Jump to content

Dubs

Coordinates: 47°10′N 06°25′E / 47.167°N 6.417°E / 47.167; 6.417
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Dubs
Dubs (Arpitanisht)
Ndërtesa e prefekturës në Besançon
Ndërtesa e prefekturës në Besançon
Flamuri i Dubs Dubs (Arpitanisht)
Stema Dubs Dubs (Arpitanisht)
Vendndodhja e Dubsit në Francë
Vendndodhja e Dubsit në Francë
Koordinatat: 47°10′N 06°25′E / 47.167°N 6.417°E / 47.167; 6.417
ShtetiFranca
RajoniBourgonja-Franche-Comté
PrefekturaBesançon
NënprefekturatMontbéliard
Pontarlier
Qeveria
 • Presidenti i Këshillit të DepartamentitChristine Bouquin[1] (DVD)
Sipërfaqja
 • Gjithsej5.232,6 km2 (20,203 sq mi)
Popullsia
 (Janar 2019)
 • Gjithsej543.974
 • Vendi49
 • Dendësia10/km2 (27/sq mi)
Zona kohoreUTC+1 (CET)
 • Verës (DST)UTC+2 (CEST)
Numri i departamentit25
Qarqet3
Kantonet19
Komunat571

Doubs ( Frëngjisht: [du]  ( dëgjoni); Arpitan: Dubs ; Shqip: Dubsi ) është një departament në rajonin Burgonjë -Franche-Comté në Francën Lindore. I emërtuar sipas lumit Dubs, ai kishte një popullsi prej 543,974 në 2019-ën. [2] Prefektura e tij është Besançon dhe nënprefekturat janë Montbéliard dhe Pontarlier .

Qysh në shekullin e 13-të, banorët e dy të tretave veriore të Dubs flisnin Franc-Comtois, një dialekt i langues d'oïl . Banorët e dy të tretës jugore të Dubsit flisnin një dialekt të gjuhës arpitane . Të dyja gjuhët bashkëjetuan me frëngjishten, gjuha zyrtare e ligjit dhe tregtisë, dhe vazhduan të fliteshin shpesh në zonat rurale në shekullin e XX-të. Të dyja fliten ende sot, por jo në baza ditore.

Dubsi ishte i rëndësishëm si një portë për në Zvicër përmes kalimit në Cluse de Pontarlier. Shumë njerëz të famshëm, duke përfshirë Mirabeau, Toussaint Louverture dhe Heinrich von Kleist, u burgosën në Kështjellën e Jouxit .

Dubsi është një nga 83 departamentet origjinale të krijuara gjatë Revolucionit Francez më 4 mars 1790. Ajo u krijua nga një pjesë e ish-provincës Franche-Comté . Prefektura (kryeqyteti) është Besançoni .

Në 1793, republika e Mandeureës u aneksua nga Franca dhe u përfshi në departament. Ky distrikt u kalua midis territoreve dhe departamenteve të ndryshme në riorganizimet dhe luftërat administrative që pasuan, por u rivendos në Dubs në 1816 kur departamentit iu shtua edhe ish-principata e Montbéliardit .

Sidoqoftë, komuna Le Cerneux-Péquignot u aneksua nga Kantoni i Neuchâtelit sipas kushteve të Traktatit të Parisit të vitit 1814, dhe që atëherë mbeti territor zviceran.

Midis humbjes së Francës në Betejën e Waterloo -s dhe nëntorit 1818, Dubsi u përfshi në zonën e pushtuar nga trupat austriake .

Viktor Hygo, Gustave Courbet, Armand Peugeot, Vëllezërit Lumier dhe Frank Darabont janë ndër njerëzit e famshëm të lindur në Dubs.

Dubsi është pjesë e rajonit aktual të Bourgogne-Franche-Comté dhe është i rrethuar nga departamentet franceze Jura, Haute-Saône dhe Territori i Belfortit, dhe kantonet zvicerane Vaud, Neuchâtel dhe Jura .

Departamenti dominohet nga malet Jura, të cilat ngrihen në lindje të Besançonit .

Komuna më e populluar është Besançoni, prefektura. Që nga viti 2019, ka 5 komuna me më shumë se 10,000 banorë: [2]

Komuna Popullsia (2019)
Besançon 117,912
Montbéliard 25806
Pontarlier 17,542
Audincourt 13,341
Valentigney 11272
Popullsia në vite
VitiPop.±%
1791219,642—    
1801216,226−1.6%
1806226,04+4.5%
1821242,663+7.4%
1831265,535+9.4%
1841286,236+7.8%
1851296,679+3.6%
1861296,28−0.1%
1872291,251−1.7%
1881310,827+6.7%
1891303,081−2.5%
1901298,864−1.4%
1911299,935+0.4%
1921285,022−5.0%
1931305,5+7.2%
1936304,812−0.2%
1946298,255−2.2%
1954327,187+9.7%
1962384,881+17.6%
1968426,363+10.8%
1975471,082+10.5%
1982477,163+1.3%
1990484,77+1.6%
1999499,062+2.9%
2006516,823+3.6%
2011529,103+2.4%
2016538,549+1.8%

Departamenti Dubs është në të njëjtën kohë më i gjelbërti dhe më i industrializuari në Francë. 

Është vendlindja e prodhuesit të automobilave Peugeot .

Kalaja e Joux dhe Besançon janë destinacione të rëndësishme turistike.

  • Hoffmann, Michael, Die französischen Konservativen in der katholischen Provinz Parteigenese und politische Kultur im Doubs (1900–1930) (Frankfurt am Main ua, Peter Lang, 2008) (Moderne Geschichte und Politik, 22).
  1. ^ "Répertoire national des élus: les conseillers départementaux". data.gouv.fr, Plateforme ouverte des données publiques françaises (në frëngjisht). 4 maj 2022.
  2. ^ a b Populations légales 2019: 25 Doubs, INSEE