Przejdź do zawartości

Max Steckel

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Max Steckel
Ilustracja
Imię i nazwisko

Karl-Ludwig Max Steckel

Data i miejsce urodzenia

26 maja 1870
Frankfurt nad Odrą

Data i miejsce śmierci

12 grudnia 1947
Unterröblingen

Narodowość

niemiecka

Dziedzina sztuki

fotografia artystyczna[1]

Ważne dzieła

Schwarze Diamanten

Max Steckel, właśc. Karl-Ludwig Max Steckel (ur. 26 maja 1870 we Frankfurcie nad Odrą, zm. 12 grudnia 1947 w Unterröblingen) – niemiecki fotograf Górnego Śląska, pionier fotografii przemysłowej oraz fotografowania dzikich zwierząt[2], osobisty fotograf książąt Hohenlohe-Öhringen[3].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się we Frankfurcie nad Odrą[4][5]. Jego ojciec był mistrzem krawieckim. Jako dziecko mieszkał we Frankfurcie[5]. Po skończeniu nauki w szkole miejskiej zaczął terminować u lokalnego fotografa C. Steinkla, zdał egzamin czeladniczy w 1888 roku[5][4]. Następnie doskonalił się w zawodzie fotografa pracując w Brunszwiku, Głogowie, Landshut, Hanowerze oraz innych miastach. W 1891 osiedlił się w Königshütte (obecnie Chorzów), gdzie pracował w zakładzie Juliusa Tschenschera. Po uzyskaniu dyplomu mistrzowskiego w 1892 roku[5] wraz z bratem Richardem otworzył przy ulicy Kaiserstrasse 13 (obecnie ul. Wolności) atelier fotograficzne, gdzie mieszkał z matką i bratem[5]. Później jego salony mieściły się przy Friedrichsplatz 5 w Katowicach (późniejszy Rynek) oraz w Lipinach przy Beuthenerstrasse 3[3] (późniejsza ulica Norberta Barlickiego), następnie przy Sedanstrasse 6 (późniejsza ulica Andrzeja Mielęckiego) w Katowicach[6], gdzie później znalazło się studio Brunona Altmanna[7]. W 1895 roku rozpoczęto budowę dwupiętrowej kamienicy dla Steckla przy królewskohuckiej Girndtstrasse 2 (późniejsza ulica Króla Jana III Sobieskiego), którą zaprojektowano tak, aby pomieściła dobrze oświetlony zakład fotograficzny w części poddasza[5]. Steckel przeprowadził się do nowego domu w 1896 roku, co najmniej od tegoż roku był żonaty, prawdopodobnie z sopranistką estradową[5].

Po 1930 roku przeniósł się do Zabrza (wtedy Hindenburg O/S) a po 1936 do Gliwic. Około roku 1941 zamieszkał w okolicach Brzeska, gdzie przebywał prawdopodobnie do końca wojny. Po wojnie znalazł się w rosyjskiej strefie okupacyjnej w miejscowości Unterröblingen (gmina Röblingen am See) koło Halle, gdzie zmarł.

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]
Pocztówka Maxa Steckla z widokiem teatru w Katowicach. Obecnie Teatr Śląski

Początkowo w swoim atelier, które prowadził z bratem do 1902, wykonywał portrety[5] i zdjęcia grupowe. Z czasem zdjęcia architektury i maszyn. W 1895 wykonał 33 fotogramy kopalń. Zostały one wydane w albumie Vereinigte Kӧnigs- & Laurahütte 1871 – 1896. W 1896 na zlecenie księcia Christiana Hohenlohe-Oehringen wykonał serię fotografii zwierząt w ich naturalnym środowisku[8]. W 1898 wydał w formie teczki z 41 grawiurami, album Vom Oberschlesischen Steinkohlen-Bergbau 40 Ansichten vom Bergbau und dem Redendenkmal, otrzymał za niego brązowy medal Deutscher Photographen-Verein an wystawie w Magdeburgu, która odbyła się w 1898 roku[5]. W tym samym roku zaczął wydawanie pocztówek o tematyce górnośląskiej. Na zlecenia cara bułgarskiego Ferdynanda w 1910 wykonał kolejną serię fotografii dzikich zwierząt. W czasie pierwszej wojny na zlecenie sztabu generalnego armii niemieckiej wykonał fotografie umocnień obronnych przeciwnika. W czerwcu 1922 roku wykonał serię zdjęć dokumentujących wkroczenie Wojska Polskiego na Górny Śląsk oraz uroczystości towarzyszące temu wydarzeniu (album w zbiorach Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu)[9]. Po 1925 zaczął specjalizować się w wykonywaniu fotografii obiektów przemysłowych, które były obiektem jego zainteresowania od 1894 roku[5]. W 1928 wydał album Schwarze Diamanten (w wersji polskiej Czarne Djamenty). Na album ten składa się 31 fotogramów obrazujących prace górników. W 1936 roku w Zabrzu miała miejsce premiera filmu Schwarze Diamanten złożonego ze 101 fotogramów Maksa Steckla[10], w których autor pokazał górnictwo górnośląskie od najprymitywniejszych metod, jak biedaszybikarstwo po najbardziej zaawansowane rozwiązania stosowane wówczas w górnictwie w tym regionie[11].

Współpracował przy tworzeniu dzieła poświęconego dzikiej przyrodzie pt. Lebensbilder aus der Tierwelt, wykonał do niego zdjęcia ptaków w ich naturalnym środowisku[8][12].

Wedle informacji, które Max Steckel prezentował na rewersach odbitek fotografii wykonanych w jego zakładzie, był on laureatem wielu nagród[2], w tym co najmniej dwóch złotych medali (Poznań 1911, Frankfurt nad Menem 1913)[3].

Publikacje (wybór)

[edytuj | edytuj kod]
  • Vereinigte Kӧnigs- & Laurahütte 1871 – 1896, album, Königshütte, 1896[4]
  • Vom Oberschlesischen Steinkohlen-Bergbau, album, Königshütte, Verlag von R. Giebler, 1898[13] (zdjęcia z kopalni węgla kamiennego Hohenzollern)[2]
  • Oskar Stillich, Hans Steudel: Eisenhütte; Eine Monographie (62 całostronicowe ilustracje[8] na podstawie zdjęć Maksa Steckla), Leipzig, K. Voigtländer 1908[14]
  • Oskar Stillich, Arthur Gerke: Kohlenbergwerk. Eine Monographie[8], Leipzig, Voigtländer, 1908 (ilustracje na podstawie zdjęć Maksa Steckla)[15]
  • Kamera-Weidwerk, praca poświęcona m.in. fotografii zwierząt[16], Verlag von J. Neumann, Neudamm 1927[17]
  • Schwarze Diamanten. Kunstblätter mit Begleittext vom Oberschlesischen Steinkohlenbergbau, Kattowitz, nakładem autora, 1928[18], album; edycja polskojęzyczna: Czarne djamenty, Katowice, 1929[17]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Monika Pacukiewicz: Portret Królewskiej Huty. [w:] Dziennik Zachodni [on-line]. 2009-12-12. [dostęp 2017-12-19].
  2. a b c Hnatyszyn, Małusecki 1998 ↓, s. 6.
  3. a b c Steckel ↓.
  4. a b c Witkowska 2014 ↓, s. 24.
  5. a b c d e f g h i j Hnatyszyn, Małusecki 1998 ↓, s. 5.
  6. Witkowska 2014 ↓, s. 25.
  7. Barbara Szmatloch: Nazbyt swobodne pozycje damskich nóg. Agora SA, 2017-02-03. [dostęp 2017-12-19].
  8. a b c d Hnatyszyn, Małusecki 1998 ↓, s. 7.
  9. Witold Iwaszkiewicz (oprac.): Eksponat miesiąca – lipiec. Album ze zdjęciami z wkroczenia Wojska Polskiego na Górny Śląsk. Muzeum Śląska Opolskiego. [dostęp 2017-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-22)].
  10. Witkowska 2014 ↓, s. 26.
  11. Steckel. „Jahresberichte der Geologischen Vereinigung Oberschlesiens”. 2, s. 6, 1937. (niem.). 
  12. J. Thienemann. IX. Jahresbericht (1909) der Vogelwarte Rossitten der Deutschen Ornithologischen Gresellschaft. „Journal für Ornithologie”. 58 (3). s. 532. DOI: 10.1007/BF02090109. ISSN 1439-0361. (niem.). 
  13. Skan. Antykwariat POLIART online. [dostęp 2017-12-18].
  14. Eisenhütte (rekord biblioteczny). [w:] Das Gateway Bayern [on-line]. Bibliotheks Verbund Bayern. [dostęp 2017-12-19]. (niem.).
  15. Kohlenbergwerk (rekord biblioteczny). [w:] Das Gateway Bayern [on-line]. Bibliotheks Verbund Bayern. [dostęp 2017-12-19]. (niem.).
  16. Handbuch der wissenschaftlichen und angewandten Photographie. Alfred Hay (bearb.), Karl Pritschow (bearb.). T. II: Die Photographische Kamera und ihr Zubehör. Wien: Verlag von Julius Springer, 1931, s. 181.
  17. a b w. o.. Max Steckel. Czarne djamenty. „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku”. II, s. 357, 1930. Nakładem Towarzystwa. 
  18. Schwarze Diamanten (rekord biblioteczny). [w:] Das Gateway Bayern [on-line]. Bibliotheks Verbund Bayern. [dostęp 2017-12-19]. (niem.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]