Pumunta sa nilalaman

Inbersong punsiyon

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Ang punsiyong at ang inberso nitong . Dahil sa ang ay nagmamapa ng sa , ang inbersong punsiyon na ay nagmamapa ng pabalik sa .

Ang inbersong punsiyon (Ingles, inverse function) ay ang punsiyong nagbabaliktad sa isang punsiyon. Kung ang input na sa punsiyong ay lumilikha ng output na , kung gayon ang paglalagay ng sa inbersong punsiyong ay lilikha ng output na , at bise bersa o

at

Sa tuwiran, ang ay nangangahulugang ang na binuo ng ay nag-iiwan sa na hindi nababago. Ang isang punsiyong na may inberso ay tinatawag na invertible. Ang inbersong punsiyon ay unikong matutukoy ng at may simbolong (binabasang f inberso).

Ang isang relasyon ay matutukoy na may inberso kung ito ay isang punsiyong isa-sa-isa (one-to-one). Hindi lahat ng punsiyon ay may inberso.

Mga halimbawa

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Buong inberso

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Isang halimbawa ay ang punsiyong . Upang mahanap ang inberso ng , kailangang makuha ang katumbas ng sa :

Ang ay isang parsiyal na inberso ng sa domain na .

Dahil , ang inbersong punsiyon ay

Parsiyal na inberso

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Isa pang halimbawa ay ang punsiyong . Upang mahanap ang inbersong punsiyong ,

Kahit ang punsiyong ay hindi isang punsiyong isa-sa-isa (), ito ay isang punsiyong isa-sa-isa kung ang domain ng ay gagawing . Kung kaya ang inberso ng ay

Iskalang Celsius at Fahrenheit

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Upang makuha ang katumbas ng halaga sa iskalang Fahrenheit ng isang temperaturang nasa iskalang Celsius:

kung saan ang ay ang temperatura sa iskalang Fahrenheit at naman ay sa iskalang Celsius.

Kung hahayaan ang tumbasang ito na maging isang punsiyong  ,

kayang makuha ang inberso nitong :

Kung kaya naman ang katumbas sa Celsius ng temperaturang sa Fahrenheit ay binibigay ng :

Matematika Ang lathalaing ito na tungkol sa Matematika ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.