Дармштадтий

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
110 МейтнерийДармштадтийРентгений
Pt

Ds

(Uhq)
Периодическая система элементовСутегіГелийЛитийБериллийБор (элемент)КөміртекАзотОттекФторНеонНатрийМагнийАлюминийКремнийФосфорКүкіртХлорАргонКалийКальцийСкандийТитан (элемент)ВанадийХромМарганецТемірКобальтНикельМысМырышГаллийГерманийКүшәнСеленБромКриптонРубидийСтронцийИттрийЦирконийНиобийМолибденТехнецийРутенийРодийПалладийКүмісКадмийИндийҚалайыСүрмеТеллурИодКсенонЦезийБарийЛантанЦерийПразеодимНеодимПрометийСамарийЕуропийГадолинийТербийДиспрозийГольмийЭрбийТулийИттербийЛютецийГафнийТантал (элемент)ВольфрамРенийОсмийИридийПлатинаАлтынСынапТаллийҚорғасынВисмутПолонийАстатРадонФранцийРадийАктинийТорийПротактинийУранНептунийПлутонийАмерицийКюрийБерклийКалифорнийЭйнштейнийФермийМенделевийНобелийЛоуренсийРезерфордийДубнийСиборгийБорийХассийМейтнерийДармштадтийРентгенийКоперницийНихонийФлеровийМосковийЛиверморийТеннессинОганесон
Периодическая система элементов
110Ds
Атом қасиеті
Атауы, символ, нөмірі

Дармштадтий/ Darmstadtium(Ds), 110

Топ типі

Ауыр металдар

Топ, период, блок

10, 7, d

Атомдық масса
(молярлық масса)

[281] м. а. б. (г/моль)

Электрондық конфигурация

болжам [Rn] 5f14 6d9 7s1

Қабықшалар бойынша электрондар

2, 8, 18, 32, 32, 16, 2

Атом радиусы

132 пм

Химиялық қасиеттері
Ковалентті радиус

128 пм

Тотығу дәрежелері

(0), (+2), (+4), (+6), (+8)

Иондалу энергиясы

1-ші: 955,2 (960) кДж/моль (эВ)
2-ші: 1890 кДж/моль (эВ)
3-ші: 3030 кДж/моль (эВ)

Жай заттың термодинамикалық қасиеттері
Термодинамикалық фаза

Қатты дене

Тығыздық (қ.ж.)

болжам 34.8 г/см³

Басқа да қасиеттері
CAS нөмірі

54083-77-1

Дармштадтий
Darmstadtium (Ds)

Дармштадтий (лат. Darmstadtium; Ds) — Менделеевтің Периодтық кестесінің 10 топ, жетінші периодтың химиялық элементі. Реттік нөмірі – 110, атомдық массасы – 281. Тұрақсыз радиоактивті[1] элемент.

Лабораторияда жасанда синтезделген. 267—273Ds санды изотоптар үшін жартылай ыдырау мерзімі - бірнеше миллисекунд. Ең ауыр 281Ds изотопының жартылай ыдырау мерзімі 10 секундатан аспайды.

Элементтің атын ашылған орнының (Германиядағы Дармштадт қаласы) құрметіне қойды. Алғашқы рет 1994 ж. Дармштадттағы Ауыр иондларды щерттеу орталығында синтезделген. Осы орталықта бұның алдында 1981-1984 жылдар аралығында 3 элемент ашылған: 107 (борий), 108 (хассий) және 109 (мейтнерий). Дармштадтий ашылғаннан кейін тағы 2 элемент синтезделген: 111 (рентгений) мен 112 (коперниций).

Дармштадтий келесі изотоптары ядролық реакциялар нәтижесінде алынған:

Және Коперницийдың изотоптарының 283Cn және 285Cn α-ыдырауының нәтижесінде.

Белгілі изотоптары

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Изотоп Массасы Жартылай ыдырау мерзімі[1] Ыдырау түрі
267Ds 267 2,8 мкс α-ыдырауаспад в 263Hs
269Ds 269 179 мкс α-ыдырау 265Hs
270Ds 270 0,10 мс α-ыдырау 266Hs
271Ds 271 1,63 мс α-ыдырау 267Hs
273Ds 273 0,17 мс α-ыдырау 269Hs
279Ds 279 0,18 с спонтанды бөліну (90 %), α-ыдырау275Hs (10 %)
281Ds 281 9,6 с спонтанды бөліну (94 %), α-ыдырау 277Hs (6 %)

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. a b Nudat 2.5
  • “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998

Тағы қараңыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Сыртқы сілтемелер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Darmstadtium