Edukira joan

Ezko kolorebiko

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezko kolorebikoa
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaAgaricales
FamiliaHygrophoraceae
GeneroaHygrophorus
Espeziea Hygrophorus persoonii
Arnolds, 1979

Ezko kolorebiko, artadi-ezko, txapar-ezko edo ezko olibazuria (Hygrophorus persoonii) Hygrophoraceae familiako onddo espezie bat da.[1] Azala eta oin osoa kendu behar dira, Perretxikoaren zatirik likatsuenak saihesteko, gainerakoan ez baita jateko txarra.

Sinonimoak : Hygrophorus olivaceoalbus, Hygrophorus dichrous.

Kapela: 3 eta 9 cm arteko diametrokoa. Hasieran ganbila, heltzean zabaldu egiten da. Ertza biribildua du. Azal lodia eta erraz bereizteko modukoa, gainazal muzilagoduna. Oliba kolorekoa edo gris-arrea.

Orriak: Zuriak, luzeak, okertuak, zabal, Itsatsi-dekurrenteak.

Orri dekurrenteak: Hanka ukitzeaz gain beherantz jarraitzen duten orriak.

Hanka: Luzea, 5 - 9 cm-koa; goialdean 1 cm-ko zabalerako eremu zuri bat du, eta hortik behera, ezkata likatsuez estalita oinarriraino, Itxura nabarra du eta kapelaren kolore berekoa. Ezaugarri honek ematen dio izena espezieari.

Haragia: Zuria, trinkoa, zapore gozokoa eta usain leunekoa.[2]

Etimologia: Hygrophorus hitza grekotik dator, heze eta ekarri beharreko "phoréo"-tik, hau da, hezetasuna bildu eta kontserbatzen duenetik. Dichrous epitetoa ere grekotik dator, bi kolore esan nahi duen "dichroos" hitzetik. Kapelaren mintzaren kolore bikoitzagatik.

Jangarritasuna

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jateko ona; hala ere, lirdingatsua dela eta, kapelak perretxikoak jasotzerakoan zuritzea komeni da.[3]

Nahasketa arriskua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hygrophorus limacinus eta Hygrophorus olivaceoalbus delakoekin.[4]

Sasoia eta lekua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Uda amaieran eta udazkenean, Hostozabalen basoetan. Bereziki Quercus ilex zuhaitzen basoetan[5]

Banaketa eremua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Europa, Japonia eta Bolivia.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Kutxa Fundazioa Sozial eta Kulturala. (1992). Euskal Herriko perretxikoak. Litografía Danona s. coop.ltda., 380 or. ISBN 84-7173-211-4..
  3. (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 110 or. ISBN 84-404-0530-8..
  4. (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 190 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
  5. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 407 or. ISBN 84-282-0541-X (T. 3). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]