Hopp til innhald

Pyroksen

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Pyroksen

Generelt
KategoriKjedesilikat
Kjemisk formelDiopsid: [Ca(Mg,Fe)Si2O6]
Enstatitt [(Mg,Fe)2Si2O6]
Identifikasjon
FargeGrønt til svart
Mohs hardleiksskala5-6,5
GlansGlasglans
Andre eigenskaparMassetettleik 3,2-4,0 g/cm³
Monoklin eller ortorombisk krystallstruktur

Pyroksen er eit kjemisk ueinsarta mineral. Dei to vanlegaste pyroksentypane er diopsid og enstatitt. Pyroksen kan skiljast frå liknande mineral på den særeigne måten mineralet spaltar på. Mineralet har kjemisk svakare bindingar i to retningar. Steinprøvane har derfor alltid spalteplan som står om lag 90 grader (vinkelrett) på kvarandre.

Pyroksen er stabilt i ei rekke geologiske miljø (stabilt med variert trykk og temperatur). Det finst til vanleg i magmatiske og metamorfe bergartar danna ved høg temperatur. Havbotnsbergartane gabbro (djupbergart) og basalt (dagbergart) inneheld typisk ein del pyroksen. Pyroksen er etter feltspat truleg det vanlegaste mineralet i jordskorpa.

Pyroksen har til no ikkje vore brukt til mange praktiske føremål, men kan vere ein mogeleg slaggdannar i jarnindustrien grunna evna til å takle høge temperaturar. Olivin og dolomitt vert som oftast brukt til dette føremålet.

Viktige mineral

[endre | endre wikiteksten]

Klinopyroksen (monokline)

[endre | endre wikiteksten]
  • Augitt (Ca,Mg,Fe,Al)2(Si, Al)2O6
  • Omfacitt (Ca,Na)(Mg,Fe,Al)(Si, Al)2O6

Bakgrunnsstoff

[endre | endre wikiteksten]