Mine sisu juurde

Asteroid

Vikipedii-späi
Asteroidoiden ühtenzoittud kuva masštabas. Vl 2011 ned oliba, surembaspäi penembale: (4) Vest, (21) Lütecii, (253) Matil'd, (243) Id sen Daktil'-kaimdajanke, (433) Eros, (951) Gaspr, (2867) Šteins, (25143) Itokav

Asteroid (amuižgrek.: ἀστεροειδής asteroeidis «tähthan pojav», ἀστήρ astir «tähtaz» + εἶδος eidos «nagu, irdnagu, lad») om Päiväižen sisteman pen' relätivižikš taivhaline hibj, likkub orbitadme Päiväižes ümbri.

Asteroidad oma penemb znamasižikš mi planetad massan i suruziden mödhe, oma väranke formanke, atmosferata, hot' voib olda kaimdajid. Mülüdas Päiväižen sisteman peniden hibjoiden kategorijha.

Peniden planetoiden keskusen andmusiden mödhe (AÜV), vn 2017 sulakun 1. päiväle löutihe 729 626 pen't hibjad, sidä kesken vl 2016 löutihe 47 034 pen't hibjad. Vn 2017 11. sügüz'kud lugetihe 739 062 objektad andmuzbazas, niiden kesken 496 915 objektad tarkoikti märitud orbitanke i oficialiženke nomeranke, enamba mi 19 tuhad vahvištadud oficialižikš nimenke-ki. Ezimeletadas, miše kaik voib olda 1,1..1,9 mln objektoid enamba mi ühten kilometran surtte Päiväižen sistemas. Nügüd'aigan tetabiden asteroidoiden enambuz om keskitadud asteroidoiden vönes, se sijadase Marsan i Jupiteran orbitoiden keskes.

Klassificiruidas asteroidoid niiden orbitan pirdoiden i kuvastajan päiväižvauktusen nägujan spektran (klassad latinan kirjamenke) mödhe. Kaikiš enamba levitadud asteroidad oma C-klassan, ottas koume nelländest tetabiden keskes, hil'nik enambištub niiden spektras, sid' S-klassan (ola, asteroidoiden 17 %) i M-klassan (metalližed, jättud enambuz).

Asteroidan läz Mad orbit mülüb Man orbitan ellipsha täuzin.

Järgenduz suruden mödhe:

Asteroidoiden diametranke enamba mi D lähevenui N-lugumär
D 100 m 300 m 500 m 1 km 3 km 5 km 10 km 30 km 50 km 100 km 200 km 300 km 500 km 900 km
N 25 000 000 4 000 000 2 000 000 750 000 200 000 90 000 10 000 1100 600 200 30 5 3 1


Nece kirjutuz om vaiše ezitegez. Tö voit abutada meile, ku kohendat sidä da ližadat sihe.