Jump to content

Kanberra

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Hapja e Kuvendit në maj të 1927
Canberra e parë nga sateliti
ABC Canberra studios
Rugby në stadiumin e Canberra
Spitali i Canberras

Canberra (IPA: kænbɹə) është kryeqyteti i Australisë dhe, me popullsinë e saj të rreth 333.000 banorë është edhe qyteti më i madh i Australisë.

Administrativisht përkon me Australian Capital Territory (ACT), urbanizmi në fakt zë vetëm sektorin verior, pjesa tjetër është braktisur pothuajse. ACT është përqafuar plotësisht nga shteti i New South Wales, pa dalje në det. Canberra ndodhet 300 km në jug-perëndim të Sidneit dhe 650 km në veri-lindje të Melburnit. Zona është zgjedhur si vend ku qëndron kryeqytetit i vendit nga 1908 dhe, si Brazili dhe disa kryeqytete të tjera të botës, ky qytet është i projektuar veçanërisht për këtë qëllim. Konkursi ndërkombëtar për ndërtimin e saj u fitua nga Walter Burley Griffin amerikan nga Chicago, dhe ndërtimi filloi 20 shkurt 1913. Struktura e qytetit është ndikuar fuqimisht nga lëvizja e qytetit "kopsht" dhe përfshin zona të gjera të bimësisë natyrore për këtë Canberra ka fituar titullin "kryeqytetin shkurre". Megjithëse rritjen e saj u ngadalësuar nga të dy luftërave botërore dhe Depresioni i Madh i 1929, Canberra është shfaqur si një qytet në zhvillim të plotë pas Luftës së Dytë Botërore.

Si selinë e qeverisë Australiane, Canberra është selia e Kuvendit, të Gjykatës së Lartë së Australisë dhe disa institucioneve të tjera qeveritare. Ajo është edhe qendra e shumë organizatave kulturore dhe sociale me rëndësi kombëtare. Qeveria federale kontribuon me shumicën e prodhimit kombëtar bruto vendas dhe është punëdhënësi më i madh në Canberra.

Canberra është edhe një destinacion për kohë të lirë të udhëtimit kombëtar dhe ndërkombëtar.

Shumica e australianëve thonë emrin në dy rrokje, si /kæn.bɹə/ ose /kæm.bɹə/. Një pakicë e shqiptojnë atë si /kæn.bə.ɹə/, shqiptim /kæn.be.ɹə/ është konsideruar i padrejtë, edhe pse ai është ndoshta më afër me origjinën etimologjike të emrit.

Lidhje të jashtme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]