosidowski[1] (ur. 22 czerwca 1898 w Inowrocławiu, zm. 14 września 1978 w Warszawie) – polski pisarz, eseista, poeta.

Życie i twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Syn Antoniego (ur. 1863) i Walentyny z d. Fiedler (ur. 1862). Ukończył Gimnazjum Klasyczne w Poznaniu. Służył w armii pruskiej (walczył m.in. pod Verdun), jednak zdezerterował z niej w celu uczestniczenia w powstaniu wielkopolskim. W latach 1919–1922 odbył studia humanistyczne na Uniwersytecie Poznańskim i UJ, gdzie ukończył germanistykę i polonistykę. Współredagował (1919–1920) czasopismo ekspresjonistów „Zdrój”. W 1919 zadebiutował na jego łamach jako poeta i zamieszkał w Poznaniu. Następnie pracował jako polonista w łódzkiej szkole średniej. Od 1928 do 1939 był redaktorem i dyrektorem poznańskiej rozgłośni Polskiego Radia, a w latach 1933–1938 prezesem Związku Zawodowego Literatów Polskich w Poznaniu i jednym z głównych inicjatorów cotygodniowych Czwartków Literacko-Artystycznych[2].

Po wybuchu II wojny światowej dotarł do Portugalii, a następnie przebywał w USA (1939–1951), gdzie m.in. wykładał historię kultury polskiej na uniwersytecie w Los Angeles (1945–1949). Redagował w tym państwie „Tygodnik Polski” (1942–43)[potrzebny przypis], a od 1950 – pismo ambasady polskiej w Waszyngtonie, „Poland of Today”.

W 1922 opublikował tomik poetycki Szalony łowca, w 1928 – rozważania pt. Artystyczne słuchowisko radiowe, a w 1931 – szkice krytyczne Fakty i złudy. Napisał także Poemat o Stanisławie Wysockiej (1930) i dramat Pożar (1927). Po powrocie do kraju (1951) pisał zbiory szkiców popularnonaukowych o dziejach starożytnych cywilizacji i kultur, m.in.:

  • Gdy słońce było bogiem (1956),
  • Królestwo złotych łez (1960),
  • Opowieści biblijne (1963, w 1968 wydana także w ZSRR w języku ukraińskim jako Biblijni opowidi[3]),
  • Rumaki Lizypa (1965),
  • Opowieści ewangelistów (1979 Warszawa: Iskry; wydana pośmiertnie w ZSRR w języku rosyjskim w 1979, a także w 1977 jako Сказания евангелистов Москва, Политиздат, na podstawie pierwotnej publikacji polskiej na łamach "Dookoła Świata", 1973–1975[4]).

W swoich dwóch książkach Opowieści biblijne i Opowieści ewangelistów przedstawiał biblijne wydarzenia w krytycznym i sceptycznym świetle (jednak nie kwestionował historyczności wielu biblijnych postaci, w tym Jezusa z Nazaretu).

Jego utwory były tłumaczone na bułgarski, chiński, czeski, litewski, łotewski, mołdawski, rosyjski, rumuński, serbsko-chorwacki, słowacki, ukraiński, węgierski[5].

Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B 35-7-9)[6].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]
  • Nagroda Państwowa II stopnia (1964)
  • Nagroda Towarzystwa Krzewienia Kultury Świeckiej (1965)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2020-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-29)].
  2. Jacek Biesiada, Duchowni, instytucje i organizacje kościelne w życiu literackim międzywojennego Poznania, „Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski”, T. 10, 2015, s. 208.
  3. Біблійні оповіді. Зенон Косідовський https://chtyvo.org.ua/authors/Kosidowski_Zenon/Bibliini_opovidi/
  4. Alicja Szałagan, Kosidowski Zenon, w: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny (pod redakcją Jadwigi Czachowskiej i Alicji Szałagan, tom IV: K, Warszawa 1996, s. 265.
  5. Krystyna Jakowska, Podręczny słownik pisarzy polskich, Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa, 2006, s. 271-272.
  6. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-30].
  7. a b c d Zenon Kosidowski (1898–1978) - Legitymacje Zenona Kosidowskiego Katalog rękopisów Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, T.IV: Sygnatury 1521–2000 Proza Polska XX w., pod red. Tadeusza Januszewskiego, Warszawa 2005, s. 166.
  8. M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 „za zasługi na polu pracy społecznej, kulturalnej, oświatowej, publicystycznej i literackiej”.
  9. M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 305 „za wybitną pracę organizacyjną w dziedzinie literatury pięknej”.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]