Мурнуу Корея

Мурнуу Көрей
көр. 대한민국 көр. 大韓民國 англ. Republic of Korea фр. République de Corée[1]
Тук Сүлде
Мурнуу Көрейниң ыдык ыры
Төре дылдар	Көрей дыл биле Корейский жестовый язык[d][3]
Найысылал	Сеул[d]
Валюта	южнокорейская вона[d] биле корейский мун[d]
Интернет-домен	.kr[d] биле .한국[d]
Код ISO	KR
Код МОК	KOR
Телефонный код	+82
Шак куржактары	KST[d], UTC+9:00[d] биле Asia/Seoul[d][2]
Автомобильное движение	справа[d][4]

Мурнуу Көрея (көр. 대한민국 [tɛːhɐnminɡuk̚] тэха́н мингу́к, орус. Южная Корея, англ. South Korea) — Чөөн Азияның күрүнези. Төвү — Сеул хоорай.

География болгаш агаар-бойдус[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Мурнуу Көрея Көрей чартык ортулуктуң мурнуу чүгүн эжелеп турар. Барыын талазында Сарыг далай агып турар, чөөн талазында — Япон далай, а мурнуу талазында — Чөөн-Кыдат далай агып турар. Мурнуу Кореяның девискээри — 99 617,38 квадраттыг километр.

Чуртту колдуунда даглар ээжелеп турар, а алаактыг черлер 30 % черни ээжелеп турар.

3000 бичии болгаш чуртталга чок ортулуктарлыг. Эң улуг ортулуу — Чеджудо.

Климады муссоннуг, чай изиг болгаш шык, кыш сооксумаар болгаш кургаг.

Хоорайлар болгаш можулар[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Мурнуу Корея 18 можу, 6 хоорай можу чергелиг, 1 хоорай тускай статустуг кылдыр үлеттинип турар. Эң улуг хоорайлары - Сеул, Пусан, Тэгу, Кванджу, Ульсан, Тэджон.

Чурттакчы чон[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Корей чон - Корей чартык ортулуктуң кол үнд��зин чону болуп турар. Амгы үеде Мурнуу Кореяның корейлер саны 50 млн.чедип турар. XIX вектиң төнчүзүнде Кореяга 10 ажыг муң хире кыдат чон база чурттап турган. 2006 чылдың статистиказы-биле алырга 20700 кижи. Колдук кезии тайвань паспортарлыг. Сөөлгү үеде даштыкылар саны Мурнуу Кореяда көвүдеп турар. 2012 чылдың ноябрьның статистиказы-биле Мурнуу Кореяда 1,4 млн даштыкылар бар.

Эртем-билиг, шинчилелдер ажылы болгаш техника сайзыралы[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Эртем-билиг, шинчилелдер ажылы болгаш техника сайзыралын Мурнуу Көреяның эртем-билиг, шинчилелдер ажыл болгаш техника ямызы харыылап турар. 2008 чылда ийи ямыны каттыштырганының түңнелинде тургустунган.

Чүдүлге[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

2003 чылдың күрүне статистиказы ёзугаар 46% чон кандыг-даа чүдүлгеге бодун хамаарыштырбаан. Христиан чүдүлгениң сүзүглекчилери 29,3% (протестант - 18,3%, католик - 10,9%), буддистер - 22,8%. Мурнуу Кореяда 40 муң хире санныг мусульман чүдүкчүлер бар, олар болза 0,1% ээжелеп турар.

Спорт[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Тхэквондо биле хапкидо Мурнуу Кореяда үндезин спортар аразында эң тергиин деп санаттынып турар. Ынчалза-даа барыын чүктен келген спорттарның сайзыралы бедик. Эң сайзыраңгайлары — альпинизм, футбол, греко-рим хүреш ,бейсбол, баскетбол, плавание, лёгкая атлетика , бокс болгаш фигурное катание. Делегей чергелиг маргылдааларга болгаш Олимпиадаларга Мурнуу Корея улуг күрүнелерден чыда калбас болгаш бедик деңнелди көргүзүп турар.

Лондон хоорайга болуп эрткен Олимпиадага Мурнуу Корея 5-ки черни ээлээн. Олимпиадага 13 алдын, 8 мөңгүн болгаш 7 хүлер медальдарлыг болган. Медальдар саны-биле Мурнуу Корея Германия, Франция болгаш Италия деп Европаның шыырак командаларын ашкан.

Мурнуу Корея дугайында[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

• Күрүне дылы - көрей

• Төвү - Сеул

• Эң улуг хоорайы - Сеул

• Чурт баштыңы - Мун Жай Ин (2017 чылдан)

• Премьер-министр - Ким Бу Гем

• Девискээриниң делгеми - делегейде 107 дугаар черде

• Чурттакчы чону:

- саны 48 955 203[1] кижи. (делегейде 25 дугаар черде)

- сырыйы 480 кижи./км²

• Күрүне акшазы - көрей вона (KRW, коду 410)

• Интернет-домен - .kr

• Код ISO - KR

• Телефон коду - +82

• Шак куржаа - +9

Дөс[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Азия чурттары. Мурнуу Корея.

1. ↑ http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
2. ↑ ^{2,0 2,1} https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/asia
3. ↑ https://www.law.go.kr/%EB%B2%95%EB%A0%B9/%ED%95%9C%EA%B5%AD%EC%88%98%ED%99%94%EC%96%B8%EC%96%B4%EB%B2%95/(13978,20160203)
4. ↑ http://law.go.kr/%EB%B2%95%EB%A0%B9/%EB%8F%84%EB%A1%9C%EA%B5%90%ED%86%B5%EB%B2%95/