Bước tới nội dung

Múi giờ

Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin.
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Chênh lệch giờ trên các vùng của Trái Đất trong 1 ngày
Các múi giờ (chú thích bằng tiếng Anh)

Một múi giờ là 1 vùng trên Trái Đất mà người ta quy ước sử dụng cùng 1 thời gian tiêu chuẩn, thông thường được nói đến như là giờ địa phương. Về lý thuyết, các đồng hồ tại vùng này luôn chỉ cùng 1 thời gian.

Trên Trái Đất, thời gian biến đổi dần từ Đông sang Tây. Tại 1 thời điểm xác định, có vùng đang là buổi sáng, có vùng khác lại đang là buổi tối. Trong lịch sử, người ta dùng vị trí Mặt Trời để xác định thời gian trong ngày (gọi là giờ Mặt Trời), và các thành phố nằm ở các kinh tuyến khác nhau có thời gian trên đồng hồ khác nhau. Khi ngành đường sắtviễn thông phát triển, sự biến đổi liên tục về giờ giấc giữa các kinh tuyến gây trở ngại đáng kể. Các múi giờ được sinh ra để giải quyết phần nào vấn đề này. Các đồng hồ của từng vùng được lấy đồng bộ bằng thời gian tại kinh tuyến trung bình đi qua vùng. Mỗi vùng như vậy là 1 múi giờ.

Có thể dùng 24 đường kinh tuyến chia bề mặt Trái Đất ra làm 24 phần bằng nhau, giúp cho chênh lệch giờ giữa các múi giờ là 1 giờ, một con số thuận tiện. Tuy nhiên, việc phân chia trên chỉ là cơ sở chung; các múi giờ cụ thể được xây dựng dựa trên các thỏa ước địa phương, có yếu tố quan trọng của việc thống nhất lãnh thổ quốc gia. Do vậy trên bản đồ thế giới, có thể thấy rất nhiều ngoại lệ, và chênh lệch giờ giữa một số múi giờ có thể không bằng 1 giờ.

Mọi múi giờ trên Trái Đất đều lấy tương đối so với Giờ Phối hợp Quốc tế (UTC) (xấp xỉ bằng giờ GMT trong lịch sử) là giờ tại kinh tuyến số 0, đi qua Đài thiên văn Hoàng gia Greenwich, Greenwich, Luân Đôn, Anh.

Một số địa phương có thể thay đổi múi giờ theo mùa. Ví dụ như, vào mùa hè, một số nước ôn đới hoặc gần vùng cực thực hiện quy ước giờ mùa hè (DST), chỉnh giờ sớm lên 1 giờ. Điều này khiến chênh lệch giờ giữa các địa phương thêm phức tạp.

Lịch sử

[sửa | sửa mã nguồn]

Múi giờ đầu tiên trong lịch sử được ngành đường sắt Anh đặt ra vào ngày 1 tháng 12 năm 1847, gọi là múi giờ GMT. Các đồng hồ trong vùng này đều chỉ cùng giờ với đồng hồ đặt tại đường kinh tuyến đi qua Đài thiên văn Hoàng gia Greenwich. Ngày 23 tháng 8 năm 1852, tín hiệu thời gian được truyền lần đầu bằng điện tín từ Đài thiên văn Hoàng gia Greenwich. Đến năm 1855, 98% các đồng hồ công cộng tại nước Anh có cùng giờ GMT, tuy nhiên phải đến ngày 2 tháng 8 năm 1880 thì giờ này mới được chính thức đưa vào luật.

Đến năm 1929, đa số các nước áp dụng các múi giờ chênh nhau 1 giờ. Năm 1950, các múi giờ được ghi kèm thêm chữ cái viết hoa: Z cho múi giờ số 0, A đến M (trừ J) cho các múi giờ phía Đông, N đến Y cho các múi giờ phía Tây.

Trước năm 1967, Việt Nam lấy giờ Bắc Kinh làm chuẩn cho âm lịch. Ngày 8 tháng 8 năm 1967, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ban hành đổi lịch dùng múi giờ UTC+07:00 làm chuẩn. Vì thế 2 miền nam bắc Việt Nam đón Tết Mậu Thân 2 ngày khác nhau (miền bắc ngày 29 tháng 1 trong khi miền nam thì ngày 30 tháng 1).

Ngày 1 tháng 1 năm 1972, 1 hội nghị quốc tế về thời gian đã thay GMT bằng Giờ Phối hợp Quốc tế (UTC), được giữ bởi nhiều đồng hồ nguyên tử quanh thế giới. UTC+01:00 được dùng, thay GMT, để tượng trưng cho "thời gian Trái Đất quay". Giây nhuận được thêm hay bớt vào UTC để giữ nó không khác UT1 nhiều quá 0,9 giây.

Hiện nay, Việt Nam dùng múi giờ UTC+07:00.

Bảng các múi giờ trên Trái Đất

[sửa | sửa mã nguồn]
Độ chênh lệch UTC Khu vực không sử dụng DST Khu vực sử dụng DST
UTC−12:00 Đảo Baker Đảo Baker

Đảo Howland Đảo Howland

UTC−11:00 Samoa thuộc Mỹ Samoa thuộc Mỹ

Đảo Jarvis Đảo Jarvis

Kingman (rạn san hô) Rạn san hô Kingman

Midway (rạn san hô vòng) Rạn san hô vòng Midway

Niue Niue

Palmyra (rạn san hô vòng) Rạn san hô vòng Palmyra

UTC−10:00 Quần đảo Cook Quần đảo Cook

Polynésie thuộc Pháp Polynésie thuộc Pháp (phần lớn)

Đảo Johnston Rạn san hô vòng Johnston

Hoa Kỳ Hoa Kỳ: Hawaii

Hoa Kỳ Hoa Kỳ: Quần đảo Andreanof, Quần đảo Four Mountains, Quần đảo Near, Rat Islands (Quần đảo Aleut, Alaska)
UTC-09:30 Polynésie thuộc Pháp Polynésie thuộc Pháp: Quần đảo Marquises
UTC-09:00 Polynésie thuộc Pháp Polynésie thuộc Pháp: Quần đảo Gambier Hoa Kỳ Hoa Kỳ: Alaska (phần lớn)
UTC−08:00 Pháp Clipperton

Quần đảo Pitcairn Quần đảo Pitcairn

Canada Canada: British Columbia (phần lớn)

México México: Baja California

Hoa Kỳ Hoa Kỳ: California, Nevada, Oregon (phần lớn), Tiểu bang Washington

UTC−07:00 Canada Canada: British Columbia (đông bắc), Yukon

México México: Sonora

Hoa Kỳ Hoa Kỳ: Arizona (phần lớn)

Canada Canada: Alberta, British Columbia (phần đông bắc), Northwest Territories, Nunavut (phần phía tây)

México México: Baja California Sur, Chihuahua, Nayarit (phần lớn), Sinaloa

Hoa Kỳ Hoa Kỳ: Colorado, Idaho (phần lớn), Montana, New Mexico, Utah, Wyoming

UTC−06:00 Belize Belize

Canada Canada: Saskatchewan (phần lớn)

Costa Rica Costa Rica

Ecuador Ecuador: Galápagos

El Salvador El Salvador

Guatemala Guatemala

Honduras Honduras

Nicaragua Nicaragua

Canada Canada: Manitoba, Nunavut (miền trung), Ontario (phần tây)

Chile Chile: Đảo Phục Sinh

México México (phần lớn)

Hoa Kỳ Hoa Kỳ: Alabama, Arkansas, Illinois, Iowa, Kansas (phần lớn), Louisiana, Minnesota, Mississippi, Missouri, Nebraska (phần lớn), North Dakota (phần lớn), Oklahoma, South Dakota (phần lớn), Tennessee (phần lớn), Texas (phần lớn), Wisconsin

UTC−05:00 Brasil Brasil: Acre

Canada Canada: Atikokan, Mishkeegogamang, Đảo Southampton

Quần đảo Cayman Quần đảo Cayman

Colombia Colombia

Ecuador Ecuador (phần lớn)

Jamaica Jamaica

México México: Quintana Roo

Đảo Navassa Đảo Navassa

Panama Panama

Peru Peru

Bahamas Bahamas

Canada Canada: Nunavut (phần phía đông), Ontario (phần lớn), Québec (phần lớn)

Cuba Cuba

Haiti Haiti

Quần đảo Turks và Caicos Quần đảo Turks và Caicos

Hoa Kỳ Hoa Kỳ: Connecticut, Delaware, District of Columbia, Florida (phần lớn), Georgia, Indiana (phần lớn), Kentucky (phần lớn), Maine, Maryland, Massachusetts, Michigan (phần lớn), New Hampshire, New Jersey, New York, North Carolina, Ohio, Pennsylvania, Rhode Island, South Carolina, Vermont, Virginia, West Virginia

UTC−04:00 Anguilla Anguilla

Antigua và Barbuda Antigua và Barbuda

Aruba Aruba

Barbados Barbados

Bolivia Bolivia

Brasil Brasil: Amazonas (phần lớn), Mato Grosso, Mato Grosso do Sul, Rondônia, Roraima

Quần đảo Virgin thuộc Anh Quần đảo Virgin thuộc Anh

Canada Canada: Quebec (phần phía đông)

Caribe Hà Lan Caribe thuộc Hà Lan

Curaçao Curaçao

Dominica Dominica

Cộng hòa Dominica Cộng hòa Dominica

Grenada Grenada

Guadeloupe Guadeloupe

Guyana Guyana

Martinique Martinique

Montserrat Montserrat

Puerto Rico Puerto Rico

Saint-Barthélemy Saint-Barthélemy

Saint Kitts và Nevis Saint Kitts và Nevis

Saint Lucia Saint Lucia

Saint-Martin Saint Martin

Saint Vincent và Grenadines Saint Vincent và Grenadines

Sint Maarten Sint Maarten

Trinidad và Tobago Trinidad và Tobago

Quần đảo Virgin thuộc Mỹ Quần đảo Virgin thuộc Mỹ

Venezuela Venezuela

Bermuda Bermuda

Canada Canada: Labrador (phần lớn), New Brunswick, Nova Scotia, Prince Edward Island

Chile Chile (phần lớn)

Greenland Greenland: Căn cứ không quân Thule

Paraguay Paraguay

UTC−03:30 Canada Canada: Newfoundland, Labrador (phần đông nam)
UTC-03:00 Argentina Argentina

Brasil Brasil (phần lớn)

Chile Chile: Magallanes

Quần đảo Falkland Quần đảo Falkland

Guyane thuộc Pháp Guinée thuộc Pháp

Suriname Suriname

Uruguay Uruguay

Greenland Greenland (phần lớn)

Saint-Pierre và Miquelon Saint-Pierre và Miquelon

UTC−02:00 Brasil Brasil: Fernando de Noronha

Nam Georgia và Quần đảo Nam Sandwich Nam Georgia và Quần đảo Nam Sandwich

UTC-01:00 Cabo Verde Cabo Verde Greenland Greenland: Ittoqqortoormiit

Bồ Đào Nha Bồ Đào Nha: Açores

UTC±00:00  Burkina Faso

 Gambia

 Ghana

 Greenland: Danmarkshavn

 Guinea

 Guinea-Bissau

 Iceland

 Ivory Coast

 Liberia

 Mali

 Mauritania

Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland Saint Helena, Ascension và Tristan da Cunha

 Sénégal

 Sierra Leone

 São Tomé và Príncipe

 Togo

 Quần đảo Faroe

 Guernsey

 Ireland

 Đảo Man

 Jersey

 Bồ Đào Nha (phần lớn)

 Tây Ban Nha: Quần đảo Canaria

 Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland

UTC+01:00  Algeria

 Angola

 Bénin

 Cameroon

 Cộng hòa Trung Phi

 Chad

 Cộng hòa Congo

 Cộng hòa Dân chủ Congo: Équateur, Kinshasa, Kongo Central, Kwango, Kwilu, Mai-Ndombe, Mongala, Nord-Ubangi, Sud-Ubangi, Tshuapa

 Guinea Xích đạo

 Gabon

 Maroc

 Niger

 Nigeria

 Tunisia

 Tây Sahara

 Albania

 Andorra

 Áo

 Bỉ

 Bosnia và Herzegovina

 Croatia

 Cộng hòa Séc

 Đan Mạch

 Pháp (phần thuộc châu Âu)

 Đức

 Gibraltar

 Hungary

 Ý

 Kosovo

 Liechtenstein

 Luxembourg

 Malta

 Monaco

 Montenegro

 Hà Lan (phần thuộc châu Âu)

 Bắc Macedonia

 Na Uy

 Ba Lan

 San Marino

 Serbia

 Slovakia

 Slovenia

 Tây Ban Nha (phần lớn)

 Thụy Điển

 Thụy Sĩ

  Thành Vatican

UTC+02:00  Botswana

 Burundi

 Cộng hòa Dân chủ Congo (phần lớn)

 Ai Cập

 Eswatini

 Lesotho

 Libya

 Malawi

 Mozambique

 Namibia

 Nga: Kaliningrad

 Rwanda

 Cộng hòa Nam Phi (phần lớn)

 Sudan

 Nam Sudan

 Zambia

 Zimbabwe

 Akrotiri và Dhekelia

 Bulgaria

 Cộng hòa Síp

 Bắc Síp

 Estonia

 Phần Lan

 Hy Lạp

 Israel

 Palestine

 Jordan

 Latvia

 Liban

 Litva

 Moldova

 România

 Transnistria

 Syria

 Ukraine (phần lớn)

UTC+03:00  Abkhazia

 Bahrain

 Belarus

 Comoros

 Djibouti

 Eritrea

 Ethiopia

 Vùng đất phía Nam và châu Nam Cực thuộc Pháp: Các đảo rải rác tại Ấn Độ Dương

 Iraq

 Kenya

 Kuwait

 Madagascar

 Mayotte

 Qatar

 Nga (phần thuộc châu Âu)

 Ả Rập Xê Út

 Somalia

 Somaliland

 Cộng hòa Nam Phi: Quần đảo Hoàng tử Edward

 Nam Ossetia

 Tanzania

 Thổ Nhĩ Kỳ

 Uganda

 Ukraine: CHND Donetsk, CHND Lugansk, Krym

 Yemen

UTC+03:30  Iran
UTC+04:00  Armenia

 Azerbaijan

 Vùng đất phía Nam và châu Nam Cực thuộc Pháp: Quần đảo Crozet

 Georgia

 Mauritius

 Oman

 Nga: Astrakhan, Samara, Saratov, Udmurtia, Ulyanovsk

 Réunion

 Seychelles

 Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất

UTC+04:30  Afghanistan
UTC+05:00  Vùng đất phía Nam và châu Nam Cực thuộc Pháp: Kerguelen, Đảo Saint-Paul, Đảo Amsterdam

 Đảo Heard và quần đảo McDonald

 Kazakhstan: Aktobe, Atyrau, Baikonur, Kyzylorda, Mangistau, Tây Kazakhstan

 Maldives

 Pakistan

 Nga: Bashkortostan, Chelyabinsk, Khantia-Mansia, Kurgan, Orenburg, Perm, Sverdlovsk, Tyumen, Yamalia

 Tajikistan

 Turkmenistan

 Uzbekistan

UTC+05:30  Ấn Độ

 Sri Lanka

UTC+05:45    Nepal
UTC+06:00  Bangladesh

 Bhutan

 Lãnh thổ Ấn Độ Dương thuộc Anh

 Kazakhstan (phần lớn)

 Kyrgyzstan

 Nga: Omsk

UTC+06:30  Quần đảo Cocos

 Myanmar

UTC+07:00  Campuchia

 Đảo Giáng Sinh

 Indonesia: Sumatra, Java, Tây Kalimantan, Trung Kalimantan

 Lào

 Mông Cổ: Bayan-Ölgii, Khovd, Uvs

 Nga: Altai, Cộng hòa Altai, Kemerovo, Khakassia, Krasnoyarsk, Novosibirsk, Tomsk, Tuva

 Thái Lan

 Việt Nam

UTC+08:00  Úc: Tây Úc (phần lớn)

 Brunei

 Trung Quốc

 Hồng Kông

 Indonesia: Nam Kalimantan, Đông Kalimantan, Bắc Kalimantan, Sulawesi, Bali, Tây Nusa Tenggara, Đông Nusa Tenggara

 Ma Cao

 Malaysia

 Mông Cổ (phần lớn)

 Philippines

 Nga: Buryatia, Irkutsk

 Singapore

 Đài Loan

UTC+08:45 Úc Úc: Ecula
UTC+09:00  Đông Timor

 Indonesia: Maluku, Bắc Maluku, Papua, Tây Papua

 Nhật Bản

 Palau

 Nga: Amur, Sakha (phần lớn), Zabaykalsky

 CHDCND Triều Tiên

 Hàn Quốc

UTC+09:30  Úc: Lãnh thổ Bắc Úc  Úc: Nam Úc
UTC+10:00  Úc: Queensland

 Guam

 Micronesia: Chuuk, Yap

 Quần đảo Bắc Mariana

 Papua New Guinea (phần lớn)

 Nga: Jewish, Khabarovsk, Primorsky, Sakha (phần trung đông)

 Úc: Lãnh thổ Thủ đô Úc, Lãnh thổ Vịnh Jervis, New South Wales (phần lớn), Tasmania, Victoria
UTC+10:30  Úc: Đảo Lord Howe
UTC+11:00  Micronesia: Kosrae, Pohnpei

 New Caledonia

 Papua New Guinea: Bougainville

 Nga: Magadan, Sakha (phần phía đông), Sakhalin

 Quần đảo Solomon

 Vanuatu

 Đảo Norfolk
UTC+12:00  Kiribati: Quần đảo Gilbert

 Quần đảo Marshall

 Nauru

 Nga: Chukotka, Kamchatka

 Tuvalu

 Đảo Wake

 Wallis và Futuna

 Fiji

 New Zealand (phần lớn)

UTC+12:45  New Zealand: Quần đảo Chatham
UTC+13:00  Kiribati: Quần đảo Phoenix

 Tokelau

 Tonga

 Samoa
UTC+14:00  Kiribati: Quần đảo Line

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

(bằng tiếng Anh)

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

(bằng tiếng Anh)