Gadolinii
| 64 |
0
2 9 25 18 8 2 |
| Gd 157,25 |
|
| Gadolinii |
Gadolinii (Gd — gadolinium latinan kelel) om 64nz' himine element himižiden elementoiden periodižes tabludes, lantanoidoiden gruppaspäi (koumanz' grupp, kudenz' period), vanhtunuden klassifikacijan mödhe — koumanden gruppan laptalagrupp, IIIB.
Ühthine ümbrikirjutand
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Element om harv londuses, Man koren südäiolend — 6,2 grammad tonnas.
Francine Žan de Marin'jak-himik avaiži gadolinijan vl 1880. Om nimitadud suomalaižen Juhan Gadolin-himikan kanzannimen mödhe.
Fizižed ičendad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Gadolinii om pehmed notked hobedaižvauged mametall. Kristalline segluz om geksagonaline ninev. Londuseline radioaktivižuz om 1,5 Bk/kg ühten vähäradioaktivižen izotopan olendan tagut.
Atommass — 157,25. Ninevuz (normaližiš arvoimižiš) — 7,900 g/sm³. Suladandlämuz — 1585 K (1312 C°). Kehundlämuz — 3273 K (3000 C°).
Londuseline gadolinii kogoneb ühtes vähäradioaktivižes da kudes stabiližes izotopoišpäi: 152Gd (0,2 %, T½=1,08 × 1014 vot, kändase samarijaks-148 α-čihodamižen kal't), 154Gd (2,18 %), 155Gd (14,8 %), 156Gd (20,47 %), 157Gd (15,65 %), 158Gd (24,84 %), 160Gd (21,86 %). Sen ližaks, tetas 29 ratud radioaktivišt izotopad 134..151, 153, 159, 161..169 atommassanke i 10 metastabilišt izomärad. Niišpäi kaikiš hätkembad oma 150Gd-izotop 1,8 mln vozid pol'čihodamižen pordonke, 148Gd (T½=71,3 vot) i gadolinii-153 (240 päivest). Kaikiš hätkembad eläjad izomärad oma 143mGd (T½=110 sekundad) i 145mGd (85 sekundad). Izotopad čihotas β- i protonižen (izotop 141), α- (izotopad 148, 150 i 152), α- i β-čihodamižen (izotop 149) vai muite β-čihodamižen kal't (kaik toižed), kebnembad kändasoiš evropijaks, jüžmakombad terbijaks, izotopad 141 i 149 — evropijaks i samarijaks, izotopad 148, 150 i 152 — samarijaks.
Kävutand
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Ottas kävutamižhe gadolinijad atomenergetikas, elektronikas, metallurgijas i medicinas. Sadas üläveimid i ülämadalid lämuzid.
Gadolinijan päeksportör — Kitai, mugažo om löudmižsijid AÜV:oiš, Kazahstanas, Venämas, Ukrainas, Avstralijas, Brazilijas, Indijas da Šrilankas. Puhthan (irguz 99,9%) metallan kilogramm maksoi 133 US$ vl 2014. Mail'man vozne tehmine — 400 tonnad.
Irdkosketused
[vajehta | vajehtada lähtetekst]- Gadolinii webelements.com-saital. (angl.)
- Kirjutuz gadolinijas Himižiden elementoiden populärižes n-t.ru-kirjištos. (ven.)
 |
Gadolinii Vikiaitas |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | ||||||||||||||||||||||||||
| 1 | H | He | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2 | Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3 | Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 4 | K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | |||||||||||||||||||||||||
| 5 | Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | |||||||||||||||||||||||||
| 6 | Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | |||||||||||
| 7 | Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | |||||||||||
| 8 | Uue | Ubn | Ubu | Ubb | Ubt | Ubq | Ubp | Ubh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||