Przejdź do zawartości

Hancha

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hancha
ilustracja
Nazwa koreańska
Hangul

한자

Hancha

漢字

Transkrypcja poprawiona

hanja

Transkrypcja MCR

hancha

Wymowa (IPA)

hɐːn.t͈͡ɕɐ

Hancha, hanja (한자, 漢字; dosł. „znaki Han”) lub Hanmun (한문; 漢文), czasami tłumaczone jako „znaki sinokoreańskie” – koreańska nazwa dla znaków chińskich. Dokładnie rzecz biorąc, nazwa ta tyczy się tylko tych znaków, które zostały zapożyczone do języka koreańskiego, a ich wymowa dopasowana do wymowy koreańskiej. W przeciwieństwie do japońskich kanji, znaki hancha nie były modyfikowane i zachowały wygląd podobny do tradycyjnych znaków chińskich.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Hancha zyskała wielką popularność w Korei dzięki szybko rozprzestrzeniającemu się buddyzmowi. Jednakże to nie teksty religijne były głównym źródłem wiedzy o znakach, ale Cheonjamun (Księga tysiąca znaków). Hancha była jedynym systemem pisma aż do czasu, kiedy król Sejong Wielki wprowadził w XV wieku hangul. Jednakże wraz z wprowadzeniem hangula nie zaprzestano nauczania starego systemu. Przed zaprojektowaniem hangula próbowano bezskutecznie wprowadzać systemy Hyangchal (향찰; 鄕札), Gugyeol (口訣) i Idu (이두; 吏讀).

Oficjalnie od 1949 roku pisma hancha nie stosuje się w Korei Północnej. W Korei Południowej jego użycie zanikło i zostało ono zastąpione przez hangul.

Hancha jest cały czas nauczana w szkołach średnich w Korei Południowej w trakcie nieobowiązkowych kursów. Edukacja zaczyna się na poziomie klasy 7 (w gimnazjum) i trwa aż do ukończenia szkoły średniej w klasie 12. W gimnazjum uczy się 900 znaków, kolejne 900 w szkole średniej. Kolejnych znaków naucza się na uniwersytetach.

Wymowa

[edytuj | edytuj kod]

Wymowa znaków hancha nie jest identyczna z ich chińskimi odpowiednikami. Przykładowo, 印刷 („druk, drukowanie”) w dialekcie mandaryńskim języka chińskiego wymawia się yìnshuā, zaś w języku koreańskim inswae (인쇄). 女 („kobieta”) w mandaryńskim to , w koreańskim yeoja (여자) (w dialektach południowokoreańskich, gdy znak 女 stoi na początku zdania, wymawia się go jako yeo (여) ze względu na zanik spółgłoski „n” poprzedzającej „i” lub „y”). W innych przypadkach wymowa jest ta sama. Kolejnym przykładem znaku mającego zmienną wymowę jest 龍 („smok”) o chińskiej wymowie lóng, który w języku koreańskim wypowiadany jest jako ryong (룡), o ile słowo nie stoi na pozycji początkowej zdania, bądź yong, gdy je rozpoczyna.

Słownictwo

[edytuj | edytuj kod]

Poniższa tabela przedstawia różnice pomiędzy słowami koreańskimi a chińskimi.

Polski Chiński Koreański
(hancha)
Koreański
(hangul)
list 信 (xìn) 片紙 편지 (pyeonji)
chusteczka 草紙 (cǎozhǐ) 休紙 휴지 (hyuji)
prezent 贈品 (zèngpǐn) 膳物 선물 (seonmul)
rachunek 帳單 (zhàngdān) 外上 외상 (oesang)
stół kuchenny 餐桌 (cānzhuō) 食卓 식탁 (siktak)
czek 支票 (zhīpiào) 手票 수표 (supyo)
wizytówka 名片 lub 咭片 (míngpiàn lub jīpiàn) 名啣 명함 (myeongham)
pokojówka 女傭 (nǚyōng) 食母 식모 (singmo)
odwołać, zakazać 取締 (qǔdì) 休止 휴지 (hyuji)
uczyć 學習 (xuéxí) 工夫 공부 (gongbu)
bardzo 非常 (fēicháng) 大端 대단 (daedan)
więzień 囚犯 (qiúfàn) 囚徒  수도 (sudo)

Czasami słowa chińskie i koreańskie zbudowane są z tych samych znaków, ale ich kolejność jest zamieniona.

Polski Chiński Koreański
(hancha)
Koreański
(hangul)
południe* 正午 (zhèngwǔ) 午正 오정 (ojeong)
kompas 羅盤針 (zuópánzhēn) 羅針盤 나침반 (nachimban)

* Kolejność taka, jak w języku chińskim (jeong-o), jest także często spotykana w języku koreańskim.

Niektóre sinokoreańskie słowa zaczerpnięte zostały z odczytania kun japońskich znaków kanji.

Polski Japoński Koreański
(hancha)
Koreański
(hangul)
Chińska wymowa
wyrazu koreańskiego
Chiński
Aikido 合気道 合氣道 합기도 合氣道 合氣道
aikidō habgido héqìdào
héqìdào
zbierać, organizować 組み立て 組立 조립 組立 組裝 lub 組合
kumitate jolip zǔlì
zǔzhuāng lub zǔhé
wyprzedaż 大売出し 大賣出 대매출 大賣出 大拍賣
ōuridashi daemaechul dàmàichū
dàpāimài
budynek 建物 建物 건물
建物 建築物 lub 建物
tatemono geonmul jiànwù
jiànzhúwù lub jiànwù
szacowanie 見積もり 見積 견적 見積 估算
mitsumori gyeonjeog jiànjī
gūsuàn
akcje (giełdowe) 株式
株式 주식 株式 股份
kabushiki jusig zhūshì
gǔfèn
mecz 試合 試合 시합
試合 比賽
shiai sihab shìhé
bǐsài
procedura, proces 手続き
手續 수속 手續 程序
tetsudzuki susog shǒuxù
chéngxù

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  • kanji – japoński odpowiednik hancha

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]