Przejdź do zawartości

PZL SM-4 Łątka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
PZL SM-4 Łątka
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Polska

Producent

PZL-Świdnik

Konstruktor

mgr inż. J. Kotliński

Typ

śmigłowiec wielozadaniowy

Konstrukcja

mieszana

Załoga

1+2

Historia
Data oblotu

nie oblatany

Liczba egz.

1

Dane techniczne
Napęd

1 silnik tłokowy, 6-cylindrowy, płaski, chłodzony powietrzem WN-6S

Moc

180 KM

Wymiary
Średnica wirnika

10,0 m

Długość kadłuba

9,3 m

Wysokość

2,74 m

Masa
Własna

640 kg

Użyteczna

330 kg

Startowa

970 kg

Zapas paliwa

100l

Osiągi
Prędkość maks.

135 km/h (obliczeniowa)

Prędkość przelotowa

115 km/h (obliczeniowa)

Wznoszenie maks. w locie pionowym

4,5 m/sek (obliczeniowe)

Pułap

3300 m (obliczeniowy)

Zasięg

300 km (obliczeniowy)

Długotrwałość lotu

3 h 20 min. (obliczeniowy)

Dane operacyjne

PZL SM-4 Łątka – lekki śmigłowiec wielozadaniowy konstrukcji polskiej.

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Prototyp SM-4 Łątka

Śmigłowiec SM-4 Łątka, został zaprojektowany przez zespół konstrukcyjny zakładów PZL-Świdnik, pod kierunkiem mgr inż. Jerzego Kotlińskiego. Miał to być lekki śmigłowiec przeznaczony do celów dyspozycyjno-łącznikowych[1]. W konstrukcji przewidziano zastosowanie elementów laminatowych, których produkcję opracowano w Instytucie Lotnictwa. Z laminatów miał być wykonany wirnik, osłona kabiny, podwozie płozowe, statecznik na belce ogonowej oraz śmigło ogonowe[2]. Prace nad projektem rozpoczęto w 1961 roku. W 1962 zbudowano egzemplarz do badań statycznych oraz prototyp wersji łącznikowej. Miała to być odmiana podstawowa. Przewidywane były również wersje: szkolna, sanitarna i rolnicza. Gotowe elementy laminatowe zostały zaprezentowane w kwietniu i maju 1963 roku na wystawie „Tworzywa sztuczne w gospodarce narodowej”[3].

Próby naziemne rozpoczęły się w końcu 1962 roku, po otrzymaniu przeznaczonego dla tego śmigłowca silnika WN-6. W ich trakcie stwierdzono silne drgania zespołu napędowego. Ostatecznie prototyp nie został oblatany, z powodu niedopuszczenia silnika do eksploatacji[3].

Doświadczenia zebrane podczas prac przy „Łątce” wykorzystano do zaprojektowania laminatowych łopat wirnika głównego w śmigłowcach MS-1 i SM-2. Pod koniec 1964 roku w biurze konstrukcyjnym WSK -Świdnik opracowano wersję rozwojową „Łątki” oznaczoną symbolem SM-5. Projekt przewidywał zastosowanie silnika turbinowego GTD-350, jednak nie wyszedł poza zakres studium[2].

Konstrukcja

[edytuj | edytuj kod]

Trzymiejscowy śmigłowiec wielozadaniowy o konstrukcji mieszanej.

Kadłub o konstrukcji kratownicowej ze spawanych rur. W przedniej części mieści się trzyosobowa kabina załogi, o konstrukcji skorupowej, z dwoma drzwiami[4].

Wirnik nośny trółopatowy. Łopaty o obrysie trapezowym i profilu NACA-23015, ze zwichrzeniem geometrycznym. Konstrukcja łopat laminowa ze stalowym okuciem nasadowym. Wirnik osadzony na piaście z przegubami, wyposażonej w tłumik wahań. Tarcza sterująca wirnika oparta na przegubie kulistym[3].

Podwozie stałe, płozowe o konstrukcji laminatowo-metalowej. Płozy wykonane z rur stalowych, golenie łączące je z kadłubem wykonano z laminatu[5].

Silnik WN-6S, sześciocylindrowy płaski, chłodzony powietrzem, umieszczony skośnie do osi wirnika. Poprzez sprzęgło napędzał przekładnię główną wirnika nośnego i przekładnię końcową śmigła ogonowego. Do rozruchu silnika stosowano sprężone powietrze. Zużycie paliwa wynosiło 44l/h[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Andrzej Glass: Śmigłowiec wielozadaniowy SM-4 „Łątka”. „Skrzydlata Polska”. 07/1966, s. 5-6, 13 lutego 1966. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. 
  2. a b Morgała 1977 ↓, s. 434.
  3. a b c Błasik 1965 ↓, s. 245.
  4. Śmigłowiec „Łątka”. „Skrzydlata Polska”. 30/1977, s. 24, 24 lipca 1977. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. 
  5. Morgała 1977 ↓, s. 436.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]