Przejdź do zawartości

David Strathairn

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
David Strathairn
Ilustracja
David Strathairn (2011)
Imię i nazwisko

David Russell Strathairn

Data i miejsce urodzenia

26 stycznia 1949
San Francisco

Zawód

aktor, producent

Współmałżonek

Logan Goodman
(od 1980)

Lata aktywności

od 1979

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi RP

David Russell Strathairn (ur. 26 stycznia 1949 w San Francisco) – amerykański aktor, nominowany do Oscara i Złotego Globu za rolę w filmie Good Night and Good Luck.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w San Francisco w Kalifornii w rodzinie o korzeniach szkockich i hawajskich[1] jako drugie z trojga dzieci lekarza Thomasa Scotta Strathairna Jr. i pielęgniarki Mary Frances (z domu Frazier)[2]. Uczęszczał do Redwood High School w Larkspur, a w 1970 roku ukończył Williams College[3] w Williamstown w Massachusetts. Uczył się też w szkole klaunów Ringling Bros. and Barnum & Bailey Clown College[4] w Venice na Florydzie. Krótko pracował jako klaun w objazdowym cyrku.

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

Debiutował jako Ron Desjardins w dramacie Johna Saylesa Return of the Secaucus 7 (1980). Potem znalazł się w obsadzie komedii romantycznej Chory z miłości (Lovesick, 1983) u boku Dudleya Moore’a, Elizabeth McGovern, Rona Silvera, Aleca Guinnessa i Christine Baranski, dramatu biograficznego Mike’a Nicholsa Silkwood (1983) z Meryl Streep, Kurtem Russellem i Cher, dramatu sci-fi Freda Schepisi Człowiek z lodowca (Iceman, 1984) z Timothy Huttonem i Johnem Lone. Wkrótce trafił też na szklany ekran jako dr Robert Hand w operze mydlanej NBC Search for Tomorrow (1984), a także gościnnie w serialach: NBC Policjanci z Miami (Miami Vice, 1985) jako Marty Lang, CBS McCall (The Equalizer, 1988) jako Phillip Borchek i CBS Cwaniak (Wiseguy, 1989) jako Matthew Stemkowsky z Kenem Wahlem czy HBO Rodzina Soprano (The Sopranos, 2004) jako Robert Wegler.

Grał też w teatrze w ponad 30 spektaklach, w tym w latach 1988-89 w sztuce Harolda Pintera Urodziny Stanleya.

Można go było dostrzec w wielu niezależnych produkcjach. Za rolę asteroida w dramacie Johna Saylesa Miasto nadziei (City of Hope, 1991) u boku Vincenta Spano otrzymał Independent Spirit Awards w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy. Jako Rennie w dramacie Johna Saylesa Wygrać z losem (Passion Fish, 1992) z Mary McDonnell i Alfre Woodard był nominowany do Independent Spirit Award. W dreszczowcu Sydneya Pollacka Firma (The Firm, 1993) zagrał Raya McDeere, brata głównego bohatera (Tom Cruise). Za postać Pierce’a Morehouse Patchetta w filmie kryminalnym Curtisa Hansona Tajemnice Los Angeles (L.A. Confidential, 1997) był nominowany wraz z obsadą filmu do nagrody Screen Actors Guild. Kreacja pioniera – dziennikarza telewizyjnego Edwarda R. Murrowa w dramacie George’a Clooneya Good Night and Good Luck (2005) przyniosła mu nominację do Złotego Globu i Oscara w kategorii dla najlepszego aktora.

Zagrał Jana Karskiego w spektaklu Remember This (pierwsza wersja 2019, wyprodukowana na Georgetown University) opowiadającym o działalności Polaka, który pierwszy poinformował Zachód o Holocauście oraz ogólnej sytuacji Polski pod okupacją hitlerowskich Niemiec[5].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

W 1980 poślubił pielęgniarkę Logan Goodman, z którą ma dwóch synów: Taya (ur. 31 października 1980)[6] i Ebberly’ego (ur. 1987). Zamieszkali na terenie Nowego Jorku. W 2023 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej[7].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
Rok Film Postać
1980 Return of the Secaucus 7 Ron Desjardins
1983 Chory z miłości (Lovesick) Marvin Zuckerman
Silkwood Wesley
1984 Człowiek z lodowca Dr Singe
Brat z innej planety Mężczyzna w czerni
1985 Miłośnicy natury Weejun
Policjanci z Miami Marty Lang
1986 W swoim kręgu Tony Pine
1987 Broken Vows Stuart Chase
Matewan Police Chief Sid Hatfield
1988 Anglik w Nowym Jorku Charlie
Zadzwoń do mnie Sam
Ośmiu z zespołu Eddie Cicotte
Dominick i Eugene Martin
1989 Dzień pierwszy (Day One, TV) J. Robert Oppenheimer
Wielka draka The Stranger
1990 Fala przemocy (Heat Wave, TV) Bill Thomas
Memphis Belle Col. Craig Harriman
Judgment (TV) ks. Frank Aubert
1991 Syn Gwiazdy Porannej (Son of the Morning Star, TV) Frederick Benteen
Without Warning: The James Brady Story Doctor Art Kobrine
Miasto nadziei Asteroida
1992 Big Girls Don’t Cry... They Get Even Keith
Ich własna liga Ira Lowenstein
Bob Roberts Mack Laflin
O Pioneers! (TV) Carl Linstrum
Sneakers Erwin 'Whistler' Emory
Passion Fish Rennie
1993 Zagubieni w Yonkers Johnny
Firma Ray McDeere
Niebezpieczna kobieta Getso
1994 Dzika rzeka Tom Hartman
1995 Dwie matki Charles Lewin
Dolores Joe St. George
Wakacje w domu Russell Terziak
1996 Z potrzeby serca (Beyond the Call, TV) Russell Cates
Matka noc porucznik Bernard B. O’Hare
1997 Pieśń Hiawathy Marcel
Przed zmierzchem (In the Gloaming, TV) Martin
Tajemnice Los Angeles Pierce Morehouse Patchett
Złe maniery Wes
1998 The Climb Earl Himes
Dowód z krwi Jackson Kinley
With Friends Like These... Armand Minetti
Simon Birch Wielebny Russell
Żyrafa Charles Kaminski
1999 Sen nocy letniej Tezeusz
W zawieszeniu „Jumpin Joe” Gastineau
Mapa świata Howard Goodwin
2000 Znajda Truman Lester
Pieśń wolności Peter Crowley
Kwiaty Harrisona Harrison Lloyd
Cudotwórczyni Kapitan Keller
2001 Domowe piekło Dr Charlie
2002 Speakeasy Bruce Hickman
Niebieski samochód Pan Auster
Jesteśmy snem Mannie
As wywiadu - historia Roberta Hanssena Jack Hoschouer
2004 Paradise Wielebny Bobby Paradise
Amnezja Dr Melvin Frank
2005 Słynna Bettie Page Estes Kefauver
Zagubiony w Ameryce Henry
Good Night and Good Luck Edward R. Murrow
2006 Łopata Paul Mullin
Upadłe niebo Sędzia James Horton
Męski sport Prezes Donald Dedmon
2007 The Sensation of Sight Finn
Glany Danny Dunckelman
Słaby punkt Prokurator Joe Lobruto
Racing Daylight Henry Becker/Harry Stokes
Ultimatum Bourne’a Noah Vosen
Jagodowa miłość Arnie Copeland
Matters of Life and Death Pan Jennings
2008 Kroniki Spiderwick Arthur Spiderwick
Detektyw Monk (odcinek Pan Monk i geniusz) Patrick Kloster
2009 Nieproszeni goście Steven
Bez duszy Dr Flintstein
Odysseus in America Narrator
2010 Temple Grandin (TV) Profesor Carlock
Skowyt Ralph McIntosh
Dr House (odcinek Lockdown) Nash
Burza Alonzo, król Neapolu
The Whistleblower Peter Ward

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]
Rok Nagroda Kategoria Film
1992 Independent Spirit Awards Najlepsza drugoplanowa rola męska Miasto nadziei (1991)
2005 Puchar Volpiego Najlepszy aktor Good Night and Good Luck (2005)
2010 Nagroda Satelita Najlepszy aktor drugoplanowy w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym Temple Grandin (2010)
Nagroda Emmy Najlepszy aktor drugoplanowy w miniserialu lub filmie telewizyjnym

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. David Strathairn – What Nationality Ancestry. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2017-08-06]. (ang.).
  2. David Strathairn Biography (1949-). Filmreference.com. [dostęp 2017-08-06]. (ang.).
  3. David Strathairn. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-08-06]. (ang.).
  4. David Strathairn – Bio, Facts, Family. Famous Birthdays. [dostęp 2017-08-06]. (ang.).
  5. „Remember This” o Janie Karskim. Ludobójstwo zaczyna się od małych nienawiści, „Rzeczpospolita”, 2022, ISSN 0208-9130.
  6. Tay Strathairn w bazie IMDb (ang.)
  7. M.P. z 2023 r. poz. 1431

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]