Limbazos grecos
Articulu in nugoresu
![](http://178.128.105.246/host-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Ancient_greek_dialects_%28-400%29-fr.svg/200px-Ancient_greek_dialects_%28-400%29-fr.svg.png)
Su grecu anticu, innàntis de s'isvilùpu de su standard naràu Koiné (κοινή) comènte limba franca de s'ellenismu, fit partìu in parìtzos limbàzos (dialètos). Su prus de custos si nde bènit a connoschèntzia pro mèdiu de rétulos, ma calicùnu, comènte s'Eòlicu (lesbicu), su Dòricu e su Iònicu, bi est fìntzas in trabàllos literàrios affàch'e a sa forma egemone de grecu iscrìttu, s'Atticu. Gòi puru su grecu modernu si pòdet ischirriàre in parìtzos limbazos, su prus benìnde dae sa Koiné.
Su primu limbazu grecu a nois connòttu est su mitzenèu, torràu a nois gràssias a sa Lineàre B de su secundu millènniu tardu innàntis de Cristu. Sa partzidùra classica de sos limbazos bènit dae sas emigrassiònes in s'edade de su Ferru, a pùstis chi sa tziviltàde mitzenèa fit rùtta. Càrchidunu chi faveddàbat su mitzenèu sìche fit andàu a Tzìpru in distèrru, atteros imbètzes fin abbarràos in ube fin, dànde luche a su limbazu arcadicu-tzipriota. Custu est s'unicu dialètu chi tènzat radìchine cràra in s'edade de su brùnzu: pro sos atteros est galu a bìer itte est s'orìzine issòro.
- Su eòlicu fit ispàrtu in atteros tres limbazos: s'unu, su de s'isula de Lesbo e Smìrne; sos atteros duos, su de sa Beòtzia e de sa Tessàllia.
- S'invasione dorica at jùttu su doricu dae sa Grèghia de su Nord-Ovest a sa costèra de su Peloponnèsu: pro esèmpiu a Sparta, Creta e càrchi atteru trèttu pòstu a sud.
- Su iònicu fit unu limbazu chi si chistionàbat in sa costèra otzidentale de s'Asia Minore.
S'Iliàde e s'Odissèa fin iscrìttas in grècu omèricu, unu primu aunimèntu de su grècu orientale ponènde a pare su ionicu e s'eolicu.
- Su àtticu fit su limbàzu de Atene. Sicomènte s'atticu lu aìat adottàu sa Matzedònia innàntis de sas conchìstas de Lisandru Mannu e de s'artziàda de s'ellenismu, est bènniu a variedade istandard chi, a pùstis, si at isvilupàu in sa Koiné.
Chin su ionicu-atticu a fundamèntu de sa goi nàda koiné, sos atteros dialètos sun iscumpàrtos; oje in dìe, tottus sos chi bi sun galu bènin dae custu istandard anticu, fràncu calicunu: