Przejdź do zawartości

Artur Văitoianu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Artur Văitoianu
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

14 kwietnia 1864
Izmaił

Data śmierci

17 czerwca 1956

Premier Rumunii
Okres

od 29 września 1919
do 4 grudnia 1919

Poprzednik

Ion I.C. Brătianu

Następca

Alexandru Vaida-Voievod

Artur lub Arthur Văitoianu (ur. 14 kwietnia 1864, zm. 17 czerwca 1956) – rumuński generał, który pełnił funkcję premiera przez trzy miesiące (29 września – 4 grudnia) w 1919 roku. W tym czasie odbyły się pierwsze wybory na terenie tzw. Wielkiej Rumunii (România Mare).

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

W czasie bitwy pod Mărășești dowodził Drugim Korpusem armii rumuńskiej.

Był ministrem wojny w rządzie Iona I.C. Brătianu. Zrezygnował jednak z tej posady w wyniku poczynań aliantów (nie dotrzymali oni słowa i nie przekazali Rumunii ziem obiecanych w zamian za przystąpienie do wojny w 1916). Z tego też powodu podczas podpisywania traktatu w Saint-Germain z Austrią, nie był obecny żaden przedstawiciel strony rumuńskiej.

Văitoianu został premierem w czasie gdy rumuńscy żołnierze brali udział w ekspedycji na Węgry, podczas której walczyli z siłami nowo powstałej Węgierskiej Republiki Rad. Najwyższa Rada Wojenna sił alianckich wystosowała pod adresem Rumunii 8-dniowe ultimatum, w którym zażądała wycofania żołnierzy z Budapesztu na prowizoryczną granicę ustaloną na konferencji w Paryżu i zaprzestania konfiskaty węgierskiej własności. Alianci pragnęli także podpisania przez Rumunię układu pokojowego z Austrią i zagwarantowanie praw mniejszości narodowych w Wielkiej Rumunii. Rząd Văitoianu odmówił podporządkowania się tym wytycznymi i złożył rezygnację 30 listopada. W odpowiedzi uformował się parlamentarny blok łączący Rumuńską Partię Narodową z Transylwanii i Partię Chłopską, który utworzył rząd Alexandru Vaida-Voievoda. Gabinet ten wkrótce potem zgodził się na żądania alianckie.

Przez większość swojej politycznej kariery Văitoianu był członkiem Partii Narodowo-Liberalnej.

Pochowany został w krypcie kryjącej szczątki bohaterów I wojny światowej w Mărășești.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Hitchins Keith, Rumania, 1866-1947, Oxford University Press, USA, 1994