Przejdź do zawartości

Trasa europejska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Trasy europejskie
E75
E75

Trasa europejska – międzynarodowa droga samochodowa w Europie, oznakowana numerem jedno-, dwu- lub trzycyfrowym poprzedzonym literą E (białe napisy na zielonym tle). Numeracja dróg jest zachowana przy przekraczaniu przez drogę granic państwowych. Nadzorowaniem sieci tras europejskich i propozycjami zmian w ich przebiegu zajmuje się Komisja Gospodarcza ONZ ds. Europy (UNECE). W niektórych państwach (np. Polska, Niemcy) numeracja tras europejskich występuje równolegle do krajowego systemu numeracji dróg. W innych państwach (np. Szwecja, Polska w latach 1962–1985) numeracja tras europejskich jest zintegrowana z systemem numeracji krajowej i drogi oznaczone symbolem Exx nie posiadają już innych numerów.

System oznaczeń

[edytuj | edytuj kod]
E4
E4
  1. Drogi podstawowe i drogi pośrednie określone jako kategoria „A” są oznaczone liczbą dwucyfrową; drogi stanowiące odgałęzienia, odnogi lub drogi łącznikowe określone jako kategoria „B” są oznaczone liczbą trzycyfrową.
    Uwaga: drogi E 01... E 09, które oznaczane są zgodnie z powyższym ustaleniem dwiema cyframi zazwyczaj oznacza się jedną cyfrą, z pominięciem zera na początku.
  2. Numeracja:
    • Drogi podstawowe przebiegające z północy na południe otrzymują oznaczenie liczbą dwucyfrową z końcówką „5”, wzrastającą z zachodu na wschód.
    • Drogi podstawowe przebiegające z zachodu na wschód otrzymują oznaczenie liczbą dwucyfrową z końcówką „0”, wzrastającą z północy na południe.
    • Drogi pośrednie otrzymują odpowiednio oznaczenie liczbą dwucyfrową nieparzystą i parzystą, mieszczącą się między liczbami dróg podstawowych, pomiędzy którymi się znajdują.
    • Drogi kategorii „B” otrzymują oznaczenie liczbą trzycyfrową, z której pierwsza cyfra jest cyfrą drogi podstawowej położonej najbliżej na północ od drogi „B”, druga – cyfrą drogi podstawowej położonej najbliżej na zachód od tej drogi „B”, a trzecia cyfra jest liczbą porządkową.
  3. Drogi podstawowe przebiegające z północy na południe położone na wschód od drogi E99 mają trzycyfrowe nieparzyste liczby od 101 do 129. Pozostałe zasady punktu 2 są dla tych dróg zachowane.
  4. Drogi kategorii „B” położone na wschód od E101 oznaczone są trzycyfrową liczbą zaczynającą się od „0”.

Wyjątki

[edytuj | edytuj kod]

Dwie drogi klasy „A”, E47 i E55, przebiegające przez Skandynawię mają oznaczenie sprzed 1992 (E6 i E4). Te wyjątki zostały zaakceptowane w związku z dużymi kosztami zmiany oznakowań ww. dróg. Stare oznakowanie występuje tylko w Norwegii i Szwecji. W pozostałych krajach drogi te są oznakowane według nowego systemu numeracji.

Oznakowanie dróg w poszczególnych krajach

[edytuj | edytuj kod]

W poszczególnych krajach podejście do oznakowania tras numerami „Exx” jest różne:

  • W większości państw oznakowanie „Exx” jest umieszczane obok numeracji krajowej i wystarczające do poruszania się wzdłuż tras europejskich.
  • W Danii, Norwegii oraz Szwecji oznakowanie „Exx” jest zintegrowane z numeracją krajową i z reguły drogi te nie posiadają innej numeracji krajowej.
  • Zdarza się też tak (np. Niemcy), że oznakowanie „Exx” jest minimalne i poruszanie się wzdłuż tras europejskich na jego podstawie jest utrudnione.
  • W niektórych krajach (np. Wielka Brytania, Uzbekistan) drogi w ogóle nie są oznakowane numerami „Exx”.
  • W Irlandii numery tras europejskich są podawane jedynie na znakach wskazujących odległość do miejscowości[1].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy system numeracji tras europejskich, wprowadzony w 1950 roku[2], składał się z jedno do dwucyfrowych liczb. W dużym uproszczeniu polegał na tym, że im mniej ważna była droga, tym wyższy miała numer. Istniały dwie kategorie:

  • „A”, w której znajdowały się główne trasy europejskie, o numerach E1E21, E21a, E21b i E22
  • „B”, w której znajdowały się trasy europejskie będące odgałęzieniami i łącznikami, o numerach E31E92[2].

W 1968 roku wprowadzono trzycyfrowe arterie[3][4].

Bieżący system oznaczeń tras europejskich został utworzony w 1975 na podstawie Umowy europejskiej o głównych drogach ruchu międzynarodowego (AGR) zawartej w Genewie 15 listopada. Jego wprowadzanie w życie rozpoczęto w pierwszej połowie lat 80. XX wieku[5]. Mimo upływu ponad 20 lat od jego wprowadzenia zdarzają się sytuacje oznakowania dróg znakami zgodnymi z poprzednim systemem.

Zmiana systemu numeracji nie od razu została przez wszystkich zaakceptowana. Zdarzały się też sytuacje, że po akceptacji zmian nic się praktycznie w oznakowaniu dróg nie zmieniło. W związku z niewprowadzaniem zmian w oznakowaniu dróg, zdarzały się sytuacje, w których wydawcy atlasów pomimo uwzględnienia nowej numeracji dróg w atlasach, w kolejnych wydaniach powracali do poprzedniej (wycofywanej) numeracji.

W 1992 uzupełniono sieć o wiele nowych dróg, w znacznej mierze na terenach Rosji. Do dotychczasowego systemu dodano głównie drogi leżące na wschodzie Europy i częściowo w zachodniej Azji, co częściowo zniekształciło systematykę oznakowania tras.

Cały czas w systemie są wprowadzane zmiany, na ogół wydłużające lub zmieniające trasy przy jej końcach.

W Polsce

[edytuj | edytuj kod]

Oznakowanie tras europejskich w Polsce zaczęto wprowadzać ok. 1962. Były to następujące trasy:

 E 7  WarszawaRadomKielceKrakówBielsko-BiałaCieszyn (fragment trasy: Warszawa – BrnoWiedeńRzym)
 E 8  ŚwieckoPoznańKoninWarszawaTerespol (fragment trasy: LondynBerlinMoskwa)
 E 12  Kudowa-ZdrójWrocławŁódźWarszawaBiałystokKuźnica (fragment trasy: ParyżPragaPetersburgMoskwa)
 E 14  JakuszyceJelenia GóraBolesławiecZielona GóraGorzów WielkopolskiSzczecinŚwinoujście (fragment trasy: TriestLinzPraga – Szczecin – Świnoujście)
 E 16  CieszynŻoryKatowicePiotrków TrybunalskiŁódźToruńGrudziądzGdynia (fragment trasy: Bratysława – Katowice – Łódź – Gdynia)
 E 22  OlszynaWrocławKatowiceKrakówTarnówRzeszówMedyka (fragment trasy: Berlin – Wrocław – Kraków – Lwów)
 E 22a  Strzelce OpolskieBytomKraków
 E 74  KołbaskowoSzczecin (fragment trasy: Berlin – Szczecin)
 E 81  GdańskElblągWarszawaLublinZamośćHrebenne (fragment trasy: Gdańsk – Warszawa – Lublin – Lwów)
 E 82  Piotrków TrybunalskiWarszawa
 E 83  Jelenia GóraWrocławLesznoPoznańGrudziądz

Obecny system numeracji tras europejskich zaczęto wprowadzać w 1985 według nowego systemu. Rząd Polski podpisał Umowę o głównych drogach ruchu międzynarodowego 14 września 1984. Została ona ratyfikowana 29 stycznia 1985 i opublikowana w Dzienniku Ustaw 11 marca 1985 (Dz.U. z 1985 r. nr 10, poz. 35).

Drogi europejskie przebiegające przez Polskę

W tej umowie wymienione były następujące trasy przebiegające przez terytorium Polski:

 E 26  BerlinGoleniówSłupskGdańsk
 E 30  CorkLondynBerlinMoskwa
 E 38  BerlinLübbenauCottbusLegnica[6]
 E 40  CalaisDreznoRostów nad Donem
 E 65  YstadPragaIteaGithion
 E 67  WarszawaŁódźWrocławPraga
 E 69  WarszawaKatowiceCzeski CieszynBratysławaWiedeń
 E 75  TromsøLahtiWarszawaSitía
 E 267  GdańskŚwieciePoznańWrocław
 E 269  ŚwiecieŁódźPiotrków Trybunalski
 E 460  BrnoOłomuniecCzeski CieszynKraków

Wkrótce po ratyfikacji umowy przez Polskę, jeszcze w 1985 w przebiegających przez Polskę trasach zaszły następujące zmiany:

W 1990:

W 1995:

W 1999:

Drogi kategorii A – podstawowe

[edytuj | edytuj kod]

trasy bezpośrednie północ-południe

[edytuj | edytuj kod]

trasy bezpośrednie zachód-wschód

[edytuj | edytuj kod]

trasy pośrednie północ-południe

[edytuj | edytuj kod]

trasy pośrednie zachód-wschód

[edytuj | edytuj kod]

Drogi kategorii B – odgałęzienia, odnogi i łącznikowe

[edytuj | edytuj kod]
Drogi europejskie przebiegające przez Niemcy
Drogi europejskie przebiegające przez Wielką Brytanię i Irlandię
Trasy europejskie przebiegające przez Bośnię i Hercegowinę

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]