Kontent qismiga oʻtish

Sarthe

Koordinatalari: 48°17′0″N 0°13′0″E / 48.28333°N 0.21667°E / 48.28333; 0.21667
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Sarthe

Sarthe
Departament
{{{rasmiy_nomi}}}ning bayrogʻi
Bayroq
{{{rasmiy_nomi}}}ning rasmiy gerbi
Gerb
48°17′0″N 0°13′0″E / 48.28333°N 0.21667°E / 48.28333; 0.21667
Mamlakat Fransiya
Aholisi
566,412
Milliy tarkib fransuzlar
Vaqt mintaqasi UTC+1
Telefon kodi 72
Sarthe xaritada

Sarthe (fransuzcha talaffuzi: [saʁt] ( tinglang)) Fransiyaning Pay de la Luara mintaqasi va Meyn provinsiyasining Grand-Ouest shahrida joylashgan departamentidir. U Le Mandan sharqdan Anje shimoligacha oqadigan Sarthe daryosi sharafiga nomlangan. 2019-yilda uning aholisi 566 412 kishi edi[1].

XVII asrning oxirida ilk Sarthe shahri shakllangan. Zodagonlar Parijdan boshqa hududlarda oʻzlarining uylarini qura boshlashadi. Sarthe ular uchun har tomonlama qulay joyda edi.

Departament 1790-yil 4-martdagi Fransuz inqilobi davrida, 1789-yil 22-dekabrdagi qonunga asosan, Mayen provinsiyasining bir qismidan tashkil etilgan. Dastlab tashkil etilgan hudud ikki departamentga boʻlingan: sharqda Sarthe va gʻarbda Mayen[2].

Rim davrida bu viloyat Mans shahrini oʻz ichiga olgan va uning koʻplab xarobalari hali ham saqlanib qolgan. Rim termal hammomi qoldiqlari Anjou shahridan topilgan. Shuningdek, Meyn va Touraine chekkasida joylashgan Aubigné-Racan teatri kabi koʻplab sayyohlarni oʻziga jalb qiladigan joylari bor.

XVII asr boshida yashagan Marin Mersenne Sarteda tugʻilgan mashhur davlat arbobi hisoblanadi.

Sarte departamenti Pay de la Luara maʼmuriy hududining shimoliy qismida joylashgan. Normandiyaning janubida va Armorican massivining janubiy chekkasida hududlari mavjud. U Orne, Eure-et-Luara, Luara-et-Cher, Indre-et-Luara, Men-et-Luara va Mayenne departamentlari bilan chegaradosh.

1854-yilda temir yoʻllarning kelishi mahalliy iqtisodiyotni (asosan savdo sohasini) kuchaytirdi. TGV aloqa binosi 1989-yilda qurilgan boʻlib, hududni yuqori tezlikdagi transport bilan bogʻlaydi. Yoʻl aloqalari nuqtai nazaridan, 1978-yilda sharqdan Le Manga qurilgan A11 avtomarshruti Sarthening strategik mavqeini oshiradi. Ushbu yoʻl Fransiya gʻarbiga kirish eshigi vazifasini bajaradi.

Asosiy shaharlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eng koʻp aholi yashaydigan kommuna — Le Mans. Departament aholisining 65% ni tashkil etuvchi 370 000ga yaqin odam Le Mans shahar hududida istiqomat qiladi. Boʻlimning qolgan qismi qishloq xo'jaligiga ixtisoslashgan. Ushbu soha iqtisodiyotning asosiy qismi hisoblanadi. 2019-yil holatiga koʻra 10 000 dan ortiq aholiga ega 4 ta kommuna mavjud[1].

Kommuna Aholi (2019)
Le Mans 143 847
La Fleche 14 858
Sable-syur-Sarte 12,125
Allonnes 11,167
Aholining oʻsishi
YilAholi±%
1801388,143—    
1806410,38+5.7%
1821428,432+4.4%
1831457,372+6.8%
1841470,535+2.9%
1851473,071+0.5%
1861466,155−1.5%
1872446,603−4.2%
1881438,917−1.7%
1891429,737−2.1%
1901422,699−1.6%
1911419,37−0.8%
1921389,235−7.2%
1931384,619−1.2%
1936388,519+1.0%
1946412,214+6.1%
1954420,393+2.0%
1962443,019+5.4%
1968461,839+4.2%
1975490,385+6.2%
1982504,768+2.9%
1990513,654+1.8%
1999529,851+3.2%
2006553,484+4.5%
2011565,718+2.2%
2016567,561+0.3%
  1. 1,0 1,1 Populations légales 2019: 72 Sarthe, INSEE
  2. „The Sarthe region“. 2016-yil 14-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 10-dekabr.