Przejdź do zawartości

PTS (amfibia)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
PTS-M
PTS-M z ciężarówką
PTS-M – załadunek ciężarówki

PTS (ros. ПТС – Плавающий транспортер средний – pławajuszczij transportior sriednij – średni transporter pływający) – gąsienicowy transporter pływający konstrukcji ZSRR, produkowany od lat 60. XX wieku w kilku wersjach (PTS z 1961, PTS-M z 1965, PTS-2 z 1973, PTS-3 z 1988). W wersji PTS-M używany także w Polsce.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Transporter PTS skonstruowano w ZSRR w 1961 roku w Kriukowskiej Fabryce Wagonów (KWZ – Kriukowskij Wagonostroitielnyj Zawod) w Krzemieńczuku, pod kierunkiem J. Lenciusa, jako następca pływającego transportera gąsienicowego K-61, dysponujący większą ładownością[1]. W konstrukcji wykorzystano podzespoły ciągnika artyleryjskiego ATS-59 i czołgu T-54. Ogólny układ konstrukcyjny był zbliżony do K-61; transporter miał silnik umieszczony pośrodku, napędzający gąsienice oraz dwie trzyłopatowe śruby średnicy 65 cm w tunelach pod tylną częścią pojazdu. Platforma ładunkowa, za zamkniętą kabina załogi, była odkryta, dostępna przez opuszczaną rampę z tyłu pojazdu. Pojazd był napędzany silnikiem wysokoprężnym o mocy 257,6 kW, który pozwalał na osiągnięcie prędkości do 42 km/h na lądzie i 10,6 km/h w wodzie[1]. Masa własna wynosiła 17 ton, ładowność na lądzie – 5 ton, a na wodzie 10 ton. Platforma ładunkowa miała wymiary 7,1 × 2,6 m (18,5 m²)[1].

Wkrótce, w 1965 opracowano w KWZ model zmodernizowany PTS-M. Przy niezmienionej mocy silnika i ładowności, nieco powiększono powierzchnię ładunkową, do 7,9 × 2,6 m (20,54 m²)[1]. Kabina załogi została wyposażona w urządzenia filtrowentylacyjne i ogrzewanie. Dodano wyposażenie do pływania po morzu, w postaci stelażu z rur z plandeką, zabezpieczającą przed bryzgami wody. Ponadto, ulepszono wyposażenie (nowa radiostacja, reflektor, przyrządy noktowizyjne). Zwiększyło to masę własną do 17 800 kg[1].

PTS-2
PTS-2 w akcji podczas międzynarodowych ćwiczeń BALTOPS 2003

W 1973 roku opracowano nowy model transportera PTS-2. W odróżnieniu od poprzednich, powstał on w Ługańsku, pod kierunkiem S. Fiłonowa i W. Kołdoba[1]. Wzrosły wymiary transportera, masa własna – do 24,2 t i ładowność – do 12 ton. Zastosowano silnik o większej mocy 522,5 kW[1]. Nieco zmieniła się sylwetka, a w układzie jezdnym 6 kół nośnych o dużej średnicy zostało zastąpione przez 7 mniejszych kół, z rolkami podtrzymującymi gąsienice. Zastosowano lekko opancerzoną kabinę, z urządzeniami filtrowentylacyjnymi. Czterołopatowe śruby w tunelach miały średnicę 70 cm. Powierzchnia ładunkowa miała wymiary 8,225 × 2,87 m (23,6 m²). Maksymalna prędkość na drodze wzrosła do 60 km/h, a na wodzie do 12,9 km/h[1].

Dalszym rozwinięciem PTS-2 jest PTS-3, skonstruowany w 1988 w zakładach Ługansktiepłowoz w Ługańsku pod kierownictwem Ł. Pozdniakowa[1]. Wzrosła jego ładowność na wodzie do 16 ton oraz prędkość na wodzie do 15 km/h (z obciążeniem), dzięki zamianie śrub napędowych w tunelach pod dnem transportera na śruby średnicy 75 cm w pierścieniowych osłonach, za rufą transportera, napędzane za pomocą ruchomych wałów. W położeniu transportowym na lądzie, śruby te są podniesione i podczepione pod tylną rampą, razem z rampą też się opuszczają przy załadunku[1]. Transporter ma też inne ulepszenia, między innymi formy opancerzenia kabiny. Nieco zwiększono powierzchnię ładunkową do 8,285 × 2,89 m (24 m²)[1].

PTS to dwuśrubowa jednostka pływająca na podwoziu gąsienicowym przeznaczona do przepraw desantowych m.in. artylerii (2 działa kalibru do 85 mm z obsługą, jedno działo kalibru do 122 mm z obsługą lub jedną haubicę do 152 mm z obsługą), kołowych i gąsienicowych ciągników artyleryjskich (po jednym wraz z obsługą), transporterów opancerzonych, pododdziałów desantowych, samochodów oraz innych ładunków o ciężarze nie przekraczającym 10 ton lub desantu złożonego z 72 żołnierzy z pełnym ekwipunkiem. Transporter PTS-2 razem z przyczepą pływającą P-PTS umożliwia jednoczesną przeprawę dział artyleryjskich wraz z ich ciągnikami.

Transporter PTS-M posiada silnik wysokoprężny W54-T i może być wykorzysty­wany na rzekach przy szybkości prądu do 2,5 m/s oraz na morzu przy stanie wzburzenia do 4 stopni oraz sile wiatru do 8 stopni w skali Beauforta. Nośność transportera na lądzie wynosi 5 ton, na wo­dzie do 10 ton.

Dane taktyczno-techniczne

[edytuj | edytuj kod]
Przyczepa pływająca P-PTS Wojskowo-historyczne muzeum artylerii, wojsk inżynieryjnych i łączności, Petersburg

Transporter PTS-M

[edytuj | edytuj kod]
  • Załoga: 2 osoby
  • Masa transportera: 17,7 t
  • Długość: 11500 mm
  • Szerokość: 3300 mm
  • Wysokość: 2650 mm
  • Prześwit: 400 mm
  • Ładowność:
    • na lądzie: 5 t
    • na wodzie: 10 t
  • Siła uciągu na wodzie: 1,95 t
  • Szybkość jazdy:
    • na V biegu: 42 km/h
    • z ładunkiem 5 t: 30 km/h
  • Szybkość maksymalna z ładunkiem 10 t na wodzie: 10,6 km/h
  • Pokonywanie przeszkód przy maksymalnym kącie wzniesienia i spadku:
    • bez ładunku: 30°
    • z ładunkiem 10 t: 15°
  • Zasięg na lądzie: 500 km
  • Silnik: W54-T o mocy 350 KM

Przyczepa P-PTS

[edytuj | edytuj kod]
  • Ładowność przyczepy: 4 t
  • Dopuszczalna prędkość holowania przyczepy:
    • obciążonej działem: 10 km/h
    • nie załadowanej: 20 km/h
  • Maksymalna prędkość pływania zestawu:
  • załadowanego: 8,0 km/h
  • nie załadowanego: 8,5 km/h
  • Dopuszczalna prędkość wody na przeprawie: 2 m/s
  • Wymiary przyczepy:
    • w położeniu transportowym:
      • długość: 8,38 m
      • szerokość: 2,37 m
      • wysokość: 1,70 m
    • w położeniu eksploatacyjnym:
      • długość: 8,38 m
      • szerokość: 4,03 m
      • wysokość: 1,33 m
  • Masa całkowita przyczepy: 2,66 t


W muzeach

[edytuj | edytuj kod]

Pojazdy PTS są eksponowane w następujących muzeach:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k W. Żabrow, A. Stiepanow, Inżeniernyje..., s. 5-9
  2. Elżbieta Bielewicz, Kalisz: Militaria to ich pasja. Właśnie tworzą Muzeum Techniki i Uzbrojenia Wojskowego. [online], 25 maja 2012 [dostęp 2024-08-24].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Praca zbiorowa: Technika Wojska Polskiego. Warszawa, Bellona 1998. ISBN 83-11-08889-6
  • Władimir Żabrow, Aleksjej Stiepanow, Inżeniernyje pierieprawoczno-diesantnyje sriedstwa SSSR i Rossii, w: Tiechnika i Woorużenie nr 10/2001

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]