aap

Niet te verwarren met: AAP

Nederlands

Uitspraak

Geluid: aap (hulp, bestand)
IPA: / ap / (1 lettergreep)

Woordafbreking

aap

Woordherkomst en -opbouw

van Middelnederlands aep, in de betekenis van ‘primaat’ voor het eerst aangetroffen in 1451 ^[1] ^[2] ^[3]

Zelfstandig naamwoord

de aap m

(primaten) benaming voor soorten uit de orde primaten (Primates ) waartoe ook de mens behoort
- Omdat een aap zoveel op een mens lijkt vinden we het leuk om aapjes te kijken in de dierentuin en misschien vinden de apen het ook leuk om mensje te kijken.
(schertsend), (persoon) deugniet, ondeugend persoon
- De apen moeten weer van school gehaald worden en dus is het weer gedaan met de rust in huis.
▸ En waar zijn die twee apen gebleven? Goh, wat heb ik vanmiddag een lol om ze gehad.^[4]
(scheepvaart) min of meer vierkant zeil dat op oude zeilschepen gebruikt werd om meer zeil bij te zetten

Hyponiemen

[1] berberaap, huzaaraap, java-aap, lampongaap, neusaap, resusaap
[1] bernhardaapje, mantelaapje, pinchéaapje, weduwaapje

Afgeleide begrippen

Verwante begrippen

Spreekwoorden

[1] al draagt een aap een gouden ring, het is en blijft een lelijk ding
[1] de aap komt uit de mouw
de eigenlijke situatie of bedoeling wordt nu pas duidelijk
[1] aap, wat heb je mooie jongen
gezegd als iemand overdreven trots of (met een bijbedoeling) vriendelijk is

Uitdrukkingen en gezegden

[1] in de aap gelogeerd zijn
onverwacht in moeilijkheden geraakt zijn^[5]
[1] voor aap staan
voor gek staan, zichzelf belachelijk maken
[1] voor aap zetten
voor schut zetten
[1] voor de aap houden
beetnemen
[1] zich een aap lachen
heel erg moeten lachen

Vertalingen

1. benaming voor zoogdieren uit de orde der primaten

Afrikaans: aap ^(af)
Albanees: majmun ^(sq)
Arabisch: القرد ^(ar)
Aymara: k'usillu ^(ay)
Azeri: meymun ^(az)
Baskisch: tximino ^(eu)
Bengaals: বাঁদর ^(bn)
Boeginees: ᨉᨑᨙ, ᨌᨙᨅ
Bretons: marmouz ^(br)
Bulgaars: маймуна ^(bg)
Catalaans: mico ^(ca)
Centraal-Huasteeks Nahuatl: osomajtli ^(nch)
Chinees: 猴子 ^(zh), 无尾猿 ^(zh), 無尾猿 ^(zh), 類人猿 ^(zh)
Deens: abe ^(da)
Duits: Affe ^(de) m
Engels: monkey ^(en), ape ^(en)
Esperanto: simio ^(eo)
Estisch: ahv ^(et)
Fins: apina ^(fi)
Frans: singe ^(fr) m
Grieks: πίθηκος ^(el)
Guarani: ka’i ^(gn)
Gujarati: વાંદરો ^(gu)
Hebreeuws: קוף ^(he)
Hindi: बंदर ^(hi)
Hongaars: majom ^(hu)
Ido: simio ^(io)
IJslands: api ^(is)
Indonesisch: monyet ^(id)
Italiaans: scimmia ^(it)
Japans: 猿 ^(ja), 類人猿 ^(ja)
klassiek Nahuatl: ozomahtli ^(nci)
Koerdisch: meymûn ^(ku)

Koreaans: 원숭이 ^(ko)
Kroatisch: majmun ^(hr)
Latijn: simia ^(la) v
Litouws: beždžiõnė ^(lt) v
Malagasy: gidro ^(mg)
Maleis: monyet ^(ms)
Marathi: बंदर ^(mr)
Nedersaksisch: aap ^(nds), Aap ^(nds), Ape ^(nds), Oop ^(nds)
Noors: ape ^(no) g
Nynorsk: ape ⁽ⁿⁿ⁾ g
Oeigoers: مايمۇن ^(ug)
Oekraïens: мавпа ^(uk)
Oezbeeks:
- Cyrillisch: маймун ^(uz)
- Latijns: maymun ^(uz)
Perzisch: ميمون ^(fa)
Pools: małpa ^(pl) v
Portugees: macaco ^(pt)
Punjabi: ਬਂਦਰ ^(pa)
Quechua: k'usillu ^(qu)
Roemeens: maimuță ^(ro) v
Russisch: обезьяна ^(ru) v
Sanskriet: कपि ^(sa)
Servisch: majmun ^(sr)
Spaans: mono ^(es) m, simio ^(es) m
Swahili: tumbili ^(sw), nyani ^(sw)
Tagalog: unggoy ^(tl), matsing ^(tl)
Tsjechisch: opice ^(cs) v
Turks: maymun ^(tr)
Welsh: mwnci ^(cy)
Wymysoojs: af ^(wym)
Yucateeks: maʼax
Zweeds: apa ^(sv) g

Gangbaarheid

Het woord aap staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "aap" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.^[6]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
↑ aap op website: Etymologiebank.nl
↑ "aap" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑
Suzanne Vermeer
“All-inclusive” (2006), A. W. Bruna Uitgevers B. V. , Utrecht , ISBN 90-229-9182-2
↑ Waarschijnlijk verwees deze uitdrukking oorspronkelijk naar een herberg met de (bij)naam De Aap, zie In de aap gelogeerd zijn, Genootschap Onze Taal
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Achterhoeks

Zelfstandig naamwoord

aap

(primaten) aap
(persoon) aap; metaforisch voor een zich primitief gedragende mens

Limburgs

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
IPA: /aːp/ (Etsbergs)

Zelfstandig naamwoord

aap m

(Hooglimburgs), (primaten) aap

Verbuiging

	enkelvoud				meervoud
	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind
nominatief	aap	-	aepke	-	aper	-	aepkes	-
genitief	aaps	-	aepkes	-	aper	-	aepkes	-
locatief	apes	-	apeske	-	apese	-	apeskes	-
datief	ape	-	aepke	-	aper	-	aepkes	-
accusatief	aap	-	aepke	-	aper	-	aepkes	-

Nedersaksisch

Zelfstandig naamwoord

aap

(primaten) aap
(persoon) aap; metaforisch voor een zich primitief gedragende mens

Schrijfwijzen

Veluws

Zelfstandig naamwoord

aap

(primaten) aap
(persoon) aap; metaforisch voor een zich primitief gedragende mens

[1] Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).

[qaap-2] aap op website: Etymologiebank.nl

[p{{{1}}}-3] "aap" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

[All-inclusive-4] 
Suzanne Vermeer
“All-inclusive” (2006), A. W. Bruna Uitgevers B. V. , Utrecht , ISBN 90-229-9182-2

[5] Waarschijnlijk verwees deze uitdrukking oorspronkelijk naar een herberg met de (bij)naam De Aap, zie In de aap gelogeerd zijn, Genootschap Onze Taal

[6] Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

[1]