gotin
Kurmancî[biguhêre]
Bilêvkirin[biguhêre]
Lêker[biguhêre]
| gotin (lêkera gerguhêz) | ||
|---|---|---|
| Rehê dema niha: -bêj- | ||
| RP. Niha | ||
| ez | dibêjim | |
| tu | dibêjî | |
| ew | dibêje | |
| em, hûn, ew | dibêjin | |
| Fermanî | Yekjimar | bibêje |
| Pirjimar | bibêjin | |
| Rehê dema borî: -got- | ||
| RP. Boriya sade | ||
| min | got | |
| te | got | |
| wê/wî | got | |
| me, we, wan | got | |
Formên din: Tewandin:gotin
| ||
gotin lêkera xwerû, gerguhêz, t-ya nerm
- Bi dengekî normal peyivîn (bêyî qîrîn, stirîn yan pistîn).
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- Anîn ziman, bi alîkariya ziman peyamek derbirin.
- Di nivîsê de tê gotin ku...
- Eşkere kirin, xuya kirin, diyar kirin.
- Vê razê ji kesî re nebêje.
- Ferman dan, emir kir.
- Wê got: du kîlo sêv bîne.
- Texmîn kirin, bawer kirin.
- Ez dibêjim ku ew êdî nayê.
- Peyamek giring ragihandin.
- Bi seetan diaxive lê tiştekî nabêje.
Ji wêjeya klasîk[biguhêre]
- Her wekî hatiye gotin bê hîsab
Lê neşêm bêjim jî tetwîla Kîtab — (Mela Hesenê Bateyî, Mewlûda Kurdî, ~1720)
Gotinên pêşiyan[biguhêre]
Hevmane[biguhêre]
Bi alfabeyên din[biguhêre]
Jê[biguhêre]
Etîmolojî[biguhêre]
GOTIN: Hevreha avestayî geob-, farisiya kevn [skrîpt hewce ye] (g-u-b-t-i-y /gaubataiy/, “bi xwe gotin”), farisiya navîn 𐫃𐫇𐫛𐫤𐫗 (gwptn /guften/), farisî گفتن (guften), ji proto-îranî *gáwbati ku binyata wê a bixwe vebirrî nîne. Li gor Chyet belkî hevreha weep/wept (girîn, rondik barandin) ya îngilîzî be.
Bi gengaziyeke mezin ji farisî ye ji ber ku di partî (zimanekî bakur-rojhilhatî) de lêkereke hevreha farisî گفتن (guften) nayê dîtin. Forma farisî di zimanên din ên îranî de jî dema bihurî standard kiriye tevî ku xwemalî nebe jî. /uft/ ên navdêrên farisî di kurdî de yeksanî /ot/ dibin nê /uft/ên lêkeran bi pirranî dibe /eft/ (bide ber farisî شنفتن (/şinuften/) û soranî ژنەفتن (jneftin)) û forma xwemalî a di kurdî de wê bibûya /*geftin/ ku jixwe wek vegeftin heye. Heke wisan bibe, a xwemalî bêtin (wek di galebêt (“galegot”) de) ve cih kiriye.
-BÊJ-: hevreha hewramî watey û rehê wê yê dema niha -waç-, zazakî vatene û rehê wê yê dema niha -vaj-, pehlewî waz- (binere: awaz), avestayî wac-, sanskrîtî वच् (vac: axivîn) û वक्ति (vakti: ew diaxive), latînî vox, hemû ji proto-hindûewropî *wekʷ-.
Bi zaravayên din[biguhêre]
Werger[biguhêre]
- Afrîkansî: sê → af
- Albanî: them → sq
- Almanî: sagen → de
- Elmanîşî: säge
- Aragonî: decir
- Aramî:
- Siryanî: ܐܡܪ ('émar)
- Aromanî: spun, dzãc
- Asamî: ক (ko)
- Astûrî: dicir → ast
- Azerî: demək → az
- Baskî: esan → eu
- Başkîrî: әйтеү (äytew), тейеү (teyew)
- Belarusî: гавары́ць impf (havarýcʹ), сказа́ць pf (skazácʹ), каза́ць impf (kazácʹ)
- Bengalî: বলা → bn (bôla)
- Berberî:
- Taşelhitî: ini
- Brahuiyî: par
- Bretonî: lavaret → br
- Bukidnon manoboyiya rojavayî: kaɣi
- Bulgarî: произнасям → bg impf (proiznasjam)
- Burmayî: ဆို → my (hcui), ပြော → my (prau:)
- Çeçenî: ала (ala)
- Çekî: říct → cs impf, povědět → cs pf
- Çerokî: ᏂᎦᏪᎠ (nigawea)
- Çîkasawî: aachi
- Çînî:
- Dalmatî: decro
- Danmarkî: sige → da
- Emilî: dîr
- Endonezyayî: berkata → id, bicara → id
- Erebî: قَالَ → ar (qāla)
- Ermenî: ասել → hy (asel)
- Esperantoyî: diri → eo, elparoli, prononci
- Estonî: ütlema → et
- Evenî: гӫндэй (gjöndəj)
- Evenkî: гунми (gunmi)
- Extremaduranî: izil
- Farisî: گفتن → fa (goftan)
- Ferî: siga → fo
- Fînî: sanoa → fi, kertoa → fi
- Fransî: dire → fr
- Friyolî: dî
- Frîsî: útsprekke
- Gaelîka skotî: abair, can → gd
- Galîsî: dicir → gl
- Galûrîsî: dí
- Gotî: 𐌵𐌹𐌸𐌰𐌽 (qiþan)
- Gurcî: თქმა (tkma), ლაპარაკი (laṗaraḳi)
- Guwaranî: 'e
- Haîtî: di
- Higaononî: ikagi
- Hindî: कहना → hi (kahnā)
- Hmongî: hais
- Holendî: zeggen → nl, luiden → nl, opzeggen → nl
- Îbranî: אָמַר (amár)
- Îngilîziya kevn: secgan
- Îngilîzî: say → en
- Îngûşî: ала (ala)
- Înterlîngua: dicer
- Îrlendî: abair → ga
- Îrlendiya kevn: as·beir
- Îtalî: dire → it
- Îzlendî: segja → is
- Japonî: 言う → ja (いう, iu), 語る → ja (かたる, kataru), おっしゃる → ja (ossharu), 申す → ja (もうす, mōsu), 申し上げる → ja (もうしあげる, mōshi-ageru)
- Javayiya kevn: warah
- Javayî: kandha → jv
- Kalmîkî: келх (kelx)
- Katalanî: dir → ca
- Keçwayî: ñiy, nii
- Keşmîrî: وَنُن (vanun), دَپُن (dapun)
- Kirgizî: айтуу → ky (aytuu)
- Kîngalî: කියනවා (kiyanawā)
- Komî-permyakî: шуны (šuny)
- Konkanî: म्हणचे (mhaṇce)
- Koreyî: 말하다 → ko (malhada), 말씀하다 → ko (malsseumhada)
- Kornî: leverel, lawl
- Kumikî: демек (demek), айтмакъ (aytmaq)
- Ladînî: dì, dir, disc
- Latînî: dico → la, loquor → la, proloquor, for → la, aio → la, inquam → la
- Latviyayî: sacīt → lv, teikt → lv
- Lawsî: ເວົ້າ (wao), ກ່າວ → lo (kāo)
- Lîtwanî: sakyti → lt
- Lîvonî: kītõ
- Lueyî: ᦞᦱᧈ (vaa1)
- Makedonî: кажува impf (kažuva), каже pf (kaže)
- Malayalamî: പറയുന്നു (paṟayunnu), ശബ്ദിക്കുന്നു (śabdikkunnu)
- Malezî: kata → ms, cakap → ms
- Manksî: abbyr
- Maratî: म्हणणे → mr (mhaṇṇe)
- Mecarî: mond → hu
- Misrî:
(ḏd)
- Mongolî: хэлэх → mn (heleh)
- Nanayî: ун-
- Nedersaksî:
- Almaniya jêrîn a almanî: säggen
- Nepalî: भन्नु → ne (bhannu), बोल्नु (bolnu)
- Normandî: dithe
- Norwecî:
- Oksîtaniya kevn: dizer
- Oksîtanî: dire → oc
- Oriyayî: କହିବା → or (kôhiba)
- Osmanî: سویلهمك (söylemek)
- Oygurî: دېمەك (dëmek)
- Ozbekî: demoq → uz, gapirmoq → uz
- Peştûyî: ويل (wayᶕl), اظهارول → ps (ezhārawᶕl)
- Piedmontîsî: dì
- Polonî: mówić → pl impf, powiadać → pl impf, powiedzieć → pl pf, wymawiać → pl, rzec → pl impf
- Portugalî: dizer → pt, falar → pt
- Puncabî: ਕਹਿਣਾ (kahiṇā)
- Qazaxî: айту → kk (aitu), деу → kk (deu)
- Rapanuyî: ki
- Romancî: dir, deir, gir
- Romanyayî: zice → ro, spune → ro
- Rusî: говори́ть impf (govorítʹ), сказа́ть pf (skazátʹ)
- Saksoniya kevn: seggian
- Sanskrîtî: वदति → sa (vádati), भाषते → sa (bhāṣate)
- Sanskrîtî: विवक्ति (vívakti)
- Sardînî: nàrrere, narri, faedhare
- Sassarîsî: fabiddà
- Sicîlî: diri → scn, dìciri → scn
- Sindhî: چَوَڻُ → sd (chavaNu)
- Sirboxirwatî:
- Slaviya rojavayî ya kevn: казати impf (kazati), мълвити impf (mŭlviti), говорити impf (govoriti)
- Slovakî: hovoriť → sk impf, povedať pf
- Slovenî: reči → sl impf, povedati → sl pf
- Sorbî:
- Sorbiya jêrîn: groniś
- Spanî: decir → es
- Sundanî: carios
- Swêdî: säga → sv
- Tacikî: гуфтан → tg (guftan)
- Tagalogî: sabihin → tl, magsabi
- Tamîlî: சொல் → ta (col)
- Tayî: กล่าว → th (glàao), พูด → th (pûut)
- Telûgûyî: చెప్పు → te (ceppu)
- Teterî: әйтергә → tt (äytergä), дияргә → tt (diyargä)
- Tetûmî: ha'ak
- Tirkî: söylemek → tr, demek → tr
- Tirkmenî: diýmek
- Tîbetî: ལབ (lab), གསུངས (gsungs)
- Toxarî B: we-
- Udmurtî: шуыны (šuyny)
- Urdûyî: کہنا (kahnā)
- Ûkraynî: говори́ти impf (hovorýty), каза́ти impf (kazáty), сказа́ти pf (skazáty)
- Viyetnamî: nói → vi
- Walonî: dire → wa
- Ximêrî: ថា → km (thaa), និយាយ → km (niyiəy)
- Yakutî: эт (et)
- Yidîşî: זאָגן (zogn)
- Yûnanî:
- Zhuangî: gangj
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
[biguhêre]
| Zayenda mê ya binavkirî | ||
|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | gotin | gotin |
| Îzafe | gotina | gotinên |
| Çemandî | gotinê | gotinan |
| Nîşandera çemandî | wê gotinê | wan gotinan |
| Bangkirin | gotinê | gotinino |
| Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | gotinek | gotinin |
| Îzafe | gotineke | gotinine |
| Çemandî | gotinekê | gotininan |
gotin mê
- Axiftin, peyivîn
- Min ti ji gotina wî fam nekir.
- Peyv, kelîme, bêje, çeko.
- Maneya vê gotinê çi ye?
- Peyam, mesaj.
- Gotina wî ji me re hat.
- Pend, şîret.
- Divê zarrok bi gotina dêbavên xwe bikin.
Bi alfabeyên din[biguhêre]
Werger[biguhêre]
axiftin, peyivîn
- Albanî: fjalim → sq n
- Almanî: Sprache → de m
- Arçî: чӏат
- Astûrî: faladera m
- Azerî: danışıq → az, nitq → az
- Baskî: mintzamen
- Başkîrî: телмәр (telmär)
- Belarusî: мо́ва m (móva), гаво́рка m (havórka), маўле́нне nt (maŭljénnje)
- Bengalî: কথা → bn (kôtha), বাক (bak), জবান → bn (jôban)
- Bulgarî: го́вор n (góvor), реч → bg m (reč)
- Çekî: řeč → cs m
- Çînî:
- Çoktawî: anumpa
- Danmarkî: tale → da g
- Erebî: حَدِيث → ar n (ḥadīṯ), خُطْبَة m (ḵuṭba), كَلَام n (kalām), قَوْل n (qawl), نُطْق n (nuṭq)
- Ermenî: խոսք → hy (xoskʿ)
- Estonî: kõne
- Farisî: گفتار → fa (goftâr), سخن → fa (soxan), صحبت → fa (sohbat), کلام → fa (kalâm)
- Fînî: puhe → fi
- Fransî: parole → fr m
- Galîsî: galra m, fala → gl m, falar → gl m
- Gurcî: სიტყვა → ka (siṭq̇va), მეტყველება (meṭq̇veleba)
- Haîtî: lapawòl
- Hindî: उक्ति → hi m (ukti), बात → hi m (bāt), बातचीत → hi m (bātcīt), बोल → hi n (bol), तक़रीर m (taqrīr)
- Holendî: spraak → nl m
- Îbranî: דיבור / דִּבּוּר → he n (dibúr)
- Îngilîzî: speech → en
- Îrlendî: caint m, urlabhra m, labhairt
- Îsnagî: kaxi
- Îtalî: parola → it m
- Îzlendî: mál → is nt, tal → is nt, málhæfileiki n, málfar → is nt, mæli → is nt, framburður → is n
- Japonî: 話 → ja (はなし, hanashi), 演説 → ja (えんぜつ, enzetsu), スピーチ → ja (supīchi)
- Katalanî: parla → ca m
- Ketî: ӄаʼ
- Kirgizî: речь (reçʹ), сүйлөө → ky (süylöö)
- Koreyî: 말 → ko (mal), 말하기 (malhagi), 연설 → ko (yeonseol)
- Latgalî: runa
- Latînî: dictiō → la m, locutio, eloquium, fatum nt
- Latviyayî: runa m
- Lîtwanî: šneka m, kalba → lt m
- Luksembûrgî: Sprooch → lb m
- Makedonî: говор → mk n (govor), реч m (reč)
- Malayalamî: സംസാരം → ml (saṃsāraṃ)
- Mançûyî: ᡤᡳᠰᡠᠨ (gisun)
- Mbya guaraniyî: ayvu
- Mecarî: beszéd → hu
- Mongolî:
- Navajoyî: saad
- Norwecî:
- Oksîtanî: paraula → oc m
- Papyamentoyî: abla
- Polonî: mowa → pl m
- Portugalî: fala → pt m
- Qazaxî: сөз → kk (söz), сөйлеу → kk (söileu)
- Romanyayî: vorbire → ro m
- Rusî: речь → ru m (rečʹ), дар ре́чи n (dar réči), го́вор n (góvor), говоре́ние nt (govorénije)
- Santalî: ᱨᱳᱲ (roṛ)
- Sirboxirwatî:
- Slaviya kevn:
- Slovakî: reč m
- Slovenî: govor m inan
- Spanî: habla → es m
- Swêdî: tal → sv nt
- Tacikî: гап → tg (gap), сухан → tg (suxan)
- Tayî: คำพูด → th, ถ้อย → th (tɔ̂ɔi), พาท → th (pâat), วจนะ → th, ภารดี
- Tirkî: konuşma → tr, söz → tr
- Toxarî B: plāce
- Urdûyî: تَقْرِیر m (taqrīr), گُف٘تار m (guftār), سُخَن (suxān)
- Ûkraynî: мо́ва m (móva), го́вір n (hóvir), мо́влення nt (móvlennja)
- Viyetnamî: lời nói → vi, ngôn từ → vi
- Weylsî: lleferydd m
- Yagnobî: гап
- Yûnanî: λόγος → el n (lógos), ομιλία → el m (omilía)
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
peyv — binêre peyv
Kategorî:
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Amedê
- Deng bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Bidlîsê
- Lêker bi kurmancî
- Lêkerên xwerû bi kurmancî
- Lêkerên gerguhêz bi kurmancî
- Lêkerên xwerû yên gerguhêz bi kurmancî
- Lêkerên kurmancî bi paşgira -tin
- Bilêvkirinên kurmancî bi t-ya nerm
- Mînak bi kurmancî
- Ji wêjeya klasîk (kurmancî)
- Jêgirtin bi kurmancî
- Transliterasyona nepêwîst bi farisiya navîn
- Peyvên farisî ji proto-îranî
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên mê bi kurmancî