Przejdź do zawartości

Wiktoryn Mańkowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wiktoryn Mańkowski
Ilustracja
Data urodzenia

4 lipca 1857

Data i miejsce śmierci

28 grudnia 1928
Lwów

Zawód, zajęcie

adwokat, sędzia

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Kawaler Orderu Leopolda (Austria) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych

Wiktoryn Mańkowski[a] (ur. 4 lipca 1857, zm. 28 grudnia 1928 we Lwowie) – polski prawnik, adwokat, sędzia, kodyfikator prawa.

Grobowiec Wiktoryna Mańkowskiego

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego[1]. Początkowo był adwokatem. Wstąpił do służby państwowej Austro-Węgier w ramach zaboru austriackiego i autonomii galicyjskiej. Około 1881/1882 jako praktykant sądowy C. K. Wyższego Sądu Krajowego we Lwowie był przydzielony do Złoczowa[2]. W kolejnych latach publikował m.in. w „Przeglądzie Sądowym i Administracyjnym[3][4][5]. Poświęcił się karierze w adwokaturze[6]. Jako prawnik ze stopniem doktora praw z dniem 22 października 1887 został wpisany na listę adwokatów z siedzibą w Rohatynie[7]. Od około 1888 był adwokatem przy C. K. Sądzie Powiatowym w Rohatynie w okręgu C. K. Sądu Obwodowego w Brzeżanach[8].

Następnie przeszedł do zawodu sędziowskiego i od około 1899 do około 1908 był radcą sądu krajowego w C. K. Sądzie Obwodowym w Kołomyi[9][10]. Równolegle od około 1900 do około 1907 pełnił funkcję asesora w C. K. Sądzie Powiatowym dla Spraw Dochodów Skarbowych w Kołomyi[11][10][12][13]. Od 1908 do 1911 sprawował stanowisko prezydenta C. K. Sądu Obwodowego w Sanoku[14]. Sprawując urząd był mianowany przewodniczącym sądu przysięgłych przy C. K. Sądzie Obwodowym w Sanoku w 1908[15], 1909[16][17][18]. Był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[19]. W styczniu 1911 został mianowany radcą wyższego sądu krajowego we Lwowie[20]. W związku z tym po trzech latach pracy w Sanoku odszedł ze służby w tym mieście, 29 kwietnia 1911 odbyło się jego uroczyste pożegnanie, a na pamiątkę radca Mańkowski otrzymał album okolicznościowy z akwarelami autorstwa ucznia VII klasy sanockiego gimnazjum, Franciszka Prochaski, przedstawiającymi miniaturki sądów okręgowych[21][22].

Od 1911 w charakterze radcy wyższego sądu krajowego pracował w C. K. Wyższym Sądzie Krajowym we Lwowie[23][24][25], od sierpnia 1914 z tytułem radcy dworu[26][27][28][29], a u kresu I wojny światowej w styczniu 1918 został mianowany na stanowisko wiceprezydenta tegoż sądu (prezydentem był Adolf Czerwiński)[30][31]. Jednocześnie z grona sędziów był członkiem C. K. Krajowej Komisji Agrarnej we Lwowie (do 1918), a ponadto członkiem C. K. Krajowej Komisji Apelacyjnej dla Wymiaru Krajowych Opłat Szynkowych (co najmniej do 1914)[32][33][34][35][36]. Już podczas pracy w C. K. Wyższym Sądzie Krajowym odznaczał się zdolnościami kodyfikatorskimi[1].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do służby sądowniczej II Rzeczypospolitej. Pełnił funkcję radcy, prezesa senatu i wiceprezesa Sądu Apelacyjnego w Poznaniu[6][1]. 22 sierpnia 1919 został mianowany przez Naczelnika Państwa członkiem Komisji Kodyfikacyjnej[37]. Pełnił funkcję wiceprezydenta tego gremium[1][38]. Potem był wiceprezesem KK, a po śmierci pierwszego prezydenta KK Franciszka Fiericha we wrześniu 1928, objął przewodnictwo Komisji[6]. Pracował wtedy nad projektem procedury cywilnej oraz ustawy o ustroju adwokatury[6][1]. We wcześniejszej pracy w KK udzielał się w zakresie projektowania prawa egzekucyjnego, prawa małżeńskiego, ordynacji adwokackiej[39][6][1]. Opracował też dział o wyrzeczeniach sądowych w procesie cywilnym[1] W całej swojej karierze prawniczej specjalizował się generalnie w prawie cywilnym[6]. Do końca życia był członkiem Polskiego Towarzystwa Prawniczego we Lwowie[40].

W życiu prywatnym przejawiał zainteresowania historią poezją i sztuką[1]. Był żonaty z Marią z domu Kreczmer (1863-1935). Zmarł 28 grudnia 1928 we Lwowie[b][41][42]. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. W jego grobowcu został pochowany także kpt. Tadeusz Mossor.

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

austro-węgierskie

  1. W wydaniach Szematyzmów z lat 1902–1908 figurował jako „Wiktor Mańkowski”. W ewidencji urzędników Austro-Węgier był określany w języku niemieckim jako „Viktorin Mańkowski”.
  2. W „Czasopiśmie Adwokatów Polskich” podano datę śmierci 27 grudnia 1928, a w „Przeglądzie Prawa i Administracji” dzień 4 stycznia 1929.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h M.A. Nekrologja. Ś. p. dr. Wiktoryn Mańkowski. „Przegląd Prawa i Administracji”. Rok LIV, s. 116–117, 1929. 
  2. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1882. Lwów: 1882, s. 52.
  3. Wiktoryn Mańkowski. Czy może powód, który w zaoczność popadł, warunkowo odstąpić od wniesionego pozwu?. „Przegląd Sądowy i Administracyjny”. Nr 6, s. 45–46, 8 lutego 1882. 
  4. Wiktoryn Mańkowski. Korespondencya. „Przegląd Sądowy i Administracyjny”. Nr 48, s. 386–387, 29 listopada 1882. 
  5. Wiktoryn Mańkowski. O otwarciu upadłości do majątku stowarz. zarobkowych i gospodarczych na żądanie wierzycieli. „Przegląd Sądowy i Administracyjny”. Nr 34, s. 179–181, 26 sierpnia 1885. 
  6. a b c d e f g A. J. D. Ś. p. Dr. Wiktoryn Mańkowski. Wspomnienie pośmiertne. „Czasopismo Adwokatów Polskich”. Nr 1, s. 4, styczeń 1929. 
  7. Kurjer Lwowski”. Nr 299, s. 2, 29 października 1887. 
  8. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: 1889, s. 96, 98.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 96, 98.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 96, 98.
    Ogłoszenie. „Kurjer Lwowski”. Dodatek do nr 298, s. 3, 26 października 1891. 
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 96, 98.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 96, 98.
    Ogłoszenie. „Kurjer Lwowski”. Dodatek do nr 135, s. 3, 15 maja 1893. 
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 96, 98.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 96, 98.
    Ogłoszenie. „Kurjer Lwowski”. Dodatek do nr 241, s. 7, 31 sierpnia 1895. 
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1896. Lwów: 1896, s. 96, 98.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1897. Lwów: 1897, s. 96, 98.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1898. Lwów: 1898, s. 105, 107.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1899. Lwów: 1899, s. 102, 104.
  9. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1900. Lwów: 1900, s. 88.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 88.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 91.
  10. a b Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 199.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 91.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1905. Lwów: 1905, s. 91.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 106.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 106.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 106.
  11. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 185.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 199.
  12. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 199.
  13. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1905. Lwów: 1905, s. 199.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 222.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 222.
  14. Veränderungen im Justizdienst. „Die Zeit”. Nr 2102, s. 6, 31 lipca 1908. (niem.). 
    Aus dem Justizdienste. „Neues Wiener Journal”. Nr 5308, s. 6, 1 sierpnia 1908. (niem.). 
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 137.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 137.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 140.
    Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 21, s. 3, 21 maja 1911. 
    Alojzy Zielecki, Społeczeństwo Sanoka u progu XX wieku / W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 364.
  15. Rozmaite obwieszczenia. „Gazeta Lwowska”. Nr 218, s. 7, 23 września 1908. 
  16. Rozmaite obwieszczenia. „Gazeta Lwowska”. Nr 75, s. 11, 3 kwietnia 1909. 
  17. Rozmaite obwieszczenia. „Gazeta Lwowska”. Nr 162, s. 7, 20 lipca 1909. 
  18. Rozmaite obwieszczenia. „Gazeta Lwowska”. Nr 286, s. 9, 16 grudnia 1909. 
  19. Sprawozdanie Wydziału Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku za rok administracyjny 1909. Sanok: 1910, s. 16.
  20. Verleihungen und Ernennungen. „Neue Freie Presse”. Nr 16668, s. 8, 16 stycznia 1911. (niem.). 
  21. Kronika. Pożegnanie Prezydenta Sądu dr. W. Mańkowskiego. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 18, s. 3, 30 kwietnia 1911. 
  22. Kronika. Bankiet. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 19, s. 3, 7 maja 1911. 
  23. a b c Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 94.
  24. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913.
  25. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 94.
  26. Amtlicher Teil. „Wiener Zeitung”. Nr 193, s. 1, 15 sierpnia 1914. (niem.). 
  27. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1915. Wiedeń: 1915, s. 989.
  28. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1916. Wiedeń: 1916, s. 941.
  29. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1917. Wiedeń: 1917, s. 974.
  30. Von den Gerichtshöfen. „Neues Wiener Journal”. Nr 14, s. 5, 14 stycznia 1918. (niem.). 
  31. a b c d Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1030.
  32. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 94.
  33. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 9, 94.
  34. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1915. Wiedeń: 1915, s. 959.
  35. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1916. Wiedeń: 1916, s. 911.
  36. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1917. Wiedeń: 1917, s. 944.
  37. Sprawozdanie z działalności Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej za czas od 3 czerwca 1919 do 31 maja 1920. „Kwartalnik Prawa Cywilnego i Karnego”. Z. 1-4, s. 286, 1920. 
  38. Wiktoryn Mańkowski. audiovis.nac.gov.pl. [dostęp 2016-02-19].
  39. Z Komisji Kodyfikacyjnej R.P.. „Gazeta Sądowa Warszawska”. Nr 52, s. 831, 832, 26 grudnia 1925. 
  40. Sprawozdanie wydziału Polskiego Towarzystwa Prawniczego we Lwowie za rok 1928. „Przegląd Prawa i Administracji”. Rok LIV, s. 70, 1929. 
  41. Różne wiadomości. „Gazeta Sądowa Warszawska”. Nr 53, s. 854, 31 grudnia 1928. 
  42. Ś. p. Wiktoryn Mańkowski. „Kurjer Warszawski”. Nr 359, s. 21, 30 grudnia 1928. 
  43. a b Adolf Suligowski: Bibljografja prawnicza polska XIX i XX wieku. Warszawa: 1911, s. 275.
  44. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 19.
  45. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 72.