Naar inhoud springen

Tetrapodomorpha

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Tetrapodomorpha
Tiktaalik
Taxonomische indeling
Domein:Eukaryota (Eukaryoten)
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Onderstam:Vertebrata (Gewervelden)
Infrastam:Gnathostomata (Kaakdieren)
Superklasse:Osteichthyes (Beenvisachtigen)
Klasse:Sarcopterygii (Kwastvinnigen)
Onderklasse
Tetrapodomorpha
Ahlberg, 1991
Synoniemen

Choanata

Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Tetrapodomorpha op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Tetrapodomorpha of Choanata is een onderklasse van de gewervelden waartoe de viervoeters (Tetrapoda) en een aantal uitgestorven kwastvinnigen (Sarcopterygii) behoren.

Naast de kroongroep viervoeters bevat deze onderklasse als stamgroep ook de overgangsvormen tussen vissen en viervoeters, de parafyletische groep stam-viervoeters. Per Erik Ahlberg introduceerde deze groepen in 1991 om onderscheid te maken tussen Rhipidistia met een choanae – de achterste neusopeningen – en die zonder.[1] De Tetrapodomorpha hebben wel choanae, de Dipnomorpha of longvissen hebben deze niet. Met de choanae kon lucht worden ingeademd zonder de kaken te openen. Een andere kenmerkende eigenschap van Tetrapodomorpha is een aanpassing van vinnen, vooral de convexe vorm van de kop van de humerus. Deze evolutie vond plaats in het Vroeg-Devoon.

De fylogenetische stamboom hieronder is gebaseerd op Brian Swartz.[2]

Rhipidistia
Dipnomorpha

Longvissen


Tetrapodomorpha

Kenichthys




Rhizodontidae



Canowindridae

Marsdenichthys




Canowindra




Koharalepis



Beelarongia






Megalichthyiformes

Gogonasus




Gyroptychius




Osteolepis




Medoevia



Megalichthyidae






Eotetrapodiformes
Tristichopteridae

Spodichthys




Tristichopterus




Eusthenopteron




Jarvikina




Cabonnichthys




Mandageria



Eusthenodon










Tinirau




Platycephalichthys


Elpistostegalia

Panderichthys


Stegocephali


Tiktaalik



Elpistostege





Elginerpeton




Ventastega




Acanthostega




Ichthyostega




Westlothiana




Colosteidae




Crassigyrinus




Baphetidae



Tetrapoda




















  1. Ahlberg, P.E. (1991): 'A re‐examination of sarcopterygian interrelationships, with special reference to the Porolepiformes' in Zoological Journal of the Linnean Society, Volume 103, Issue 3, p. 280, DOI:10.1111/j.1096-3642.1991.tb00905.x
  2. Swartz, B. (2012): 'A marine stem-tetrapod from the Devonian of Western North America' in PLoS ONE, Volume 7, Issue 3