Kontent qismiga oʻtish

Hasaka

Koordinatalari: 36°30′42″N 40°44′32″E / 36.51167°N 40.74222°E / 36.51167; 40.74222
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Hasaka

ٱلْحَسَكَة
Heseke
ܚܣܝܟܐ
Shahar
36°30′42″N 40°44′32″E / 36.51167°N 40.74222°E / 36.51167; 40.74222
Mamlakat Suriya
muhofaza Hasaka
okrug Hasaka
Hukumat
Markazi balandligi 300 m
Rasmiy til(lar)i arab tili
Aholisi
 (2023)
422,445[1]
Vaqt mintaqasi UTC+3
Telefon kodi +963 52
Hasaka xaritada
Hasaka
Hasaka

Hasaka (arabcha: الحسكة) — Suriyaning shimoli-sharqiy qismidagi shahar. Hasaka muhofazasining maʼmuriy markazi.

2007-yilda Citadel tepaligidagi qazishmalar. Orqa fonda Fransiyaning Suriya mandati davridagi kazarmani koʻrish mumkin.

Fransuz ossuriyashunosi Dominik Charpin shahar markazidagi qadimiy tepalikni Qirdahat shahri ekanligini aniqlagan[2]. Yana bir ehtimolga koʻra, bu shahar yaqinida oromiylar bilan jang qilgan Ossuriya shohi Ashur-bel-kala tilga olgan qadimiy Magarisu shahri boʻlgan[3]. „Magarisu“ etimologiyasi oromiychadan (mgrys ildizidan olingan) boʻlib, „yaylov“ degan maʼnoni bildiradi[4]. Shahar Ossuriya shohlari Tukulti-Ninurta II va Ashurnasirapal II tomonidan bosib olingan oromiylarning Bit-Yahiri davlatining poytaxti edi[5].

Qazishmalar natijasida Oʻrta Ossuriya, Vizantiya va Islom davriga oid materiallar topilgan. Bosqinchilikning oxirgi darajasi XV asrda tugaydi[6]. 1500 yillik davr Oʻrta Ossuriya va Vizantiya darajalarini ajratadi[7].

Atrofda shahardan 7,6 kilometr shimolda joylashgan Tall Sulaymoniy kabi boshqa koʻplab arxeologik tepalar mavjud.

Usmoniylar davrida shahar ahamiyatsiz edi[8]. Bugungi aholi punkti 1922-yil aprel oyida fransuz harbiy posti sifatida tashkil etilgan boʻlib, u tez orada shaharga aylandi[8]. Suriyaning shimolida yangi shaharlar barpo etish Fransiya mandati maʼmuriyati tomonidan zarur deb topildi, chunki Turkiya Respublikasi tashkil etilgandan keyin barcha yirik iqtisodiy markazlar Turkiyaga oʻtib ketgan edi[8]. Usmonli imperiyasida arman genotsidi va Ossuriya genotsididan soʻng, koʻplab qochqinlar quvilganidan keyin hududga qochib ketishdi va 1920-yillarda uni rivojlantirishga kirishdilar.

Fransiya mandati davrida Simele qirgʻini paytida Iroqdagi etnik tozalashdan qochgan ossuriylar 1930-yillarda Xobur daryosi boʻyida koʻplab qishloqlar qurdilar[9]. Oʻsha paytda fransuz qoʻshinlari Citadel tepaligida joylashgan edi. 1942-yilda Al-Hasakada 7835 nafar aholi, bir nechta maktablar, ikkita cherkov va yoqilgʻi quyish shoxobchasi bor edi[manba kerak]. Yangi shahar 1950-yillardan boshlab mintaqaning maʼmuriy markaziga aylandi. Qamishli va Al-Hasaka shaharlaridagi iqtisodiy yuksalish 1960-yillarda boshlangan irrigatsiya loyihalari natijasi boʻlib, Suriya shimoli-sharqini paxta ekiladigan hududga aylantirgan.

1993-yil 23-martda Al-Hasaka markaziy qamoqxonasida mahbuslar u yerdagi sharoitga norozilik bildirganidan soʻng katta yongʻin sodir boʻldi, natijada 61 mahbus halok boʻldi va 90 kishi yaralandi. Hibsga olinganlar politsiya boshligʻi va Suriya kuchlarini oʻt qoʻyganlikda aybladi. Hukumat besh mahbusni aybladi va ular 1993-yil 24-mayda qatl etildi[10][11].

  1. „world population review“. Al Hasakah population Estimate 2023. world population review.
  2. Hartmut Kühne. Dūr-Katlimmu 2008 and Beyond, 2010 — 41-bet. ISBN 9783447062091. 
  3. Trevor Bryce. The Routledge Handbook of the Peoples and Places of Ancient Western Asia: The Near East from the Early Bronze Age to the fall of the Persian Empire, 2009 — 439-bet. ISBN 9781134159079. 
  4. American University of Beirut. Land tenure and social transformation in the Middle East, 1984 — 5-bet. ISBN 9780815660712. 
  5. Antti Laato. A Star is Rising: The Historical Development of the Old Testament Royal Ideology and the Rise of the Jewish Messianic Expectations, 1997 — 107-bet. ISBN 9780788504204. 
  6. „انهاء أعمال التنقيب في "تل الحسكة" الأثري“. esyria.sy (2009). Qaraldi: 2015-yil 18-avgust.
  7. „أخيراً نطق تل "الحسكة" الأثري“. esyria.sy (2009). Qaraldi: 2015-yil 18-avgust.
  8. 8,0 8,1 8,2 Schmidinger, Thomas. Krieg und Revolution in Syrisch-Kurdistan: Analysen und Stimmen aus Rojava (de). Mandelbaum Verlag, 2017-03-22 — 63-bet. ISBN 978-3-85476-665-0. 
  9. Fernandez, Alberto M. (1998). „Dawn at Tel Tamir: The Assyrian Christian Survival on the Khabur River“ (PDF). Journal of Assyrian Academic Studies (JAAS). 12-jild, № 1.
  10. „بعد 28 عاماً على حريق سجن الحسكة أهالي 61 ضحية مازالوا بانتظار تحقيق العدالة“ (2021-yil 25-mart).
  11. „Refworld | Syria: Whether a fire was set at Hasaka prison on 24 March 1993 killing around 60 people“.