Przejdź do zawartości

Okręty podwodne typu Émeraude

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Okręty podwodne typu Émeraude
Ilustracja
Kraj budowy

 Francja

Stocznia

Arsenal de Cherbourg
Arsenal de Toulon(inne języki)

Zbudowane

6

Użytkownicy

 Marine nationale Imperium Osmańskie

Typ poprzedzający

„Omega”

Typ następny

Circé

Służba w latach

1908-1919

Stracone

2

Uzbrojenie:
6 torped, 1 x 37 mm (2 okręty)
Wyrzutnie torpedowe:
• dziobowe
• rufowe


4 × 450 mm
2 × 450 mm

Załoga

21 oficerów i marynarzy

Wyporność:
• na powierzchni

392 tony

• w zanurzeniu

425 tony

Zanurzenie testowe

40 m

Długość

44,9 m

Szerokość

3,9 m

Zanurzenie

3,6 m

Napęd:
2 silniki Diesla o łącznej mocy 600 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 450 KM
2 śruby
Prędkość:
• na powierzchni
• w zanurzeniu


11,5 węzła
9,25 węzła

Zasięg:
• na powierzchni

powierzchnia: 2000 Mm przy 7,25 w.
zanurzenie: 100 Mm przy 5 w.

Okręty podwodne typu Émeraudefrancuskie okręty podwodne z początku XX wieku i okresu I wojny światowej. W latach 1903–1910 w stoczniach Arsenal de Cherbourg i Arsenal de Toulon(inne języki) zbudowano po trzy okręty tego typu. Jednostki weszły w skład Marine nationale w latach 1908–1910. Dwie jednostki stracono podczas działań wojennych, a pozostałe wycofano ze służby w listopadzie 1919 roku.

Projekt i dane taktyczno–techniczne

[edytuj | edytuj kod]

Okręty podwodne typu Émeraude zamówione zostały na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1903 roku[1][2]. Zaprojektował je inż. Gabriel Maugas, dostosowując swój poprzedni projekt (Farfadet) do napędu dwuśrubowego[1][3][4]. Okręty miały niewielki zapas pływalności w położeniu nawodnym oraz występowały na nich częste awarie silników Diesla, co znacznie wydłużyło okres prób i opóźniło wprowadzenie do służby[1][2][3].

Jednostki typu Émeraude były małymi okrętami podwodnymi o konstrukcji jednokadłubowej. Długość całkowita wynosiła 44,9 metra, szerokość 3,9 metra i zanurzenie 3,6 metra[2][3][5]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 392 tony, a w zanurzeniu 425 ton[2][3][5]. Okręty napędzane były na powierzchni przez dwa silniki Diesla Sautter-Harlé o łącznej mocy 600 koni mechanicznych (KM)[2][3][5]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Sautter-Harlé o łącznej mocy 450 KM[3]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 11,5 węzła na powierzchni i 9,25 węzła w zanurzeniu[2][3][5]. Zasięg wynosił 2000 Mm przy prędkości 7,25 węzła w położeniu nawodnym oraz 100 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą[2][3][5]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 40 metrów[6].

Okręty wyposażone były w sześć wyrzutni torped kalibru 450 mm (cztery wewnętrzne na dziobie i dwie na rufie), z łącznym zapasem 6 torped[2][3][7]. Od sierpnia 1915 roku „Topaze” oraz „Turquoise” wyposażono w działko pokładowe kal. 37 mm L/40 M1902[3][6][a]. Załoga jednego okrętu składała się z 21 (później 23) oficerów, podoficerów i marynarzy[2][3][5].

Budowa

[edytuj | edytuj kod]

Spośród sześciu okrętów typu Émeraude trzy zbudowane zostały w Arsenale w Cherbourgu i trzy w Arsenale(inne języki) w Tulonie[1][2][3]. Stępki okrętów położono w październiku 1903 roku[1], zostały zwodowane w latach 1906-1908[1][2][3], a do służby przyjęto je w latach 1908-1910[1][6]. Nazwy okrętów nawiązywały do kamieni szlachetnych[8]. Okręty otrzymały numery burtowe Q41-Q46[2].

Okręt Stocznia Początek budowy Wodowanie Wejście do służby
„Émeraude” (Q41) Arsenal de Cherbourg październik 1903 6 sierpnia 1906 październik 1908
„Opale” (Q42) 20 listopada 1906 1908
„Rubis” (Q43) 26 czerwca 1907 1909
„Saphir” (Q44) Arsenal de Toulon 6 lutego 1908
„Topaze” (Q45) 2 lipca 1908 1910
„Turquoise” (Q46) 3 sierpnia 1908 grudzień 1910

Przebieg służby

[edytuj | edytuj kod]

W okresie I wojny światowej okręty pełniły służbę na Morzu Śródziemnym[2][3]. Dwa z nich („Saphir” i „Turquoise”) zostały skierowane w rejon Dardaneli w celu niszczenia tureckiej żeglugi[1]. 15 stycznia 1915 roku na Morzu Marmara „Saphir” wszedł na minę i zatonął z częścią załogi (w tym dowódcą)[1][3][b], zaś „Turquoise” został zatopiony przez turecką artylerię na Morzu Marmara 30 października 1915 roku[1][2][3]. Podniesiony przez Turków, otrzymał nazwę „Mustadieh Ombashi”, lecz nigdy nie wszedł do służby[1][3][7]. Po wojnie został sprowadzony do Francji i wraz z pozostałymi czterema okrętami 12 listopada 1919 roku skreślono go z listy floty[2][3].

  1. J. Labayle-Couhat podaje, że na „Topaze” zamontowano działo kal. 47 mm[1].
  2. J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat podają, że okręt został zatopiony ogniem tureckiej artylerii 25 stycznia 1915 roku[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 138.
  2. a b c d e f g h i j k l m n o Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 208.
  3. a b c d e f g h i j k l m n o p q r Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 80.
  4. John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 199.
  5. a b c d e f Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 137.
  6. a b c Ivan Gogin: ÉMERAUDE submarines (1908 - 1910). Navypedia. [dostęp 2016-12-27]. (ang.).
  7. a b c J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.
  8. Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-12-27]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Ivan Gogin: ÉMERAUDE submarines (1908 - 1910). Navypedia. [dostęp 2016-12-27]. (ang.).
  • Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
  • Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).
  • John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
  • Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-12-27]. (ang.).