Эчтәлеккә күчү

Тизлек

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Тизлек latin yazuında])
Тизлек
Сурәт
Әүвәлгесе күченү[d]
Киләсе тизләнеш
Ачучы яки уйлап табучы Пьер Вариньон[d]
Үлчәмлек
Канун яки назарияне тасвирлаучы фурмула [1][2]
Обозначение в формуле , һәм
Символ величины (LaTeX) [2], , , , һәм
Нинди вики-проектка керә Проект:Математика[d]
Рекомендуемая единица измерения м/с[d][2][3] һәм километр/сәгать[d][4]
 Тизлек Викиҗыентыкта
Классик механика

Ньютонның икенче кануны
Тарих…


Тизлек ( аша күрсәтелә, ингл. velocity яки фр. vitesse) — векторлы физик зурлык, ул берәр хисап системасында нинди дә булса ноктага карата күчешнең җитезлеген һәм юнәлешнең хәрәкәтен күрсәтә.

Вакыт буйлап радиус-векторның чыгарылмасына тигез:

Гомуми төшенчә - дүрт-үлчәнешле тизлек яки релятивистик механикада тизлек.

Декарт координатлар системасы

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Декарт координатлар системасында тизлек:

, шуңа күрә

Шулай итеп:

.

Дүрт үлчәнешле тизлек

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Релятивистик механикада Дүрт үлчәнешле тизлек кулланыла:

биредә с - яктылык тизлеге

Тизлек үзгәрешләре

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Тизлекләр кушуы:

.
  • Релятивистик механикада - Лоренц тигезләмәләре:
  • Маркеев А. П. Теоретическая механика. — М.: Наука, 1990. — 416 с. — ISBN 5-02-014016-3.
  • Старжинский В. М. Теоретическая механика. — М.: Наука, 1980. — 464 с.
  • Яковлев В. И. Предыстория аналитической механики. — Ижевск: НИЦ «Регулярная и хаотическая динамика», 2001. — 328 с.