Przejdź do zawartości

XIX Batalion Saperów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
XIX Batalion Saperów
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1920

Rozformowanie

1929

Dowódcy
Pierwszy

kpt. Antoni Lukas

Organizacja
Dyslokacja

Garnizon Grodno, Garnizon Wilno

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

saperzy

Podległość

3 Pułk Saperów Wileńskich

XIX Batalion Saperów (XIX bsap) – pododdział saperów Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Historia XIX batalionu saperów

[edytuj | edytuj kod]

W styczniu 1920, przy 3 kompanii zapasowej saperów w Grodnie, sformowane zostało dowództwo XIX batalionu saperów w składzie: dowódca – kapitan Antoni Lukas, adiutant – podporucznik Kiełczewski oraz 12 szeregowych. Z początku przydzielono do dyspozycji dowódcy batalionu 3 kompanię zapasową saperów i kompanię marszową XIX batalionu saperów. Dopiero w parę miesięcy później przybyły na front litewsko-białoruski: 3 kompania VI zapasowego batalionu saperów jako 1 kompania XIX bsap i 4 kompania VI batalionu saperów, jako 2 kompania XIX bsap. Obie kompanie znajdowały się przed przybyciem do batalionu na froncie południowym przy 7[1] i 6 Armii. Jako 3/XIX bsap została przydzielona kompania saperów 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. Do czasu przybycia przydzielonych kompanii z VI batalionu saperów, przy dowództwie batalionu znajdowała się tylko kompania marszowa saperów.

Pierwszym zadaniem saperów, w związku z odwrotem Polaków w lipcu 1920 r., było podminowanie obiektów komunikacyjnych w Grodnie, a mianowicie: podporucznik Budlewski i podchorąży Zatrybowski podminowują most kolejowy, podporucznik Milewski — dworzec kolejowy, podporucznik Danowski most forteczny i podchorąży Frelich – most kołowy w mieście. Przy ataku Rosjan na Grodno 19 lipca kompania w kontrataku odrzuca wroga i zdobywa przejściowo folwark Stanisławowo. Po zdobyciu przez nieprzyjaciela fortów grodzieńskich saperzy wysadzają podminowane mosty już pod ogniem artylerii sowieckiej; przy wysadzaniu mostu kolejowego wskutek trafienia pocisku artyleryjskiego w ładunek z materiałem wybuchowym zostaje cały most przedwcześnie wysadzony w powietrze. Podczas tego wybuchu giną: podporucznik Budlewski i podchorąży Zatrybowski.

Po wycofaniu się z Grodna, przy III Brygadzie Litewsko-Białoruskiej w Kuźnicy, zostaje sformowana ze wszystkich grodzieńskich saperów jedna kompania pod dowództwem podporucznika Danowskiego. Po sformowaniu kompania niezwłocznie fortyfikuje Kuźnicę. Podczas dalszego cofania się III Brygady Litewsko-Białoruskiej na południowy -zachód saperzy kilkakrotnie są atakowani przez kawalerię sowiecką, lecz zawsze ataki odpierają, zdobywając nawet kilka koni wraz z siodłami. W Słońce saperzy pełnią służbę piechoty, osłaniając tyły brygady i wysyłając ubezpieczenia. 26 lipca kompania przybywa do Rzędzian, gdzie odbudowała 300 metrów długi most przez Narew. Pod koniec lipca saperzy przechodzą na stałe do III Brygady Litewsko-Białoruskiej i już z nią odbywają dalszy odwrót. Pod Starą Litwą nagły atak sowiecki rozprasza kompanię, lecz będący w pobliżu batalion morski ratuje sytuację i kompania znów się zbiera. Pod Ostrowią saperzy wspólnie z 29 pułkiem Strzelców Kaniowskich odpierają atak nieprzyjaciela. Część kompanii prowadzi przy tym do ataku podchorąży Frelich.

7 sierpnia przybyło dowództwo batalionu z kompanią marszową do Wyszkowa, gdzie dołączają kompanie przydzielone do batalionu z VI zapasowego batalionu saperów. Kompania marszowa zostaje rozwiązana i wcielona plutonami do 1 i 3 kompanii. Od tego czasu XIX batalion saperów posiadał wszystkie swoje kompanie[2].

17 czerwca 1925 kapitan Tadeusz Wasilewski został przeniesiony do 4 pułku saperów na stanowisko kwatermistrza, natomiast major Zygmunt Mieczysław Górka został przesunięty ze stanowiska dowódcy XXIX bsap na stanowisko dowódcy XIX bsap[3].

W 1929, w związku z wprowadzeniem nowej organizacji pokojowej saperów, 3 pułk został przeformowany w 3 batalion saperów, a XXIX bsap został rozwiązany[4].

Żołnierze batalionu

[edytuj | edytuj kod]
Dowódcy batalionu
  • kpt. Antoni Lukas
  • kpt. Tadeusz I Wasilewski (od VIII 1922 do VI 1925)[5]
  • mjr Zygmunt Mieczysław Górka (od VI 1925)
Oficerowie batalionu
  • ppor. 3. kompanii saperów Budlewski[6][7]
  • pchor. 3. kompanii saperów Zatrychowski[7]
  • ppor. Danowski[8]
  • ppor. Czesław Kiełczewski - adiutant († 21 VII 1920 Grodno[9])
  • ppor. Milewski
  • pchor. Antoni Frelich
  • pchor. Antoni Grabowski[10]
  • pchor. Zatrybowski[11]
Podoficerowie i szeregowcy
  • kpr. Jan Twaróg († 16 VII 1920 Bakszty[12])
  • st. sap. Antoni Drąg († 17 VI 1920 Hołowczyńce[13])

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Damrosz i Frelich 1924 ↓, s. 4.
  2. Wejtko 1932 ↓, s. 16-17.
  3. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 64 z 17 czerwca 1925, s. 323, 325.
  4. Wejtko 1932 ↓, s. 4.
  5. Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr. 29 z 26 sierpnia 1922 s. 641
  6. Lista strat 1934 ↓, s. 81, brak imienia oraz daty i miejsca śmierci.
  7. a b Raport gen. Mokrzeckiego dotyczący oficerów podległych Ministerstwu Spraw Wojskowych w archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, s. 278, Straty w oficerskim personelu: zginął przy eksplozji mostu kolejowego
  8. Lista strat 1934 ↓, s. 133, wymieniony jest Jan Danowski, bez podania stopnia i przydziału służbowego, jako zmarły w wyniku choroby 19 stycznia 1920 w Częstochowie.
  9. Lista strat 1934 ↓, s. 355.
  10. Lista strat 1934 ↓, s. 236, brak daty i miejsca śmierci.
  11. Lista strat 1934 ↓, s. 1026, brak imienia oraz daty i miejsca śmierci.
  12. Lista strat 1934 ↓, s. 925.
  13. Lista strat 1934 ↓, s. 152.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]