Kontent qismiga oʻtish

Laptevlar dengizi

Koordinatalari: 76°16′7″N 125°38′23″E / 76.26861°N 125.63972°E / 76.26861; 125.63972
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(Laptev dengizidan yoʻnaltirildi)
Koordinatalari 76°16′7″N 125°38′23″E / 76.26861°N 125.63972°E / 76.26861; 125.63972
Okean tipi dengiz
Havzaga aloqador oʻlkalar Rossiya
Yuzasi 700,000 km2 (270,000 kv mi)
Oʻrtacha chuqurligi 578 m (1,896 ft)
Eng katta chuqurligi 3,385 m (11,106 ft)
Suv hajmi 403,000 km3 (3.27×1011 acre⋅ft)
Manbalar [1][2][3]

Laptevlar dengizi — Shimoliy Muz okeanining chekka dengizi.

Janubdan Osiyo qirgʻoqlari, gʻarbdan Taymir yarim oroli va Severnaya Zemlya orallari, sharqdan Novosibirsk orallari bilan oʻralgan. Boʻgʻozlar orqali gʻarbda Kara dengizi, sharqda Sharqiy Sibir dengizi bilan tutashgan.

Maydoni 700,000 km2 (270,000 kv mi). Dengizning oʻrtacha chuqurligi 50 m ni, maksimal chuqurligi esa 3385 m ni tashkil etadi. Yirik qoʻltiqlari:

  • Xatanga
  • Olenek
  • Buor-Xaya

Dengizning gʻarbiy qismida orollar koʻp. Dengizga Xatanga, Lena, Yana va boshqa daryolarning suvi quyiladi.

Laptevlar dengizi iqlimi arktika iqlimi. Yanvardagi oʻrtacha harorat —31°, —34° (minimum harorat —50°), iyulniki 6—7° (maksimum harorat 24°) ni tashkil etadi. Yiliga 100 mm yogʻin tushadi. Dengiz yilning koʻp qismida muz bilan qoplangan holda yotadi.

Hayvonot dunyosi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Morj, dengiz quyoni, nerpa, baliq va boshqa jonivorlar yashaydi. Asosiy porti — Tiksi porti hisoblanadi. Dengiz Arktika tadqiqotchilari D.Ya. Laptev va X. P. Laptevlar nomiga shunday deb nomlangan[4]

  1. Laptev Sea, Great Soviet Encyclopedia (in Russian)
  2. Laptev Sea, Encyclopædia Britannica on-line
  3. A. D. Dobrovolskyi and B. S. Zalogin Seas of USSR. Laptev Sea, Moscow University (1982) (in Russian)
  4. "Laptevlar dengizi" OʻzME. L-harfi[sayt ishlamaydi] Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil