Przejdź do zawartości

Boeing X-20 Dyna-Soar

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
X-20
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Stany Zjednoczone

Producent

Boeing

Typ

eksperymentalny samolot kosmiczny

Załoga

1 pilot

Dane techniczne
Napęd

Martin Trans

Ciąg

323 kN

Wymiary
Rozpiętość

6,34 m

Długość

10,77 m

Wysokość

2,59 m

Powierzchnia nośna

32 m²

Masa
Własna

4715 kg

Startowa

5165 kg

Osiągi
Prędkość maks.

28 165 km/h

Prędkość wznoszenia

510 m/s

Pułap

160 km

Zasięg

40 700 km

Współczynnik obciążenia konstrukcji

161 kg/m²

Dane operacyjne
Rzuty
Rzuty samolotu

Boeing X-20 – pierwszy projektowany samolot kosmiczny, przeznaczony do celów militarnych. Pomysł powstał w USA w 1955 roku w czasie przygotowań do wprowadzenia sztucznych satelitów Ziemi w ZSRR i USA. Projekt oparty był na studyjnych i teoretycznych pracach pioniera astronautyki Eugena Saengera.

Program miał na celu budowę samolotu kosmicznego - bombowca wynoszonego ponad atmosferę przez rakietę i lecącego po odłączeniu na odległość ponad 10 000 km. W styczniu 1958 rozpisano konkurs do którego stanęły czołowe wytwórnie lotnicze. W 1958 zgłoszono siedem projektów, który otrzymał miano Dyna-Soar (skrót od Dynamic Soaring – szybowiec dynamiczny) i oznaczenie prototypowe X-20, w którym liczba wskazywała na prędkość, dokładniej - wartość liczby Macha, czyli na pojazd zdolny do poruszania się z prędkością przekraczającą dwudziestokrotnie prędkość dźwięku. Projekt odbywał się w latach 1957-1963 i został zakończony krótko po rozpoczęciu budowy pojazdu. Zaraz po locie Sputnika 1 przystąpiono do skonstruowania sześciotonowego, odzyskiwalnego samolotu kosmicznego. Jego budowniczym miał być Boeing, z którym zawarto w tej sprawie kontrakt w 1959 roku, a rakiety nośnej wytwórni Martin Marietta.

W kwietniu 1960 roku zostały zakończone studia wstępne i badania w tunelu aerodynamicznym. Zbudowano makietę naturalnej wielkości i zamierzano przystąpić do budowy prototypu. Program postępował naprzód i US Air Force wybrały sześciu pilotów do latania przyszłym samolotem X-20. Miał on być wynoszony na orbitę za pomocą Titana III i przelatywać szybko nad celem w misji zwiadowczej. Następnie, po odpaleniu na krótko silnika hamującego, schodziłby w dół, wykonując, dzięki skrzydłom w układzie delta o dużym skosie, ponaddźwiękowy ślizg przez górne warstwy atmosfery. Wraz z postępem prac rosły koszty przedsięwzięcia, znacznie przekraczając sumy przeznaczone na program.

Program został zaniechany. 10 grudnia 1963 roku Sekretarz obrony Stanów Zjednoczonych Robert McNamara stwierdził, że przewidywane dla X-20 zadania będzie można lepiej osiągnąć dzięki niewielkiej stacji kosmicznej, nazwanej Załogowym Laboratorium Orbitalnym – Manned Orbiting Laboratory (MOL). Sekretarz odwołał więc projekt X-20, powołał za to MOL, który zresztą po pewnym czasie też został zaniechany[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. T. A. Heppenheimwr: Podbój Kosmosu. Tajne epizody amerykańskich i radzieckich programów kosmicznych. Warszawa: Wydawnictwo Amber Sp. z o.o., 1997, s. 298-299. ISBN 83-7169-852-6.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]